Σε μία εποχή που –καλώς ή κακώς– το κινητό τηλέφωνο έχει γίνει υποκατάστατο του χεριού μας, είναι δύσκολο να αντισταθεί κανείς στις λεγόμενες selfies. Στο φαινόμενο αυτό, πολύ μεγάλο ρόλο έχουν παίξει και τα social media, μιας και δίχως φωτογραφίες, κανένα διαδικτυακό προφίλ δεν μπορεί να συντηρηθεί.
Γνωριμίες, φιλίες, ακόμα και σχέσεις έχουν δημιουργεί εκεί μέσα. Είναι δυνατόν, λοιπόν, να λείπει το ίδιο μας το πρόσωπο; Πόσο αντιπροσωπευτική είναι, όμως, μια φωτογραφία για τον εαυτό μας μέσα από μια κάμερα; Άλλοι έχουν έμφυτη την τέχνη του ποζαρίσματος κι άλλοι απλά ξέρουν πώς να χαμογελούν στον φωτογράφο. Είναι, λοιπόν, ίδια η εικόνα μας από κοντά ή διαφέρει από αυτήν του ψηφιακού κόσμου;
Η αλήθεια είναι πως άνθρωπος με άνθρωπο διαφέρει. Άλλοι πιο γοητευτικοί, άλλοι πιο ιδιαίτεροι. Σε όλους μας, όμως, έχει τύχει να χαζεύουμε στο Instagram και να μείνουμε με το στόμα ανοιχτό με τη διαφορά ενός οικείου μας ανθρώπου. Σαφώς κι υπάρχει επεξεργασία, με ατέλειωτα φίλτρα, που αποτέλεσμα έχει να αλλοιωθούν πολλά χαρακτηριστικά του προσώπου. Ξέρουμε πως το δέρμα τους δεν είναι τόσο φωτεινό όσο δείχνει και σίγουρα τα μάτια τους δεν είναι γαλάζια. Μάλλον τόσο μαύρα όσο κι ο νυχτερινός ουρανός. Οφείλουμε, όμως, να παραδεχτούμε πως φαίνονται σωστοί επαγγελματίες μοντέλα. Τους αγαπά ο φακός ή, έστω, ξέρουν πώς να τον κάνουν να τους αγαπήσει.
Το τέλειο background, η κατάλληλη στάση σώματος που κρύβει περίτεχνα τυχόν ατέλειες και το βλέμμα που ξέρει να σαγηνεύει. Σίγουρα τα μηνύματα θα ‘χουν πέσει βροχή, όπως ακριβώς και τα likes. Τι να το κάνεις όμως; Η φυσική εικόνα δεν πρόκειται να αλλάξει, όσο κι αν η φωτογραφία επεξεργαστεί στον υπολογιστή.
Υπάρχουν, βέβαια, κι εκείνοι που δεν έχουν καμία ανάγκη, ούτε από φίλτρα ούτε από μαλλιά κομμωτηρίου και μοντέρνα ρούχα. Είναι απ’ τη φύση τους αψεγάδιαστοι. Δέρματα σαν αυτά από πορσελάνινες κούκλες. Πυκνές μαύρες βλεφαρίδες και κορμιά αγαλματένια. Ή κι όχι. Ένα απλό, ζωντανό, χαμόγελο με τα αχνά λακκάκια να σχηματίζονται στο πλάι των χειλιών κι η φωτογραφία είναι τρομακτικά υπέροχη, αληθινή, με φίλτρα την αυτοπεποίθηση και τον αυθορμητισμό του εικονιζόμενου.
Το πιο βασικό, όμως, είναι πως διαφορά ανάμεσα στην απαθανάτιση της στιγμής και στη φυσική εικόνα δεν υπάρχει. Όπως ακριβώς ποζάρει και γελά, αυτό ακριβώς είναι ή ίσως κάποτε ο φακός να αδικεί, από κοντά να εκπέμπει άλλη λάμψη. Σπάνιο, προφανώς, αυτό το φαινόμενο, μιας κι όλοι μας μπαίνουμε στον πειρασμό να μεταμορφωθούμε σε σκυλάκια, γατάκια κι ό,τι άλλο περιλαμβάνει το ζωικό βασίλειο, αφού τέτοια φίλτρα σουλουπώνουν αρκετά την εικόνα μας και προβάλλουν μια πιο χαριτωμένη εκδοχή μας.
Αλήθεια, πόσες φορές εξερευνήσαμε προφίλ δημοφιλών προσώπων για να κλέψουμε ιδέες και πόζες, μπας και βγούμε κι εμείς εκθαμβωτικοί; Πόσες φορές βγάλαμε ατέλειωτες selfie μέσα στο μπάνιο ή στην κρεβατοκάμαρα και φάγαμε άλλες τόσες ώρες μέχρι να βρεθεί η απόλυτη για να δημοσιευθεί στο facebook; Γκριμάτσες, φιλάκια στο κενό και πάλι απ’ την αρχή. Γιατί οι πρώτες φωτογραφίες ήταν θολές, οι άλλες πολύ τραγικές και τέλος βρέθηκε η μία και μοναδική ανάμεσα σε χιλιάδες που κατάφερε να ξεχωρίσει.
Ναι, σίγουρα στις φωτογραφίες είμαστε διαφορετικοί. Με ή χωρίς φίλτρα. Με ή χωρίς μακιγιάζ και φτιαξίματα. Κανείς δεν μπορεί να δει την ξεχωριστή πλευρά του εαυτού μας μέσα από μία και μόνο εικόνα. Κανείς δεν μπορεί να δει με τα μάτια του την ομορφιά της ψυχής μας. Τα ωραία μαλλιά, τα μοντέρνα ρούχα και το ακριβό αυτοκίνητο δε φτιάχνουν τον άνθρωπο. Μάλλον τον χαλάνε.
Οι φωτογραφίες είναι αναμνήσεις και σίγουρα χρειάζεται να υπάρχουν για να θυμόμαστε τις όμορφες στιγμές με την παρέα μας ένα βράδυ που βγήκαμε. Για να μην ξεχάσουμε πώς ήμασταν πριν πέντε και δέκα χρόνια. Για να ‘χουμε να δείχνουμε σε φίλους και παιδιά όταν μεγαλώσουμε. Γιατί οι φωτογραφίες κρύβουν συναίσθημα, κι ας είναι τυπωμένες σε ένα χαρτί ή φυλαγμένες σε ένα φλασάκι, ξεχασμένο στο συρτάρι του γραφείου.
Γι’ αυτό ας δώσουμε περισσότερη βάση στη στιγμή. Ας ξεχάσουμε για λίγο το πόσο μεγάλη ανάγκη είναι να μάθει ο κόσμος ότι βγήκαμε. Ότι φύγαμε για διακοπές ή ότι έχουμε μια νέα σχέση και το δημοσιοποιούμε για να σκάσει το πρώην αμόρε. Αναπόφευκτο, τη σήμερον ημέρα, να απέχουμε τόσο πολύ απ’ τα social media και να μην ακολουθούμε πιστά τους υπόλοιπους. Μα η ουσία δεν κρύβεται σε μια αψεγάδιαστη selfie μα σε μια όμορφη ψυχή. Πάνω από όλα να ξέρουμε να βάζουμε μέτρο στη ζωή μας και να μην αφήνουμε τους εαυτούς μας να παρασύρονται με τόση ευκολία. Ακόμα κι αν αυτό είναι μια φωτογραφία.
Ας μάθουμε να αγαπάμε τη φυσική μας πλευρά, γιατί μας κάνει αυθεντικούς. Άλλωστε, αυτό δεν είναι που μας ξεχωρίζει απ’ τον διπλανό μας; Δεν πειράζει, ας έχουμε και λίγες ατέλειες. Κι αυτές έχουν τη χάρη τους.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη