Είναι αυτή η ζεστή γλύκα κάθε φορά που η νοσταλγία έρχεται και σε πιάνει από το χέρι. Iστορίες άμεσα συνδεδεμένες με το παρελθόν που έρχονται και γεμίζουν το μυαλό. Χρώματα που θυμίζουν αγάπες και συνταγές, φτιαγμένα από δικά σου συστατικά. Μια ξαφνική νεροποντή σε ένα στενό δρομάκι, ένα ξεχασμένο βιβλίο πάνω σε ένα κιτρινισμένο καναπέ, αρώματα βοτάνων σε γωνιακά καφέ και λογής λογής συμβάντα μπορούν να σε γυρίσουν εκεί πίσω, θυμίζοντάς σου ότι ήσουν κι εσύ παρών σε αυτήν τη διαδρομή. Και σ’ όλες αυτές τις στιγμές υπήρχε ένας άνθρωπος δίπλα σου που τις σφράγισε με τον δικό του τρόπο.
Ένα μούδιασμα που σε κρατάει ακίνητο και μια γλυκιά μελαγχολία έρχεται στο βλέμμα όταν η νοσταλγία χτυπά. Λαχταράς να ξαναθυμηθείς αυτή τη γλυκόπικρη ιστορία που σε έκανε να αισθανθείς έντονα σε ένα συγκεκριμένο σημείο του χρόνου. Ένα δειλινό σε μια απομακρυσμένη παραλία, η μυρωδιά των κόκκων καφέ ένα χειμωνιάτικο πρωινό, μια χούφτα τραγούδια που σε συγκεκριμένους χρόνους ταυτίστηκες απόλυτα μαζί τους, μπορεί να είναι το έναυσμα που θα σε εκτοξεύσει στο παρελθόν.
Και μέσα σε όλες αυτές τις σκηνές υπήρχε ένας συμπρωταγωνιστής που έκανε την παραλία σου άκρως ερωτεύσιμη, τον καφέ σου ένα ξεχωριστό χαρμάνι και τη μελωδία των τραγουδιών χαμόγελο στη ζωή σου. Κι έτσι καρέ-καρέ σε στιγμές σιωπής κι απομόνωσης ξεδιπλώνονται όλα εκείνα που μοιράστηκες μαζί τους και που το κάψιμο του φιλιού τους σου έδωσε έναν παραπάνω λόγο για να ζεις. Σε αυτές τις ανύποπτες στιγμές που η μνήμη μας συνδέεται με εμπειρίες του παρελθόντος συνειδητοποιείς ότι οι ουσιαστικές σχέσεις που είχες με άλλους ανθρώπους είναι αυτό που σε έκανε ευτυχισμένο κι αυτό που κρατάς για να πας παρακάτω.
Η νοσταλγία έρχεται λοιπόν για να υπενθυμίσει όμορφες στιγμές που είχαν νόημα για εμάς. Είναι όμως μια έντονη ψυχική κατάσταση που όταν δεν μπορούμε να τη διαχειριστούμε σωστά, μπορεί να οδηγήσει σε δύσκολες κι επώδυνες καταστάσεις. Αν δούμε λίγο την ετυμολογία της λέξης, θα καταλάβουμε ότι συσχετίζεται με δύο έννοιες. Η λέξη αρχικά δημιουργήθηκε από το γαλλικό, nostalgie, που φτιάχτηκε από το ελληνικό νόστος που σημαίνει επιστροφή κι από τη λέξη άλγος που σημαίνει πόνος, δηλώνοντας τα θετικά και αρνητικά συναισθήματα που σου προκαλεί.
Όταν η νοσταλγία λοιπόν έρχεται, όχι για να σε θεραπεύσει, αλλά για να σε στοιχειώσει, αφήνει μέσα στο μυαλό στενάχωρες εικόνες που σε κάνουν έναν άνθρωπό μισό και δυστυχή. Γίνεσαι θεατής σε μια ταινία βωβού κινηματογράφου. Αφήνεις τις σκηνές να πέφτουν προσθέτοντας το ίδιο κείμενο ξανά και ξανά. Το σώμα σου πονά γιατί ζήτα να ξανανιώσει τα ίδια χάδια κι εσύ μένεις παγιδευμένος στο παρελθόν σε μια νοσταλγική σκέψη θεωρώντας ότι νιώθεις λιγότερη μοναξιά.
Όταν χαράζεις πορεία, εσύ έχεις την ευθύνη και στο δικό σου πλατό εσύ στήνεις τα σκηνικά. Το να νοσταλγείς συγκεκριμένους ανθρώπους και καταστάσεις είναι ένα βάρος που πρέπει να σηκώνεις. Μένεις αδρανής και προσκολλημένος σε ένα παρόν ζώντας με αναμνήσεις του παρελθόντος. Καθηλωμένος σε μια ονειρική κατάσταση, σβήνεις ένα ελπιδοφόρο μέλλον και χάνεις την ισορροπία σου και την ταυτότητά σου. Αν αλλάξεις τον τρόπο σκέψης σου και δεις, ότι όλοι αυτοί οι πρώην, συντέλεσαν σε αυτό που είσαι τώρα και πατάς με δύναμη και ασφάλεια. Είτε με τον έναν είτε με τον άλλο τρόπο σε ένα χρονικό σημείο συναντηθήκατε για να πάτε παρακάτω. Ναι, είναι δύσκολο, πικρόχολο, πολλές φορές και θλιβερό, αλλά με το να αρνείσαι να δεις ότι ευτυχία και στασιμότητα δεν πάνε μαζί δεν κερδίζεις τίποτα.
Υπάρχουν και καταστάσεις που δε νοσταλγείς τίποτα και κανέναν. Που η ζωή δε σου φέρθηκε άδικα και η τύχη δεν ήταν με το μέρος σου. Απωθείς ό, τι έχει να κάνει με συναισθήματα θεωρώντας ότι προστατεύεσαι από λάθη που σου προξένησαν μεγάλο πόνο. Παύεις να νιώθεις και να αισθάνεσαι και μπαίνεις στον αυτόματο πιλότο για να εξυπηρετείς τις καθιερωμένες λειτουργίες. Τακτοποιείς στο συρτάρι όλα αυτά που δεν μπορείς να αντιμετωπίσεις, ελπίζοντας σε απελευθέρωση. Το να περιορίζεις όμως κάθε πόθο σου σε καταστεί δέσμιο μια χαραγμένης σκιάς από το παρελθόν. Η συναισθηματική σου εξέλιξη σταματά και ουσιαστική συναισθηματική ελευθερία δεν επέρχεται ποτέ. Αγαπήσαμε κι αγαπηθήκαμε κι αυτό είναι το μόνο που έχει σημασία.
Δεν έχω να προτείνω τη σωστή οδό ούτε γνωρίζω τις σωστές λέξεις για να σταθώ και να τις πω. Ξέρω μόνο τον δικό μου τρόπο. Και ο καθένας έχει τις δικές του δυναμικές. Η ρομαντική διάθεση μιας νοσταλγικής κατάστασης μπορεί να γίνει ένα εύφορο μονοπάτι όταν είσαι πλέον έτοιμος να το περπατήσεις. Κάν’ το με το δικό σου τρόπο, για να μην το μετανιώσεις ποτέ.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου