Σπουδαίο πράγμα η βιτρίνα. Για τους έχοντες πολλά πρόσωπα φυσικά. Η ανωνυμία, το κρυφτό. Μπορείς να το ονομάσεις όπως θες. Μπορείς αν θες να το αποκαλέσεις και μάσκα. Είναι βασικά εκείνη η κατάσταση κατά την οποία κάποιος φορά ένα άλλο «πρόσωπο» ή προσωπείο για να φαίνεται κάποιος άλλος. Ή απλά για να είναι ο εαυτός του. Πάντως κάποιος άλλος απ’ αυτό που είναι συνήθως.
“Φανέρωσέ μου τη μάσκα που κρύβεις κάτω απ’ τη μάσκα που φοράς” τραγουδούσαν οι Τρύπες μα, έφηβη τότε, πώς να καταλάβω το βάθος του στίχου; Τα χρόνια πέρασαν και διαπίστωσα ότι υπάρχουν δύο ειδών μάσκες. Αυτές που φοράμε για να γίνουμε κάτι άλλο κι αυτές που φοράμε για να γίνουμε ο εαυτός μας.
Τις πρώτες τις φοράμε τις Απόκριες όταν θέλουμε να μεταμφιεστούμε. Απλά για λίγη ψυχαγωγία. Τις δεύτερες τις φοράμε καθημερινά. Όχι για να γίνουμε κάποιος άλλος, απλά για να γίνουμε για λίγο ο εαυτός μας. Δεν τις φοράμε για να ψυχαγωγηθούμε. Τις φοράμε για να αναπνεύσουμε.
Όσο σκληρό κι αν ακούγεται, κάποιοι φοράμε μάσκες αόρατες για ν’ αναπνεύσουμε. Ίσως γιατί απόκριες είναι όλη μας η ζωή. Υποκρινόμαστε ρόλους και προσωπικότητες. Είτε για ν’ αρέσουμε στους άλλους, είτε για ν’ αρεσουμε στον εαυτό μας. Συνήθως συμβαίνει το δεύτερο κι αυτό είναι και το πιο θλιβερό.
Στο πρώτο θα βρει κανείς ελαφρυντικό ότι η ανάγκη ή η επιθυμία ν’ αρέσεις σε κάποιον μπορεί να θολώσει το κριτήριο σου. Το κριτήριο που αφορά τον εαυτό σου και τον τρόπο που θα τον περιφέρεις σε τρίτους. H δεύτερη κατηγορία είναι η περισσότερο αναξιοπρεπής.
Φοράς μια μάσκα έτσι ώστε να γίνεσαι πού και πού ο εαυτός σου. Πόση καταπίεση άραγε να κρύβει όλο αυτό και πόσο συμπλεγματικό είναι το να φτάνει κάποιος να φορά ένα δεύτερο «δέρμα» πάνω απ το δέρμα του έτσι ώστε να είναι αυτό που πραγματικά υπάρχει μέσα του! Έτσι ώστε να νιώθει ελεύθερος.
Η ανωνυμία, το κρυφτό πίσω από οποιαδήποτε «μάσκα» σου εξασφαλίζει τη σιγουριά της μη έκθεσης. Μπορείς να είσαι ο εαυτός σου χωρίς να μάθουν οι γείτονες, οι συνάδελφοι, οι συγγενείς, ακόμη και οι φίλοι σου, ιδιαίτερα χαρακτηριστικά σου που προσδίδουν τον αληθινό σου εαυτό.
Κόμπλεξ κατωτερότητας ή ανωτερότητας, βαθιά ανάγκη αποδοχής, μοναξιά και κακή αυτοπεποίθηση ωθούν έναν άνθρωπο να έχει παραπάνω από ένα πρόσωπο (το κανονικό κι ένα άλλο). Είναι ουσιαστικά η ίδια η ανασφάλεια κάποιου το υλικό από το οποίο θα φτιάξει μια «μάσκα» ώστε να είναι αποδεκτός, αρεστός, ελκυστικός.
Το παράδοξο με αυτών των ειδών τις μάσκες είναι το εξής. Σε αντίθεση με τις αποκριάτικες, αυτές τις βάζεις για να είσαι ο εαυτός σου, όχι για να γίνεις κάποιος άλλος. Στρουθοκαμηλισμό θα μπορούσες να το πεις. Φορώντας τη «μάσκα» του κάποιος νομίζει ότι απελευθερώνεται εκείνες τις ώρες. Στην ουσία αυτό που κάνει μόνο είναι να υποδουλώνεται στην υποκρισία του όταν τη βγάζει. Αυτό είναι που δε γνωρίζει.
Η πλάνη όσων επιλέγουν να φορούν άλλα προσωπεία για να είναι ο εαυτός τους δεν είναι οι λίγες στιγμές «ξεγνοιασιάς» όταν τα φορούν, αλλά οι συνειδητές στιγμές επιστροφής στο κελί τους όταν τα βγάζουν. Όταν επιστρέφουν πίσω στην πλασματικά «όμορφη» τεχνητή τους εικόνα.
Τρανταχτό παράδειγμα; Οι αποκλειστικά ιντερνετικοί γνωστοί όλων μας, κάποιοι εκ των οποίων επιλέγουν να παραμένουν «φίλοι» μας μόνο εξ αποστάσεως. Βλέπουμε μόνο όσα επιλέγουν να μας δείξουν. Όσα επιλέγουν να μας πουν. Δεν παρατηρούμε από κοντά, δια ζώσης, τη ζωή και το πρόσωπό τους γιατί απλά δεν τα βλέπουμε καν. Δε μας αφήνουν και σίγουρα κάποιο λόγο θα έχουν. Δεν ξέρουμε ποιοι είναι πραγματικά και γιατί ποτέ δεν εμφανίζονται από κοντά. Όχι ότι γνωρίζουμε ποτέ ουσιαστικά όσους βρίσκονται ήδη κοντά μας, μα τα kb πάντα θα θεωρούνται «μάσκα» φτιαγμένη από εξαιρετικό υλικό.
«Ο άνθρωπος είναι λιγότερο ο εαυτός του όταν μιλά ως ο εαυτός του. Δώστε του μια μάσκα και θα σας πει την αλήθεια» είχε πει ο Oscar Wilde κι εννοούσε αυτό ακριβώς. Μόνο όσοι ποτέ δε χρησιμοποίησαν «μαντηλάκια ντεμακιγιάζ» σε κάποια εμφάνισή τους έχουν δικαίωμα να μιλούν για ένα και μόνο πρόσωπο. Μόνο εκείνους μπορούμε να εκτιμήσουμε πραγματικά κι ύστερα είτε να τους διαλέξουμε για τη ζωή μας, είτε να τους απορρίψουμε. Σίγουρα ανεκτίμητα καλύτερος είναι ένας αυθεντικά άσχημος χαρακτήρας από έναν πλασματικά όμορφο.
Συντάκτης: Ελευθερία Παπασάββα
