Η «συγγνώμη» είναι μια λέξη που δυσκολεύει κατά γενική ομολογία πολλούς. Για να ειπωθεί μια συγγνώμη θα πρέπει να έχει προηγηθεί κάτι που θα χρειαστεί τη δική της βοήθεια ώστε να εξιλεωθεί. Για να ειπωθεί, θα πρέπει ο κάθε ένας από εμάς να είναι σε θέση να την πει. Βλέπετε, υπάρχουν κι εκείνοι που με ευκολία θα χαρακτηριστούν δειλοί αφού δυσκολεύονται πραγματικά να εκφράσουν τη λέξη αυτούσια. Είναι όμως;
Λένε πως από τη στιγμή που γεννήθηκε η «συγγνώμη», έχει χαθεί το φιλότιμο. Δεν ισχύει πάντοτε αυτό διότι μπορεί το φιλότιμο να υπάρχει αλλά τα βιώματα που έχει ένας άνθρωπος πιθανόν να μπλοκάρουν τη συγγνώμη που πρέπει να ειπωθεί. Πιο συγκεκριμένα, σκεφτείτε τον τρόπο με τον οποίο κάποιοι άνθρωποι έχουν γαλουχηθεί από μικρή ακόμη ηλικία σε ζητήματα σχετικά με τη συγχώρεση. Φέρτε στο μυαλό σας φίλους και γνωστούς που σε δεδομένες φάσεις της ζωής σας ή της κοινής πορείας που έχετε, αποφεύγουν να απολογηθούν ή να εκφράσουν μια απολογία. «Κλειδώνουν», εγκλωβίζονται και γενικότερα αφήνουν μια κατάσταση να κυλήσει αποφεύγοντας αυτή την τόσο σημαντική λέξη έννοια και λέξη.
Συνεπώς, οι πεποιθήσεις με τις οποίες μεγαλώνουμε παίζουν τεράστιο ρόλο σε πολλά πράγματα στη μετέπειτα πορεία στη ζωή μας. Μια τέτοια πεποίθηση λοιπόν είναι και ο υποβιβασμός της απολογίας από τα μέλη μιας οικογένειας. Υπάρχουν γονείς που θεωρούν αδυναμία του χαρακτήρα τους ή φοβούνται πως θα επηρεαστεί το κύρος τους αν ζητήσουν συγγνώμη από τα παιδιά τους. Υπάρχουν παιδιά που μεγαλώνουν και τα οποία ίσως γίνουν κι εκείνοι γονείς, που πιέζονται – σαν ένα είδος τιμωρίας – να ζητήσουν συγγνώμη από τα αδέρφια τους ή από τους ίδιους τους γονείς, πριν καλά καταλάβουν γιατί οφείλουν να το κάνουν.
Μην αγχώνεστε, όμως, εσείς που το παλεύετε και το προσπαθείτε πραγματικά με τη λέξη «συγγνώμη», αφού υπάρχουν κάποιοι απλοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε να εκφράσετε το πόσο λυπάστε και να το δείξετε μέσα από αυτούς. Ακόμη και για όσους δε δυσκολεύονται, οι παρακάτω τρόποι μπορούν να αποτελέσουν έναν πολύ πετυχημένο συνδυασμό τόσο λεκτικής όσο κι έμπρακτης έκφρασης της συγγνώμης. Ας τους δούμε λοιπόν κι ο καθείς ας κρίνει μόνος του.
Ο επιμένων νικά
Δεν υπάρχει χειρότερο πράγμα από το να αποφεύγουμε μια συζήτηση και να κάνουμε κύκλους γύρω από αυτή, μόνο και μόνο γιατί γνωρίζουμε ότι ίσως χρειαστεί να ειπωθεί μια συγγνώμη. Μπορεί, λοιπόν, ενώ δυσκολεύεσαι να την εκφράσεις, να επιμείνεις από πλευράς σου να συζητήσετε και ν’ αναλύσετε αυτό που προκλήθηκε. Η διάθεσή σου αυτή θα εκτιμηθεί – λογικά – δεόντως από την άλλη πλευρά, αφού δείχνεις με το δικό σου τρόπο τη διάθεση για μετάνοια και το πώς νιώθεις. Επιμένεις, λοιπόν, δείχνοντας πως δεν έχεις κάτι να φοβηθείς. Πού ξέρεις, μπορεί πάνω στη συζήτηση και την καλή σου διάθεση να το πεις και να ξαλαφρώσεις.
Κάνω πράξεις αυτά που δεν μπορώ να πω
Δεν μπορείς να ξεστομίσεις τη λέξη; Κάνε πράξη όλα όσα φοβάσαι να πεις. Αγόρασε λουλούδια, γράψε σε post it πώς νιώθεις και κόλλησέ τα παντού, στείλε μηνύματα, γράψε ένα γράμμα, οργάνωσε μια έκπληξη και γενικότερα δείξε την απολογία σου μέσα από τέτοιου είδους πράξεις. Προσοχή: οι κινήσεις αυτές να μη μείνουν στη λίστα των κινήσεων εντυπωσιασμού. Να δείξεις δηλαδή και να καταλάβει η άλλη πλευρά ότι η συγγνώμη σου είναι αληθινή και δε «ρίχνεις στάχτη στα μάτια» απλώς για να περάσει και να ξεχαστεί. Μην κάνεις κι εσύ σαν τον γιατρό που δίνει καραμέλα αφού έχει πονέσει τον ασθενή.
Η δύναμη της υπόσχεσης
Η συγγνώμη κι η υπόσχεση πάνε πάντα μαζί, οπότε για εσένα που δυσκολεύεσαι να πεις τη συγγνώμη, πέρασε στην αναγνώριση του λάθους σου και την υπόσχεση πως δε συμβεί ξανά. Είναι ένα καμουφλάζ το ίδιου πράγματος. Εξάλλου, το πιο σημαντικό δεν είναι η συγγνώμη σαν συγγνώμη αλλά το να μη συμβαίνει αυτό που την προκάλεσε, ξανά και ξανά. Η υπόσχεση είναι η επικύρωση της αναγνώρισης του σφάλματος κι είναι ευπρόσδεκτη πάντα.
Η γλώσσα του σώματος
Αν θέλουμε να εννοούμε τη συγγνώμη που δεν μπορούμε να εκφράσουμε λεκτικά και που πάμε να δείξουμε μέσα από πράξεις, δε γίνεται η γλώσσα του σώματός μας να δείχνει άλλα. Θα πρέπει να φαίνεται η απογοήτευση κι η θλίψη που νιώθουμε γι’ αυτό που προκαλέσαμε ή είπαμε. Θα πρέπει να είναι ολοφάνερη η ειλικρίνειά μας για τη διάθεση να επανορθώσουμε. Δε γίνεται να λένε άλλα τα μάτια μας κι άλλα η καρδιά μας όπως λέει κι ο γνωστός στίχος. Κάθε μας κίνηση και νεύμα θα πρέπει να είναι μια συντονισμένη προσπάθεια κινήσεων απολογίας.
Συνώνυμα for ever
Για κάθε λέξη υπάρχουν ένα σωρό συνώνυμα κι η ελληνική γλώσσα είναι από τις πιο πλούσιες σε λεξιλόγιο στον κόσμο, οπότε το να μην μπορείς να εκφράσεις τη συγγνώμη σου με άλλο τρόπο, το λες και άρνηση μιας πραγματικότητας. Στο προκείμενο λοιπόν, μπορείς να χρησιμοποιήσεις φράσεις όπως «λυπάμαι γι’ αυτό που έγινε» ή «η όλη κατάσταση ήταν ένα τεράστιο λάθος από πλευράς μου.» Επίσης, «με θλίβει αυτό που έχει γίνει» ή «απογοήτευσα ακόμη και τον εαυτό μου εκτός από εσένα.» Γενικότερα, μέσα από τέτοιου είδους συνώνυμα και φράσεις μπορείς να δείξεις όντως πόσο πολύ έχεις μετανιώσει για κάτι.
Η συγγνώμη είναι μια έννοια που δεν επιβάλλεται. Εμπνέει κι εμπνέεται. Για να ειπωθεί και να μπορεί να εκφράζεται σωστά κι όταν πρέπει, ο κάθε ένας από εμάς οφείλει να είναι συναισθηματικά καλλιεργημένος. Η συναισθηματική νοημοσύνη είναι αυτό που πρέπει να βελτιώνουμε κάθε μέρα εφόσον συναναστρεφόμαστε ανθρώπους και διατηρούμε διαπροσωπικές σχέσεις. Οι τρόποι λοιπόν υπάρχουν. Απλώς κάποια στιγμή καλό είναι να ερχόμαστε αντιμέτωποι με αυτά που μας φοβίζουν ή που μας δυσκολεύουν.
Αφιερωμένο στις συγγνώμες που αποζητούν την ελευθερία τους.
Συντάκτης: Μαίρη Σάμου
