Έχουμε μπροστά μας έναν πανύψηλο ξύλινο στύλο με μια σημαία στην κορυφή του. Ο στόχος μας είναι να σκαρφαλώσουμε στο στύλο και να πάρουμε τη σημαία στα χέρια μας. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι μέσα απ’ τους οποίους θα μπορούσαμε να καταφέρουμε το σκοπό μας.
Μπορούμε, καταρχάς, να ξεκινήσουμε κανονικά κι ελεύθερα το σκαρφάλωμά μας απ’ τη βάση του στύλου. Σ’ αυτή την περίπτωση, θα κοπιάσουμε, θα τραυματίσουμε χέρια και πόδια, αλλά θα πάρουμε τελικά και μάλιστα δίκαια τη σημαία στα χέρια μας.
Στη δεύτερη περίπτωση, μπορεί ο στύλος να έχει βοηθητικά στηρίγματα στην επιφάνειά του κι έτσι, χωρίς να κοπιάσουμε όσο στην πρώτη περίπτωση, να φτάσουμε στη σημαία και να την κάνουμε δική μας.
Υπάρχει κι η πιθανότητα ν’ ανεβούμε στις πλάτες άλλων και να ξεκινήσουμε το σκαρφάλωμά μας από πολύ ψηλά. Μ’ αυτό τον τρόπο, θα έχει καλυφθεί το πιο μεγάλο μέρος του στύλου και δε θα έχουμε παρά ν’ ανεβούμε μόνο τα δύο δέκατα, που απέμειναν.
Στην τελευταία περίπτωση, μπορεί να δέσουμε ένα σχοινί, να το ρίξουμε στη σημαία, να τη γραπώσουμε και να την κάνουμε δική μας, χωρίς να χρειαστεί καν να σκαρφαλώσουμε στο στύλο.
Ας πούμε, τώρα, ότι η σημαία συμβολίζει την επιτυχία κι ότι ο στύλος είναι ο δρόμος, που θα πρέπει ν’ ανεβούμε για να φτάσουμε μέχρι αυτήν. Τότε, όταν κατακτήσουμε τη σημαία και την επιτυχία, είναι πολύ πιθανόν να πάρουν και τα μυαλά μας αέρα. Όμως, όπως κι η επιτυχία δεν κατακτήθηκε σε όλες τις περιπτώσεις με δίκαιο τρόπο, έτσι κι η έπαρση που θα την συνοδεύει, δεν μπορεί να είναι πάντα δικαιολογημένη.
Όταν φτάνουμε στην επιτυχία με καθαρό σκαρφάλωμα, χωρίς, μάλιστα, να μας έχει παρασχεθεί καμία διευκόλυνση, τότε θα πρέπει να κοπιάσαμε ανυπολόγιστα μέχρι ν’ αναρριχηθούμε ως αυτήν. Το γεγονός πως ξεκινήσαμε απ’ τη βάση του στύλου κι άρα απ’ το μηδέν και με τα δικά μας μόνο χέρια καταφέραμε να φτάσουμε στην κορυφή του, καθιστά δικαιολογημένη την υπερηφάνεια που θα αισθανόμαστε για το επίτευγμά μας. Έτσι, αν το καμάρι προς τον εαυτό μας εξωτερικευθεί με μια δόση έπαρσης, δε θα είναι απαραίτητο να κατακριθούμε γι’ αυτήν.
Στη δεύτερη περίπτωση, όπου καταφέρνουμε να σκαρφαλώσουμε στην επιτυχία με μερικά βοηθήματα, τότε είναι εξίσου πιθανόν κι όχι και τόσο αξιόμεμπτο, να πάρουν τα μυαλά μας αέρα. Δε θ’ απολογηθούμε για τις διευκολύνσεις που βρέθηκαν στο δρόμο μας, καθώς δε θα ήταν λογικό να τις αρνηθούμε. Το ότι η τύχη μας βοήθησε ν’ αναρριχηθούμε λίγο πιο εύκολα, δε σημαίνει ότι δεν κοπιάσαμε αρκετά κι ότι δεν αξίζουμε την επιτυχία μας.
Φτάνοντας στην περίπτωση, όπου ανεβήκαμε στις πλάτες άλλων κι έτσι βρεθήκαμε κοντά στην επιτυχία χωρίς να έχουμε κοπιάσει καθόλου, τότε η έπαρση που ενδεχομένως να μας συνοδεύει, θα είναι πέρα για πέρα αδικαιολόγητη. Όταν, για παράδειγμα, προερχόμαστε από μια καταξιωμένη οικογένεια, τότε για ν’ αξίζουμε κι εμείς την επιτυχία που υπήρχε ήδη για εμάς, θα πρέπει όχι μόνο να καλύψουμε τα δύο δέκατα του στύλου που απέμειναν, αλλά και να σκαρφαλώσουμε ξανά όλη την απόσταση απ’ την αρχή.
Τέλος, όταν καταφέρνουμε με ανήθικο τρόπο να γραπώσουμε την επιτυχία, τότε θα ‘ναι τουλάχιστον φαιδρό να είμαστε υπερήφανοι και να παίρνουν και τα μυαλά μας αέρα γι’ αυτήν. Όταν φτάνουμε στην επιτυχία με απατεωνιές, τότε προφανώς και δεν αξίζουμε την καταξίωση, καθώς δεν κοπιάσαμε, παρά μόνο προκειμένου να βρούμε τον τρόπο που θα επιτύχουμε ανώδυνα και χωρίς να χάσουμε χρόνο.
Έτσι, δεν μπορούμε παρά να δούμε πως η έπαρση δεν είναι σε όλες τις περιπτώσεις αξιόμεμπτη. Αν συνοδεύεται από επιτυχία, που κατακτήθηκε ύστερα από καθαρή προσπάθεια και κόπο, τότε ως ένα βαθμό δικαιούται να υπάρχει και να περιβάλλει εκείνον που την κέρδισε.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη