Πόζα. Κλικ. Στιγμή. Ζωή. Για μια ζωή.
Φωτογραφίζω σημαίνει απαθανατίζω στιγμές που όλες μαζί, σαν ένα απόλυτα επιτυχημένο καρέ, φτιάχνουν μια ταινία. Την ταινία της ζωής σου. Τα θα έλεγες, όμως, αν ήξερες πως η ταινία της δικής σου ζωής θα μπορούσε να ‘χει ξεκινήσει με τον πιο θεαματικό, αξέχαστο και συνάμα εντυπωσιακό τρόπο;
Κι ενώ οι περισσότεροι από εμάς αποκτούν μνήμες για τη γέννησή τους μέσα από λήψεις συγγενών, άλλες θολές κι άλλες κουνημένες, ανάλογα με το επίπεδο συγκίνησης που βίωνε ο καθένας τους τη δεδομένη στιγμή, υπάρχουν και κάποιοι άλλοι, λιγάκι πιο τυχεροί, που θα ζήσουν τα πάντα -ό,τι, δηλαδή, συνέβη μέσα σε εκείνη την αίθουσα τοκετού. Ναι, μιλάμε για το απόλυτο trend, τα λεγόμενα “Βirth Stories” ή, ελληνιστί, «φωτογραφίσεις τοκετού».
Ίσως και να σε σοκάρει λιγάκι το άκουσμα των λέξεων τοκετός και φωτογράφιση. Ίσως σκεφτείς «μα πώς γίνεται;» ή σου φανεί πως χαλούν τη μαγεία της στιγμής, μα εν αντιθέσει την παγιδεύουν στον χρόνο. Αν είσαι γονιός, θα ‘χεις ήδη φέρει στο μυαλό σου τις στιγμές που έζησες μέσα σε εκείνη την αίθουσα, που τις μοιράστηκες στην ουσία με ανθρώπους που δεν ήξερες, μα εμπιστεύτηκες απόλυτα για να καλωσορίσετε στη ζωή ό,τι πολυτιμότερο έχεις. Κι αν πάλι δεν έχεις γίνει ακόμη γονιός, θα θυμάσαι τις πρώτες επισκέψεις έπειτα απ’ τα ευχάριστα μαντάτα φίλων και συγγενών, για να ευχηθείς και να χαρείς με τη δική τους ευτυχία.
Μέσα σε όλες αυτές τις αναμνήσεις που κουβαλάς και το συναισθηματικό φορτίο τους, γονιός ή μη, προσπαθείς πολλές φορές να θυμηθείς πράγματα που με το πέρασμα, όμως, του χρόνου γίνονται όλο και πιο θολά. Σκέψου, λοιπόν, πόσο όμορφο θα ήταν το να σου δοθεί η ευκαιρία να μη χάσεις ούτε κλάσμα δευτερολέπτου απ’ την όλη διαδικασία του τοκετού. Να μπορείς να τα ξαναδείς για να τα ζήσεις πάλι όλα! Ακόμη κι εκείνα που μπορεί να σου διέφυγαν είτε λόγω πόνου είτε λόγω συνθηκών, που τραβούσαν την προσοχή σου σε άλλα πιο σημαντικά θέματα εκείνη τη στιγμή.
Πολλοί θα υποθέσουν πως αυτή η φωτογράφιση είναι εύκολη, απ’ την άποψη του ότι κανείς δε χρειάζεται να ποζάρει, όλα γίνονται υπό νορμάλ συνθήκες -όσο νορμάλ μπορεί να ‘ναι το γεγονός πως θα φωτογραφηθεί ένα σώμα που βγαίνει μέσα από ένα άλλο. Κι όμως δεν είναι διόλου εύκολο, απλούστατα διότι το φωτογραφικό μάτι οργιάζει μπροστά σε μια τόσο φορτισμένη στιγμή αποκάλυψης και ζωής, όπως η γέννηση… Όλα στο φως.
Πριν τη μοναδική αυτή εμπειρία γίνονται αρκετές συναντήσεις με τον καλλιτέχνη που θα αναλάβει το συγκεκριμένο ασυνήθιστο project, για να κατανοήσει καταρχάς την προσωπική αισθητική των γονιών και το αποτέλεσμα που θα ήθελαν να έχουν. Βλέπεις, αυτά επιβάλλεται να ‘χουν κανονιστεί a priori και να ‘χουν καλυφθεί τυχόν ερωτηματικά κι απορίες. Πόσο άβολο κι άκαιρο θα ήταν να ρωτάνε τους γονείς τη στιγμή του τοκετού για το αν προτιμάνε κοντινά πλάνα ή των ¾; Έτσι, όταν φτάσει η στιγμή θα κυλήσουν όλα αβίαστα.
Αβίαστα μα και τόσο μαγικά. Φαντάζει αδύνατο να συνειδητοποιήσει κανείς τη δύναμη αυτών των λήψεων. Σκέψου φωτογραφίες όπου το σώμα της μητέρας είναι την ίδια ακριβώς χρονική στιγμή γεμάτο από πόνο, ευτυχία, αγωνία, χαρά, φόβο αλλά κι αγάπη. Σκέψου φωτογραφίες με τους γονείς να κλαίνε βγάζοντας όλη τους την ένταση αλλά και την ανακούφιση πάνω απ’ το νεογέννητο. Σκέψου εικόνες με τα πρόσωπα των γιατρών να βιώνουν την υπέρτατη ικανοποίηση κι ευλογία του να ‘ναι εκείνοι οι πρώτοι που θα πιάσουν στα χέρια τους μια νέα ζωή.
Η αίθουσα τοκετού απαθανατίζεται ως ένας στίβος επιβίωσης με τον καθένα εκεί μέσα να δίνει την προσωπική του μάχη. Σκέψου την εικόνα του νεογέννητου τη στιγμή της γέννησής του, καλυμμένο απ’ το ίδιο αίμα που του έδωσε ζωή, το αίμα που το έφερε στον κόσμο, αυτό που αποτελεί την ταυτότητά του. Σκέψου δαχτυλάκια να ψάχνουν να βρουν και να αγγίξουν ενστικτωδώς τα χέρια της μητέρας. Σκέψου μπαμπάδες να κλαίνε δίχως σταματημό σε μια πρωτόγνωρη γι’ αυτούς έκρηξη ορμονών, κρατώντας αγκαλιά το μικρό τους πλάσμα. Σκέψου νοσηλευτές και βοηθούς να δακρύζουν και να υποκλίνονται μπροστά στο θαύμα της γέννησης ενός ανθρώπου, που αν και το έχουν βιώσει άπειρες φορές, η κάθε φορά μοιάζει γι’ αυτούς μοναδική.
Σκέψου να μπορείς να αναβιώσεις μέσα από μια φωτογραφία την πάλη ενός μωρού να αντικρίσει το φως, τη ζωή την ίδια. Και πιο δίπλα, μέσα σε μια άλλη φωτογραφία, να βλέπεις τα πρόσωπα των γονιών απογυμνωμένα πια απ’ την ένταση, να κοιτάζουν ο ένας τον άλλον με ματιές σεβασμού κι υπόσχεσης.
Μα πώς είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να αντιμετωπίσει όλο αυτό εκείνη τη δεδομένη στιγμή με απόλυτο επαγγελματισμό, δίχως καμία συναισθηματική εμπλοκή; Κι όμως, οι συγκεκριμένοι άνθρωποι, οι καλλιτέχνες που αναλαμβάνουν να ζωγραφίσουν αυτόν τον υπέροχο καμβά ζωής μέσα απ’ τον φωτογραφικό τους φακό, για λογαριασμό σου, μπορούν. Βασικά τους προσόντα ο σεβασμός κι αγάπη για τη στιγμή αλλά και το ταλέντο τους να την απαθανατίσουν για εσένα, όπως ακριβώς θα ήθελαν κι οι ίδιοι να έχει κάνει κάποιος άλλος γι’ αυτούς.
Πολλές οι φωτογραφίες που θα βγάλεις στη διάρκεια της ζωής σου. Άπειρες οι στιγμές που θα αποτυπώσεις και θα νοσταλγείς, κοιτάζοντάς τις ξανά και ξανά. Αν, όμως, σου είχε δοθεί η ευκαιρία να ποζάρεις τη στιγμή που μπήκες στον στίβο της ζωής, με εκείνη την πρώτη ανάσα, που ακολούθησε το δυνατό σου κλάμα δηλώνοντας περίτρανα την παρουσία σου, τότε σίγουρα αυτή η μοναδική φωτογραφία θα ήταν το σημείο αναφοράς σου για οτιδήποτε έκανες στη ζωή σου.
Πόζα. Κλικ. Στιγμή. Ζωή. Για μια ζωή.
Αφιερωμένο σε όλους εκείνους που φυλακίζουν στιγμές στην αιωνιότητα μέσα απ’ το κλικ του φωτογραφικού τους φακού.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη