«Κρυώνεις; Πάρε το παλτό μου!»

Μια γάτα κυνηγά δύο ποντίκια που, για καλή τους τύχη, βλέπουν μια τρύπα στον τοίχο και πάνε κατευθείαν να χωθούν μέσα σ’ αυτήν. Σαν φτάνουν κοντά της, διαπιστώνουν πως μόνο το ένα ποντίκι χωράει να μπει μέσα. Η γάτα, όμως, τα πλησιάζει όλο και πιο απειλητικά και το ένα ποντίκι προσφέρεται, τότε, να θυσιαστεί και σπρώχνει το άλλο μες στην τρύπα για να το σώσει.

Το ποντίκι, έτσι, κατακλυσμένο από μεγαλόψυχα κι ανιδιοτελή αισθήματα, αποφάσισε να σώσει το ταίρι του και ν’ αφήσει τον εαυτό του εκτεθειμένο στον κίνδυνο. Το μεγαλόψυχο ποντίκι, επομένως, νοιαζόταν περισσότερο για τον σύντροφό του παρά για τον ίδιο του τον εαυτό και για κάποιον λόγο το θεωρούσε, ίσως, χρέος του να το προστατεύσει.

Κι ο σύντροφός μας, λοιπόν, πολλές φορές, μπορεί να κατακλύζεται απ’ την ίδια ανιδιοτέλεια και μεγαλοψυχία και να προσφέρεται να θυσιαστεί ή έστω να ξεβολευτεί για να ‘μαστε εμείς καλά, αφήνοντας τον εαυτό του εκτεθειμένο στον όποιο κίνδυνο.

Δε χρειάζεται, ωστόσο, να διακυβεύεται η ζωή μας, όπως συνέβαινε με τους δύο ποντικούς της ιστορίας μας, για να καταλάβουμε την πρόθεσή του να κάνει το καλύτερο που μπορεί για εμάς. Αντιθέτως, η διάθεσή του να μας φροντίσει φανερώνεται σε πολύ πιο ακίνδυνες περιπτώσεις κι η πρόταση «Κρυώνεις; Να, πάρε το παλτό μου», για παράδειγμα, είναι μία απ’ αυτές.

Καταρχάς, έτσι δείχνει πως νοιάζεται περισσότερο για εμάς, παρά για τον ίδιο του τον εαυτό. Το γεγονός πως προτιμά να αφήσει τον εαυτό του εκτεθειμένο στον κίνδυνο –κι ας είναι απλά ένα ενδεχόμενο κρύωμα αυτή τη φορά– προκειμένου να μην κινδυνεύσουμε (ή απλά να μην αρρωστήσουμε) εμείς, δείχνει πως έχει βάλει το δικό του καλό σε δεύτερη μοίρα. Η ανταμοιβή για τον ίδιο, σ’ αυτήν την περίπτωση, είναι η ευχαρίστηση που θα αισθανθούμε με την περιποίηση που μας πρόσφερε και με τη θυσία που έκανε για να ικανοποιήσει πρώτα τις δικές μας ανάγκες.

Όταν ο σύντροφός μας ενδιαφέρεται πρώτα για το δικό μας καλό, σημαίνει πως έχει πάρει στις πλάτες του τον ρόλο του δυνατού στη σχέση και πιστεύει πως οφείλει να μας προστατεύει. Αν πρέπει ο ένας απ’ τους δυο μας να διευκολυνθεί, επομένως, θεωρεί όχι απλώς πως είναι το σωστό μα κι ότι είναι υποχρέωσή του να ‘μαστε εμείς ο πιο ευνοημένος. Έτσι, μόλις καταλάβει πως κάτι μας ενοχλεί, προσφέρεται, με ό,τι μέσα διαθέτει εκείνη την ώρα, να διορθώσει το πρόβλημά μας, χωρίς να τον νοιάζει καθόλου αν θα πρέπει να στερηθεί κάτι ο ίδιος, για να μας βοηθήσει.

Όταν ο σύντροφός μας στερείται κάτι για να το δώσει σ’ εμάς, νιώθει καλύτερα με το αποτέλεσμα που θα ‘χει η πράξη του. Δηλαδή, η σκέψη ότι θα απαλλαγούμε εμείς από μια δυσάρεστη κατάσταση και θα μας προστατέψει του δίνει μεγαλύτερη ευχαρίστηση απ’ το αν θα απαλλασσόταν εκείνος απ’ αυτήν. Ξέρει πως αν διευκολύνει τον εαυτό του, μετά θα καταδιώκεται από ενοχές και δε θα μπορεί να το απολαύσει. Απ’ την άλλη, όταν εξυπηρετεί εμάς, με ένα χαμόγελό μας αποζημιώνεται για τη θυσία που έκανε.

Βλέπουμε, λοιπόν, πως η θυσία που έκανε ο ποντικός για να σώσει το ταίρι του, είναι ένα τραβηγμένο δείγμα των θυσιών που μπορεί να κάνει καθημερινά για εμάς ο σύντροφός μας. Κι ας μη χρειάστηκε να δώσει τη ζωή του στη γάτα για να μας σώσει…