«…και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα!». Θα ξεκινήσω απ’ το τέλος, μιας κι αυτό είναι που δίνει νόημα στην αρχή. Λιγάκι οξύμωρο μα λένε πως οι σχέσεις των ανθρώπων μπορούν να γίνουν τόσο περίπλοκες που ίσως μπερδέψεις την αρχή με το τέλος.
Η σχέση, λοιπόν, προχωράει, εξελίσσεται κι ωριμάζει μες στον χρόνο. Ρομαντισμός, αγάπες, λουλούδια, και κοινά όνειρα. Στο μυαλό και των δυο σας το επόμενο βήμα, μιας και το «μαζί» έχει δοκιμαστεί κι έχει θέσει τα θεμέλιά του για να πάει πια στο επόμενο level, αυτό του γάμου. Και κάπου εκεί, ανάμεσα σε πυρετώδεις προετοιμασίες, φωτογραφίες περιοδικών κι επιλογή μενού, σκάει η ερώτηση. «Μετά τον γάμο, για πότε σκέφτεσαι το παιδί;» Η έκπληξη της άλλης πλευράς εμφανέστατη μα κι η δική σου αμηχανία εξίσου.
Παύση, που αρχικά την θεωρείς φυσιολογική, αφού νομίζεις πως ίσως παραείναι νωρίς για να θέσεις τέτοια ζητήματα προς συζήτηση ή πως δε χρειάζεται να προστεθεί κι άλλο άγχος στην ήδη στρεσογόνα περίοδο των προετοιμασιών. Απ’ την άλλη, όμως σε βασανίζει το ότι το ταίρι σου δεν αντέδρασε με τον ενθουσιασμό που θα περίμενες κι αυτό αρχίζει να σε προβληματίζει. Να θίξεις το θέμα ξανά σε κάποια άλλη, πιο βολική, χρονική στιγμή ή να επιμείνεις για λόγους κι αιτίες, αφού κατάλαβες την προφανή δυσαρέστηση;
Είναι πολλές οι περιπτώσεις ζευγαριών που παγιδεύονται σε παρόμοιες καταστάσεις. Κανονικός εγκλωβισμός, αφού τα συναισθήματα είναι πια πολύ δυνατά, μιας κι όταν τα πράγματα φτάνουν σε τέτοιες συζητήσεις, μιλάμε πια για μια σχέση προχωρημένη με κοινούς στόχους και θεωρητικά εγγυημένο μέλλον.
Δεν παίζει ρόλο αν είναι εκείνος ή εκείνη που δε θέλει να κάνει παιδί. Γυναίκες καριέρας, γυναίκες ανεξάρτητες κι ελεύθερες που δεν μπορούν ή απλά δε θέλουν να αναλάβουν την ευθύνη της μητρότητας, γυναίκες που ίσως κουβαλούν ενδοιασμούς για τον γονικό ρόλο του εαυτού τους ή του συντρόφου τους. Αντίστοιχα, άνδρες καριέρας, άνδρες που θέλουν απλά να πορευτούν στη ζωή μακριά από μεγάλες ευθύνες, απολαμβάνοντας την ξεγνοιασιά τους, άνδρες με οικονομικές ανασφάλειες λόγω των δύσκολων καιρών που ζούμε, άνδρες που δε νιώθουν έτοιμοι ή ικανοί να γίνουν γονείς. Όπως και να έχει το αποτέλεσμα δεν αλλάζει. Ο ένας εκ των δύο συντρόφων δε θέλει και δε φαντάζεται στον εαυτό του σε ρόλο γονέα, ενώ ο άλλος το θέλει, το ονειρεύεται και το περιμένει.
Η βόμβα, λοιπόν, έτοιμη να σκάσει κι ο χρόνος μετράει αντίστροφα. Κατά τους ειδικούς το θέμα αυτό θα πρέπει να ‘χει ξεκαθαριστεί πολύ πριν ένα ζευγάρι φτάσει να σχεδιάζει τον γάμο του. Δεν μπορεί να μην έχουν παιχτεί κάποιες συζητήσεις στην περίοδο της πιο ανάλαφρης συμβίωσής σας. Θα ‘χατε βρεθεί σε βαφτίσεις ή σε παιδικά πάρτι φίλων κι έτσι θα είχες ήδη λάβει αρκετά μηνύματα για τις διαθέσεις της άλλης πλευράς. Εκτός κι αν επέλεξες να μη δεις αυτά τα σημάδια, εθελοτυφλώντας μπροστά στο προφανές κι εγκλωβίζοντάς σε σε μια αδιέξοδη, πλέον, κατάσταση.
Σαφέστατα σε μια τέτοια περίπτωση θα πρέπει να ερευνήσεις τους λόγους που δε θέλει η άλλη πλευρά παιδιά. Θα πρέπει να γίνουν συζητήσεις σε ήρεμους τόνους, καθησυχάζοντας οποιεσδήποτε ανασφάλειες. Βλέπεις το σενάριο «παιδί» είναι τεράστια ευθύνη κι εκεί είναι που οι περισσότεροι κάνουν πίσω. Μήπως κι εσύ να προσπαθήσεις να κατανοήσεις τις ανησυχίες του άλλου, όπως ακριβώς περιμένεις να κάνει κι εκείνος για τις δικές σου επιθυμίες;
Σίγουρα, δεν μπορείς να πιέσεις κανέναν να θελήσει, με το ζόρι, να γίνει γονιός. Αντίστοιχα, όμως, πόσο ηθικά σωστή μπορεί να ‘ναι η πλευρά που σου ζητάει εμμέσως πλην σαφώς να εγκαταλείψεις το δικό σου όνειρο περί οικογένειας; Γιατί η πίεση να μεταφερθεί μόνο στις δικές σου πλάτες αν κάτι τέτοιο τεθεί ως όρος για τη συνέχιση αυτής της σχέσης; Σίγουρα υπό αυτές τις συνθήκες δεν μπορούμε πλέον να μιλάμε για κοινά όνειρα, ούτε για κοινή πορεία.
Τελικά, κανείς δε γνωρίζει εξαρχής πόσο δυνατές βάσεις μπορεί να ‘χει μια σχέση συντρόφων, ώστε να μπορεί να εξελιχθεί σε οικογένεια. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει από πριν, με απόλυτη βεβαιότητα, αν υπάρχει το υπόβαθρο κι η σωστή επικοινωνία μεταξύ των συντρόφων για να μπορέσουν να αντέξουν στην αντικειμενική πίεση της απόκτησης παιδιών.
Αδιαμφισβήτητα είναι προσωπική επιλογή του καθενός το πώς θέλει να πορευτεί στη ζωή κι οι σημαντικές αποφάσεις παραμένουν δικές του, ακόμη και μέσα στο πλαίσιο μιας σχέσης. Ό,τι είναι αυτονόητο για εσένα δε σημαίνει πως είναι και για το ταίρι σου. Όταν, όμως, τα πράγματα σοβαρεύουν, τότε θα πρέπει όλα αυτά να ξεκαθαρίζονται για να μάθουν οι σύντροφοι αν μπορούν να ακολουθήσουν την ίδια κατεύθυνση ή θα πρέπει, τελικά, να πάρουν χωριστούς δρόμος. Μια συζήτηση βασισμένη στην ειλικρίνεια, δίχως υπεκφυγές, συναισθηματικούς εκβιασμούς κι αναβολές. Με σεβασμό και συναισθήματα, δίχως συμβιβασμένες υποχωρήσεις κι άμυνες.
Δεν πρόκειται απλά για ένα ταξίδι που από κοινού σχεδιάζατε και δεν έγινε λόγω διαφορετικών γούστων ως προς τον προορισμό. Ο ερχομός ενός παιδιού αποτελεί το κοινό και μοναδικό ταξίδι ζωής που δένει ισόβια δύο ανθρώπους. Για να μπορέσουμε, λοιπόν, να κλείσουμε με το «κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα» πρέπει να ψάξουμε εξαρχής τις επιθυμίες τους.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη