Φαντάσου μια ζωγραφιά, μια εικόνα του κόσμου. Ή καλύτερα μια μαθηματική απεικόνιση. Με διάφορους τύπους ανθρώπων να αναπαριστώνται από είδη γραμμών. Στη ζωγραφιά θα συναντούσες χιλιάδες ασπρόμαυρες φιγούρες. Στα μαθηματικά θα έβλεπες πλήθος από ευθείες γραμμές. Σύνολα ίδιων σημείων να συνθέτουν ίδιες ευθείες γραμμές. Με αυτόν ακριβώς τον τρόπο βλέπουν ορισμένοι άνθρωποι τον κοινωνικό χώρο στον οποίο κινούνται.
Αυτοί οι παραπάνω ορισμένοι άνθρωποι είτε από κατασκευής, είτε από τα ηλεκτροσόκ της ζωής, είτε και από τα δύο μαζί, τα βλέπουν όλα ασπρόμαυρα. Ο εγκέφαλός τους δύσκολα συγκινείται. Θέλει άλλες, υψηλές ταχύτητες. Τις γραμμές τις βλέπουν όλες ίδιες, ευθείες. Απλές, μονότονες κι ασπρόμαυρες ευθείες γραμμές. Και κατά βάθος πλήττουν. Μα δεν το λένε πουθενά.
Περιφέρονται αμίλητοι εκτελώντας τους κοινωνικούς τους ρόλους. Ενδεχομένως επιτυχώς. Σαν τους σκύλους που τα βλέπουν όλα ασπρόμαυρα. Σ’ έναν κόσμο από ίδιες συμπεριφορές. Ίδια σώματα, ίδιες ψυχές. Ίδιες ομιλίες, ίδιες τακτικές. Ίδια μαλλιά, ίδια μυαλά. Ώσπου κάποια στιγμή θα συναντήσουν έκπληκτοι λίγο χρώμα, έναν άνθρωπο χρωματιστό. Μετά από άπειρες ευθείες θα συναντήσουν μία καμπύλη, μια τεθλασμένη γραμμή, μία μουτζούρα έστω, ένα απροσδιόριστο σχήμα. Μα όχι ευθεία.
Διάσπαρτους και λίγους μέσα στο πλήθος θα τύχει να τους συναντήσεις σπάνια εκείνους που θα δώσουν λίγο χρώμα στο οπτικό σου πεδίο. Στην άλλη άκρη της Ελλάδος που θα βρεθείς για διακοπές ή σε μια δουλειά από την οποία θα είσαι περαστικός. Στο πλοίο κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού ή στο σούπερ μάρκετ της γειτονιάς. Εκ των συνθηκών φαίνεται ότι θα τους συναναστραφείς για λίγο. Ποτέ δεν ξέρεις, βέβαια. Μα αρκεί κι αυτό το λίγο για να ενθουσιαστείς. Για να ελπίσεις ίσως. Η μονοτονία μιας άχρωμης ζωής τελικά είναι φτιαγμένη από γυαλί. Μπορεί να σπάσει ανά πάσα ώρα και στιγμή.
Κι όταν τον ενθουσιασμό σου τύχει να τον μοιραστείς, θα ακούσεις την περίφημη έκφραση «δεν υπάρχει προοπτική». Προοπτική φαίνεται να είναι εκείνη η λέξη που στην αργκό σημαίνει «πόρτα για το χειμώνα». Προφανώς εννοούν άνθρωπο σε απόθεμα. Σχέση ή δέσμευση με χρονοδιάγραμμα. Σαν την εγγύηση των ηλεκτρικών συσκευών. Για ένα χρόνο ή για δύο ξέρεις ότι υπάρχουν οι προδιαγραφές (από τον κατασκευαστή) ότι όλο αυτό θα λειτουργήσει. Αλλιώς θα πάρεις τα λεφτά σου πίσω. Ή θα σου αντικαταστήσουν το προϊόν.
Σε μια γνωριμία όμως, στις ανθρώπινες σχέσεις γενικότερα, ακόμα και σε κείνες για τις οποίες φαινομενικά υπάρχουν προοπτικές, εάν κάτι δεν πάει καλά, πώς θα εξαργυρώσεις τα όσα ένιωσες ώστε να βρεις το ακριβές ποσό; Και τι προϊόν να σου αντικαταστήσουν (και ποιος;) που κάθε «προϊόν» είναι μοναδικό;
Λέγοντας προοπτικές τι εννοούμε; Γνωριμίες που φαινομενικά φαίνονται αταίριαστες. Γνωριμίες κατά κόσμο καταδικασμένες να μην έχουν, όχι απλά διάρκεια, ακόμη και συνέχεια. Λόγω απόστασης ή λόγω κοινωνικών συνθηκών. Λόγω νοοτροπίας. Ο άλλος άνθρωπος είναι φοιτητής εδώ που τον είδες και σε ένα χρόνο που τελειώνει θα γυρίσει στον τόπο του, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Ή φαντάρος. Ή χωρισμένος με παιδί κι εσύ ποτέ δε θα έμπαινες ή θα χωρούσες σε μια «έτοιμη» οικογένεια. Ή απλά υπάρχει γεωγραφική απόσταση.
Άνθρωποι σταμπαρισμένοι, κατηγοριοποιημένοι ως «χωρίς προοπτική» για οποιαδήποτε συναισθηματική σχέση, συνεχίζουν να μένουν μόνοι. Από ποιους; Από ανθρώπους που κρατούν τεφτέρι και μοιρογνωμόνιο. Κομπιουτεράκι στο οποίο αθροίζονται και αφαιρούνται, πολλαπλασιάζονται και διαιρούνται μόνο οι λεγόμενες προοπτικές.
Οι στιγμές δεν αποτιμώνται με βάση το τι θα σου προσφέρουν στο μέλλον – πόσο βλακώδης λογική και πόσο συμφεροντολογική. Γι’ αυτό ο χρόνος σε πιάνει κορόιδο, χαζέ ορθολογιστή! Γι’ αυτό και οι σχέσεις που είχαν τις καλύτερες προοπτικές είναι εκείνες που διαλύθηκαν πρώτες, ακριβώς για να σε διαψεύσουν.
Ρίξε μια ματιά τριγύρω. Σε σελίδες λογοτεχνικών βιβλίων ή σε τοίχους στους οποίους το σπρέι υμνεί μόνο τους φαινομενικά τελειωμένους έρωτες. Και ύστερα αναλογίσου σε ποια συνομοταξία ανήκεις. Τα κολεόπτερα ας μείνουν με τα κολεόπτερα. Οι «μαθηματικοί» ας συναναστραφούν μόνο «μαθηματικούς». Για όλους τους άλλους, τους λίγους, θα πω πως στα της ψυχής, στο συναίσθημα, δεν υπάρχουν προοπτικές, μόνο στιγμές.
Το ταξίδι που θα κάνεις όλη νύχτα, μόνο και μόνο για να πιεις έναν καφέ με την τεθλασμένη σου, χρωματιστή γραμμή στην άλλη άκρη της Ελλάδας, λίγο πριν πάρεις αυθημερόν το πλοίο της επιστροφής είναι συναρπαστικότερο από όλους τους τέλεια υπολογισμένους και με προοπτικές καφέδες που ήπιες ποτέ σου.
Συντάκτης: Ελευθερία Παπασάββα
