Φυσικοθεραπεία· η τέχνη του «αγγίζω»

Στον τομέα της υγείας και των επαγγελμάτων που χρήζουν αξιόλογης προσοχής κι αναφοράς ως προς την τεράστια συνεισφορά τους στο «ευ ζην» ανήκουν αναμφίβολα οι κλάδοι που έχουν σαν δεύτερο συνθετικό τη λέξη που ανακουφίζει οποιονδήποτε ασθενή, τη θεραπεία. Κατά καιρούς πολλά έχουν ειπωθεί για κλάδους όπως η φυσικοθεραπεία, η εργοθεραπεία κι η λογοθεραπεία σχετικά με το αν είναι στην ουσία τόσο χρήσιμες ως τεχνικές θεραπευτικής προσέγγισης ή αν απλά είναι πολύ διαφημισμένες. Η αλήθεια όμως βρίσκεται πάντα στη σωστή ενημέρωση κι η μόνη αλήθεια είναι πως χωρίς αυτούς τους κλάδους πάρα πολλοί άνθρωποι θα ήταν δέσμιοι της οποιαδήποτε πάθησης αντιμετωπίζουν.

Η φυσικοθεραπεία είναι η επιστήμη που σώζει κυρίως με το «αγγίζω». Τα χέρια του φυσικοθεραπευτή αξιολογούν, βοηθούν κι οδηγούν στην αποκατάσταση ενός ασθενή έπειτα από μια σειρά συνεδριών. Θα έλεγε κανείς πως είναι ταυτόχρονα θεραπεία αλλά και φροντίδα. Το σημαντικό στην υπόθεση της φυσικοθεραπείας είναι πως η όλη θεραπευτική προσέγγιση ή τουλάχιστον ένα μεγάλο κομμάτι της γίνεται μέσα από το «νιώθω» κι «αγγίζω» από πλευράς του θεραπευτή. Κι είναι απόλυτα μαγικό αν σκεφτούμε πως τα οφέλη που βλέπει κάποιος μετά από συνεδρίες φυσικοθεραπείας είναι όχι μόνο στο σώμα αλλά στην ψυχολογία και κατ’ επέκταση στην κοινωνική υγεία.

Οι αιτίες που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης μέσω της φυσικοθεραπείας ποικίλλουν από μυοσκελετικές δυσλειτουργίες έως και νευρολογικής φύσεως χρόνιες παθήσεις που ταλαιπωρούν σώμα και νου. Ο φυσικοθεραπευτής λοιπόν καλείται να γιατρέψει τον πόνο τον οποίο άλλες φορές θα είναι εύκολο να εντοπίσει και να αξιολογήσει κι άλλες θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπίσει. Εκεί κρύβεται και η μαγεία αυτού του επαγγέλματος. Μέσα από μια σειρά δοκιμασιών κι ελέγχοντας πάντα τα συμπτώματα και τα δεδομένα τα οποία συνεχώς αλλάζουν, ο φυσικοθεραπευτής καταλήγει σε ένα θεραπευτικό πλάνο το οποίο μπορεί να μεταβάλλει ανάλογα με το feedback που παίρνει κάθε φορά από τον ίδιο τον ασθενή. Είναι λοιπόν η απόλυτη μορφή προσωποποιημένης θεραπείας– φροντίδας.

Παράλληλα θα πρέπει να τονίσουμε πως ο στόχος ενός φυσικοθεραπευτή δεν είναι μονάχα η αποκατάσταση ενός θέματος υγείας στον βαθμό που αυτό είναι δυνατό. Οι στόχοι της θεραπευτικής οδού που ο ίδιος επιλέγει να εφαρμόσει στον ασθενή είναι πολλαπλοί κι εξίσου σημαντικοί. Θα προσπαθήσει πάντα σε συνεργασία με τον ίδιο τον ασθενή εφόσον αυτό είναι εφικτό να εντοπίσει τους παράγοντες που οδήγησαν ένα σώμα στον πόνο. Μέσα απ’ αυτόν τον τρόπο μπορεί να «εκπαιδεύσει» τον ασθενή και τους οικείους του για το πώς να αποφύγει καταστάσεις που μπορεί να του προκαλέσουν οποιαδήποτε μορφή δυσλειτουργίας στο μέλλον.

Μια εσφαλμένη αντίληψη που μπορεί κάποιος να είχε ως τώρα είναι πως ο φυσικοθεραπευτής ασχολείται με ηλικίες που είναι κατά πολύ μεγαλύτερες με χρόνια προβλήματα κίνησης ή προβλήματα που αποκτήθηκαν μετά από κάποιο ατύχημα. Η αλήθεια είναι πως οι ανάγκες για φυσικοθεραπεία εντοπίζονται κατά πολύ και στις μικρές ηλικίες, παιδιά έως και έφηβοι ανάλογα με τη φύση του προβλήματος. Στις περιπτώσεις που οι φυσικοθεραπευτές έχουν να κάνουν με μικρά παιδιά, το αποτέλεσμα που παρουσιάζουν είναι τεράστιο μιας κι επεμβαίνουν, όχι μόνο στην αποκατάσταση και βελτίωση του θέματος υγείας που αντιμετωπίζει ένα παιδί, αλλά και στην εκπαίδευση των γονιών ως προς την παρούσα αλλά και μετέπειτα εξέλιξη του παιδιού. Μιλάμε πλέον για την απόλυτη συνεργασία ως προς όφελος του παιδιού με αποτελέσματα που οι περισσότεροι βλέπουν άμεσα.

Ο ρόλος των φυσικοθεραπευτών, αναγκαίος καθημερινά σε οτιδήποτε μπορεί να κληθούμε να κάνουμε που περιλαμβάνει σωματική άσκηση και καταπόνηση μυών. Σε Ευρωπαϊκές χώρες με κύριο το παράδειγμα της Μάλτα, αρχίζει να εντάσσεται στα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ο ρόλος του φυσικοθεραπευτή με στόχο την πρόληψη κι αποφυγή ατυχημάτων κατά τη διάρκεια της σωματικής άσκησης των παιδιών. Είναι σίγουρα ένα πλάνο που θα θέλαμε να υπάρχει γενικά αφού μπορεί να λειτουργήσει ωφέλιμα για όλες τις πλευρές, εκπαιδευτικούς, γονείς και κυρίως παιδιά.

Η φύση λοιπόν του επαγγέλματος του φυσικοθεραπευτή είναι εκ των πραγμάτων δύσκολη όσο και δύσκολα είναι και τα θέματα υγείας που καλείται να αντιμετωπίσει. Οι αντοχές θα πρέπει να λειτουργούν στο ζενίθ τόσο σωματικά όσο και νοητικά για να μπορεί να σκεφτεί τρόπους και λύσεις που θα βοηθήσουν. Η εμπειρία είναι αναμφίβολα τεράστιος παράγοντας για να είναι σε θέση να αναγνωρίσει καταστάσεις και να συγκρίνει πριν καταλήξει σ’ ένα θεραπευτικό πλάνο. Η διάθεση επικοινωνίας που θα δείξει θα κρίνει το επίπεδο στο οποίο θα μπορεί ο εκάστοτε ασθενής να ανοιχτεί και να τον εμπιστευθεί. Βλέπετε η επικοινωνία κι η εμπιστοσύνη εκατέρωθεν είναι δυο από τα πολλά κλειδιά που χρειάζονται για να υπάρχει επιτυχία και να ένα θεραπευτικό πλάνο να δώσει τα επιθυμητά αποτελέσματα για όλους.

Η φυσικοθεραπεία λοιπόν, είναι η επιστήμη που λειτουργεί θεραπευτικά και με τεράστια οφέλη στη σωματική, ψυχική και κοινωνική υγεία των ανθρώπων. Λένε πως το μήνυμα που περνάει είναι πως «το φάρμακο είναι η ίδια η άσκηση» κι έτσι μέσα από το «αγγίζω» ο φυσικοθεραπευτής αφουγκράζεται τον ανθρώπινο πόνο.

Είναι μεγάλη υπόθεση το να μπορεί κάποιος να διαγνώσει πάνω σου τον πόνο, να τον εντοπίσει και να κάνει ό, τι μπορεί για να τον θεραπεύσει. Υπό αυτές λοιπόν τις συνθήκες δε θα ήταν υπερβολή να πούμε πως η φυσικοθεραπεία αποτελεί λειτούργημα στην υπηρεσία ασθενών και θεμάτων υγείας που ταλανίζουν σώμα και μυαλό. Η φυσική κίνηση δίνει τα μέσα και η φυσικοθεραπεία τη λύση μέσα από τη φροντίδα.

Αφιερωμένο σ’ εκείνους που αφουγκράζονται τον σωματικό πόνο κι όχι μόνο.