«Υπάρχει κάτι που δε μου λες μη με πληγώσεις;» με ρώτησε μια μέρα ξαφνικά, εν μέσω καφρίλας και σοβαρών δηλώσεων. Αυτή η εναλλαγή θεματολογίας και ύφους ήταν πάντα το σήμα κατατεθέν αυτής της φιλίας. Εάν δεν ταίριαζαν απόλυτα οι διάμετροί μας, πώς θα έβρισκε αυτός ο τέντζερης το καπάκι του;
Η ερώτηση με προβλημάτισε. Προς στιγμήν την άφησα και την ξαναέπιασα το ίδιο βράδυ λίγο πριν κοιμηθώ. Τίθεται άραγε ποτέ, σε φιλίες δεκαετιών, ζήτημα του να μην «πληγώσεις»; Υπάρχει άραγε ποτέ κάτι που εάν το έλεγες θα πλήγωνες έναν καρδιακό φίλο;
Υπάρχουν πάντα λεπτά ζητήματα που απαιτούν διακριτικό χειρισμό, αυτό όμως έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία οποιουδήποτε απέναντι σε οποιονδήποτε. Είναι εκείνες οι φευγαλέες σκέψεις των δευτερολέπτων που η μία πλευρά του εγκεφάλου, εκείνη που ελέγχει την παρόρμηση, τις συγκρατεί για να μη φέρουμε τον άνθρωπο απέναντί μας σε δύσκολη θέση.
Αλλά και πάλι, αυτές οι σκέψεις που φιλτράρονται στιγμιαία και δεν τις κάνουμε λέξεις δεν είναι παρά σκέψεις που ίσως προκαλούσαν κάποιας μορφής αμηχανία. Δε θα πλήγωναν όμως, σε αυτό είμαι κάθετη. Για να πληγώσεις κάποιον εάν απλά εκφραστείς πρέπει να κρύβεις μέσα σου απωθημένο, ζήλια ή κακία.
Υπάρχουν μερικά πράγματα που ίσως δε λέμε για να μη νιώσει άβολα ο φίλος απέναντι. Μικρά ή μεγάλα. Σοβαρά ή όχι και τόσο. Ίσως για θέματα αισθητικής. Δε θα πούμε ποτέ ότι με τη συγκεκριμένη μπλούζα το μπράτσο ίσως φαίνεται διπλό. Ή ότι το συγκεκριμένο χρώμα παραπέμπει σε άλλες δεκαετίες. Μα δε θα το πούμε όχι γιατί ίσως θα πλήγωνε το εν λόγω σχόλιο, μα ακριβώς γιατί κι εμείς κάποιες φορές δε θα θέλαμε να ακούσουμε κάτι αντίστοιχο. «Μην κάνεις ό,τι δε θες να σου κάνουν» δε λένε;
Και είναι και κάποια άλλα σοβαρά ζητήματα που ίσως να θέλαμε να πούμε κάτι παραπάνω. «Σε δουλεύει αυτός ο τύπος και τσιμπάς ρε γαμώτο». Μα δε τα λέμε. Όχι γιατί θα πλήγωναν, μα για το αυτονόητο. Ποιος ο λόγος να φέρεις τη φίλη απέναντι σε τόσο δύσκολη θέση; Και ποιος σου είπε ότι έχεις δίκιο; Αν κάνεις λανθασμένη εκτίμηση; Και ποιος σου είπε, επίσης, ότι δε θέλει εκείνη να το ζήσει αυτό της το λάθος αξιοπρεπώς όπως εσύ έζησες τα αντίστοιχα δικά σου;
Για να πληγώσεις κάποιον χρειάζεσαι πρόθεση. Επιθυμία να τον πληγώσεις. Δε θα σου ξεφύγουν ποτέ λέξεις που πληγώνουν γιατί απλά δεν έχεις μέσα σου υλικό που να μπορεί να προκαλέσει πόνο. Και πού στην ευχή να το βρεις αυτό το υλικό όταν με τον άλλον έχεις περάσει τα τρία τέταρτα από τη μέχρι τώρα ζωή σου;
Είναι γεγονός ότι η αλήθεια πολλές φορές πληγώνει. Η αλήθεια, όμως, που εμείς βλέπουμε ως αλήθεια. Όχι η αλήθεια του άλλου. Αυτή που πηγάζει από τη δική του αντίληψη ή και τη δική του κοσμοθεωρία. Και μόνο η σκέψη αυτή είναι αρκετή ώστε να μη μας βγαίνει να πικράνουμε τον άλλον όταν δε βλέπουμε απέναντί μας τη δική μας αλήθεια.
Και ναι. Οι φίλοι δε χαϊδεύουν αυτιά. Χαϊδεύουν ψυχές, όμως. Και μπορούν πάντα να βρουν έναν τρόπο ώστε να περάσουν μηνύματα χωρίς να πληγώσουν. Κακοί μπορούμε να γίνουμε με έναν εραστή, ένα σύντροφο. Στον έρωτα ο εγωισμός ενίοτε υπερισχύει. Βγάζουμε νύχια. Λειτουργούμε επιθετικά. Στη φιλία υπάρχει η ήρεμη αίσθηση της απόλυτης αποδοχής και η παντελής απουσία ανταγωνισμού. Δεν είναι ότι δε λέμε πράγματα επειδή μπορούν να πληγώσουν. Είναι απλά που δε βρίσκουμε μέσα μας να πούμε τέτοια λόγια. Δεν υπάρχουν.
Συντάκτης: Ελευθερία Παπασάββα
