Πόσες φορές μεγαλώνοντας έχουμε ακούσει σε οικογενειακά τραπέζια τους γονείς μας να λένε στους άλλους τη φράση «αν πήρε κάτι το παιδί από εμένα αυτό είναι η εξυπνάδα μου». Και κάπως έτσι, ξεκινάει μία ατέλειωτη μάχη ανάμεσα στους γονείς μας, με τον καθένα να υπερασπίζεται με πάθος τα γονίδιά του, θέλοντας να πείσουν πως εκείνα είναι τελικά που κερδίζουν το παιχνίδι. Εκεί, όμως, είναι που έρχεται η επιστήμη να μας δώσει την απάντηση, με τις μητέρες να δικαιώνονται.
Υπάρχει λοιπόν μια κατηγορία γονιδίων τα λεγόμενα «ρυθμισμένα», τα οποία λειτουργούν ανάλογα με το αν προέρχονται από τη μητέρα ή τον πατέρα. Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, τα γονίδια που προέρχονται από τη μητέρα, όμως, είναι αυτά που καθορίζουν την εξυπνάδα του παιδιού. Αυτό συμβαίνει κυρίως διότι τα γονίδια της ευφυΐας βρίσκονται στα Χ χρωμοσώματα, από τα οποία οι γυναίκες διαθέτουν δυο, ενώ οι άντρες ένα.Έτσι, οι γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες να μεταδώσουν γονίδια που αφορούν τη νοημοσύνη. Το πιο εντυπωσιακό, μάλιστα, είναι ότι στην ίδια έρευνα διαπιστώθηκε πως τα συγκεκριμένα, όταν μεταφέρονται μέσω του DNA στο παιδί από τον πατέρα, είναι πιθανό να απενεργοποιηθούν αυτομάτως!
Σε συνέχεια της μελέτης και σύμφωνα με εργαστηριακές δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια, διαπιστώθηκε πως σε όσα είχε χορηγηθεί επιπλέον δόση μητρικών γονιδίων, ανέπτυξαν μεγαλύτερους εγκεφάλους, είχαν όμως μικρότερο σώμα. Ενώ σε αυτά που τους χορηγήθηκαν περισσότερα πατρικά γονίδια, διαπιστώθηκε πως ανέπτυξαν μικρότερους εγκεφάλους και μεγαλύτερο σώμα, με τους ερευνητές να εντοπίζουν μόνο μητρικά ή πατρικά γονίδια σε έξι διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου του ποντικιού, τα οποία ελέγχουν διάφορες γνωστικές λειτουργίες, όπως η διατροφικές συνήθειες και η μνήμη. Εν τέλει κατέληξαν ότι τα κύτταρα με πατρικά γονίδια συσσωρεύονται σε μέρη του μεταιχμιακού συστήματος, το οποίο εμπλέκεται σε λειτουργίες του εγκεφάλου όπως:
-Το σ3ξ
-Το φαγητό
-Η επιθετικότητα
Το μέρος που δε βρέθηκαν καθόλου πατρικά κύτταρα, είναι ο εγκεφαλικός φλοιός, το σημείο εκείνο όπου λαμβάνουν χώρα οι πιο προηγμένες γνωστικές λειτουργίες στον εγκέφαλό μας, όπως είναι η σκέψη, ο συλλογισμός, η γλώσσα και ο προγραμματισμός. Είναι κυριολεκτικά, η φαιά ουσία μας.
Κι επειδή πολλοί είναι αυτοί που θα υποστηρίξουν πως τα ποντίκια δεν είναι σαν τους ανθρώπους, να πούμε ότι ερευνητές από τη Γλασκώβη ακολούθησαν μια πιο ανθρώπινη προσέγγιση στην εξερεύνηση της νοημοσύνης. Έτσι, μετά από τις δοκιμές σε ποντίκια, ακολούθησαν οι συνεντεύξεις σε 12.686 νέους ηλικίας 14 έως 22 ετών κάθε χρόνο από το 1994. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως ο καλύτερος προγνωστικός δείκτης νοημοσύνης ενός παιδιού είναι το IQ της μητέρας.
Ακόμα ένας παράγοντας που είναι στενά συνδεδεμένος με τη νοημοσύνη και μπορεί να επηρεάσει σημαντικά το επίπεδο της ευφυΐας ενός παιδιού είναι ο ισχυρός δεσμός μεταξύ της μητέρας και του παιδιού. Ένας δεσμός που δίνει στο παιδί μια αίσθηση ασφάλειας, του επιτρέπει να εξερευνήσει τον κόσμο, δίνοντάς του αυτοπεποίθηση. Βέβαια, για να δώσουμε και μια παρηγοριά στους μπαμπάδες, αξίζει να αναφέρουμε πως τα γονίδια δεν είναι ο μόνος καθοριστικός παράγοντας για την εξυπνάδα ενός παιδιού. Μόνο ένα ποσοστό λιγότερο από το μισό, εκτιμάται πως προέρχεται από την κληρονομικότητα, με το περιβάλλον και τα ερεθίσματα να αποτελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες ανάπτυξης της νοημοσύνης.
Εμείς, σου δίνουμε έναν παραπάνω λόγο σήμερα να πεις ένα «ευχαριστώ» στη μητέρα σου που σου μετέδωσε «τα μυαλά που κουβαλάς».
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου