5 συναισθηματικά κατάλοιπα που μένουν από ελεγκτικούς γονείς

Ένα ζήτημα που «καίει» σε κάθε οικογένεια είναι το αν οι γονείς τείνουν να γίνονται υπερβολικά ελεγκτικοί ως προς τα παιδιά τους, στον βαθμό που ακόμη κι οι ίδιοι δεν το αντιλαμβάνονται. Οι συζητήσεις και οι αναφορές πάνω στο θέμα του χειριστικού γονέα είναι πάρα πολλές και κατά καιρούς βγαίνουν στην επιφάνεια πολλά στοιχεία που δε γνωρίζαμε έως τώρα.

Φυσικά μια τέτοια συμπεριφορά την αντιλαμβάνονται πρώτα οι άμεσα εμπλεκόμενοι, τα παιδιά δηλαδή. Αν και στις πολύ μικρές ηλικίες ένα παιδί θα δικαιολογήσει τον γονέα, από την προ-εφηβική ηλικία κι έπειτα, αρχίζει να δείχνει την ενόχλησή του. Το συγκεκριμένο timing βέβαια δεν ευνοεί και πολύ τα παιδιά καθώς μπορεί να κατηγορηθούν πολύ εύκολα για ανάρμοστη συμπεριφορά και ξεσπάσματα εφηβείας, ενώ στην πραγματικότητα αντιδρούν στα χειριστικά ξεσπάσματα των ελεγκτικών γονιών.

Η ειρωνεία είναι πως όλο αυτό μπορεί να συνεχιστεί εις βάρος των παιδιών ακόμη κι όταν έχουν φτάσει στην ενηλικίωση. Βλέπετε, οι χειριστικοί γονείς με δυσκολία θα απαγκιστρωθούν από την πορεία εξέλιξης των παιδιών τους κι έτσι, βιώνοντας στην ουσία μια «αρρωστημένη» κατάσταση που φυσικά δεν ευνοεί κανένα, θα συνεχίσουν να ελέγχουν τη ζωή και τις αποφάσεις των ενήλικων πια παιδιών τους.

Αυτό είναι δυστυχώς ένα χαρακτηριστικό που συναντάμε σε πολλές οικογένειες στη χώρα μας. Μπορεί να μας κακοφαίνεται αλλά η αλήθεια είναι πως η ελληνική οικογένεια και γενικότερα το μεσογειακό μοντέλο γονέων, φημίζονται για την τάση τους να ελέγχουν είτε άμεσα κι επιτακτικά είτε έμμεσα κι «αμέτοχα», τη ροή των πραγμάτων στις ζωές των παιδιών τους.

Τι γίνεται όμως όταν δεν έχεις αντιληφθεί ότι οι γονείς σου ίσως υπήρξαν χειριστικοί απέναντί σου; Πώς μπορείς να επιβεβαιώσεις την υποψία αν αυτή τριγυρίζει στο μυαλό σου; Υπάρχουν βεβαίως σημάδια.

1. Οι σχεδόν ανύπαρκτες παιδικές αναμνήσεις

Υπάρχουν ενήλικες οι οποίοι δεν είναι σε θέση να μοιραστούν παιδικές τους αναμνήσεις απλούστατα διότι δεν έχουν ή απώθησαν από τη μνήμη τους πράγματα που δεν ήθελαν να θυμούνται. Όταν κάποιος μεγαλώνει σ’ ένα περιβάλλον με κυρίαρχο το άγχος της επιβεβαίωσης, θα ξεχάσει ίσως κάποια πιο χαρούμενα κομμάτια της ζωής του όπως παιδικά πάρτι, γιορτές, συναντήσεις σε σπίτια φίλων κι εκδρομές. Αν οι αναμνήσεις αυτού του είδους δε σου χτυπάνε εύκολα την πόρτα, τότε ίσως θα πρέπει να το ψάξεις λιγάκι παραπάνω.

2. Η αδυναμία να εκφράσεις ελεύθερα αυτά που θες 

Θέλεις να μιλήσεις για μια σχέση σου, για ένα φλερτ, για μια νέα επαγγελματική κατεύθυνση ή ακόμη και για κάτι που σ’ ενόχλησε στη συμπεριφορά των γονιών σου και δε νιώθεις άνετα να το κάνεις; Οι ελεγκτικοί γονείς δε θα αφήσουν πολλά περιθώρια έκφρασης στα παιδιά τους. Είναι εκείνοι που θα σταματήσουν με τον δικό τους τρόπο οποιαδήποτε ανάγκη μοιράσματος από πλευράς παιδιών, αν δε συμφωνούν με το περιεχόμενό του. Νιώθουν πως ότι αλλάζει το πλάνο και το σενάριο που οι ίδιοι έχουν πλάσει στο μυαλό τους για τα παιδιά, απειλεί τις ισορροπίες της οικογενειακής εστίας, οι οποίες στην προκειμένη είναι ανύπαρκτες.

3. «Eσύ φταις κι εσύ το προκάλεσες»

Οι χειριστικοί γονείς αλλά και οι χειριστικοί άνθρωποι κατ’ επέκταση, έχουν μια απίστευτα μαγική ικανότητα να προκαλούν ενοχή στους άλλους ακόμη κι όταν δεν υπάρχει. Παιδιά «εξιλαστήρια θύματα» που μεγάλωσαν θεωρώντας πως είχαν το φταίξιμο για κάθε διαφωνία που είχαν με τους γονείς τους. Παιδιά που μεγάλωσαν κι έγιναν ενήλικες πιστεύοντας πως εκείνα προκάλεσαν κάθε καβγά που είχαν με τους γονείς τους. Ή πως εκείνα μόνο έφταιξαν για κάθε τιμωρία που είχαν ως παιδιά. Αποδέκτες μιας στοχοποιημένης συμπεριφοράς από την πλευρά των γονιών τους, άλλοτε συνειδητοποιημένα κι άλλοτε όχι. Το αποτέλεσμα είναι η λανθασμένη ικανότητα κριτικής σκέψης ώστε να αντιδράσουν νωρίτερα σε κάτι που φυσικά έβλαψε την παιδική τους ηλικία. Κι όχι μόνο.

4. Νιώθεις ότι εφάπτεσαι συναισθηματικά πλήρως στους γονείς σου

Η έλλειψη πρωτοβουλίας είναι η απόδειξη του αν έχεις μια παραπάνω συναισθηματική εξάρτηση από τους γονείς σου. Όταν για κάθε τι που συμβαίνει, νιώθεις την ανάγκη να δώσεις αναφορά, περιμένοντας έτσι τη δική τους έγκριση, πολλές φορές χωρίς να μπορείς να εξηγήσεις γιατί το κάνεις. Ασυναίσθητα κι αδικαιολόγητα. Σαν να σε έχουν προγραμματίσει γι’ αυτό. Κι όμως, η αλήθεια είναι πως οι χειριστικοί γονείς φροντίζουν να γαλουχήσουν τα παιδιά τους στο μοτίβο αυτό από πολύ μικρή ηλικία. Και γίνεται βίωμα, μια εμπειρία που κουβαλάς κι αναμοχλεύεις χωρίς να την έχεις απαραίτητα ανάγκη.

5. Nιώθες ενοχές διαρκώς για τις θυσίες που κάνουν ή που έκαναν για σένα

Ίσως ένα από τα πιο χαρακτηριστικά γνωρίσματα της χειριστικής συμπεριφοράς των γονιών απέναντι στα παιδιά τους είναι να τους πετάνε κατάμουτρα κι ανελλιπώς το γεγονός ότι οι ίδιοι έχουν θυσιάσει τόσα πολλά για εκείνα. Κανείς δεν αντιλέγει πως αυτό συμβαίνει ως ένα βαθμό. Από την άλλη όμως, αν έχεις ακούσει τόσες φορές την παραπάνω δήλωση ώστε να νιώσεις υποχρέωση πια προς τους γονείς σου, ή ακόμη κι οίκτο προς τον εαυτό σου, τότε με βεβαιότητα τα πράγματα έχουν πάρει άλλη τροπή.

Ακόμη και αν μεγάλωσες ή μεγαλώνεις πλάι σε χειριστικούς γονείς, μπορείς να κάνεις κάτι για αυτό. Να επιλέξεις να μη γίνεις κι εσύ ένας, όταν έρθει η δική σου σειρά.

Αφιερωμένο στα «πρέπει» που δεν πρέπει ποτέ να λέγονται.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!