Όλοι γινόμαστε πού και πού κακοί κι ας μην το λέμε

Οι άνθρωποι είναι σκληροί από το πετσί τους. Εκσφενδονίζουν σκληρές κουβέντες και λόγια καθημερινά. Χαρίζουν ειρωνικά βλέμματα με την πρώτη ευκαιρία. Ξέρουν να αδειάζουν και να απαξιώνουν χαρακτήρες στο άψε σβήσε. Θα επικρίνουν κάθε τι άγνωστο, μη οικείο προς τη δική τους ιδιοσυγκρασία και νόρμα συμπεριφοράς. Όλοι μας κι εσύ κι εγώ, έχουμε από μια δική μας κακή πλευρά. Είμαστε κακοί με το δικό μας τρόπο ο καθένας και στο δικό του βαθμό.

Η κακία είναι έμφυτη, όπως ακριβώς και τα χαρίσματα. Καλλιεργείται κι αυτή με τον καιρό. Εξασκείται από μικρή ηλικία με τη μορφή αντιδράσεων σε πράγματα που μας ξενίζουν. Θα εκφράσουμε απερίφραστα τη δυσαρέσκειά μας μπροστά σε φίλους, σε συντρόφους και σε οικογένεια. Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μην έχει βγάλει ποτέ του μια άσχημη πλευρά με τον όποιον τρόπο. Κι ας μην κοροϊδευόμαστε με όρους όπως «αθώα ψεματάκια» και «άκακα σχόλια» γιατί είναι δειλία το να μην παραδεχόμαστε πως έστω και για μία στιγμή στη ζωή μας θελήσαμε να γίνουμε οι κακοί της ιστορίας.

Μετουσιώνεται σε πολλά πράγματα αυτό μας το χαρακτηριστικό. Πρώτα από όλα σε αδικία μεταμφιεσμένη με στολή δικαιοσύνης. Θα αδικήσεις επειδή σε έχουν αδικήσει, θα εξισορροπήσεις έτσι μια ζυγαριά που δεν έγειρε προς τη μεριά σου. Άλλες φορές θα κινηθείς με τρόπο που θα σε κάνει να αναρωτηθείς για τον εαυτό σου. Να μη σε αναγνωρίζεις. Θα πας κόντρα σε πράγματα που υποστήριζες. Θα πέσεις στον πειρασμό να εκδικηθείς με μικρές ή και μεγάλες κινήσεις για κάτι που σε ενόχλησε. Μη σε πιάνουν οι ντροπές και οι αναστολές, παραδέξου τον πειρασμό και πες στα ίσα αν το έχεις δοκιμάσει. Άνθρωπος είσαι. Ούτε το αλάθητο έχεις ούτε είσαι άτρωτος και το να αναγνωρίζεις τα λάθη σου είναι μεγάλη μαγκιά.

Κακία είναι η εκδίκηση και το να την έχεις αποζητήσει δεν είναι κατ’ ανάγκη αδυναμία χαρακτήρα, αλλά μια ανθρώπινη τάση βάσει ψυχολογίας και αντιδράσεων. Είναι όλα εκείνα που φύλαγες μέσα σου και δεν άφηνες να εκφραστούν έστω και σε μικρές δόσεις. Συσσωρεύτηκαν κι έσκασαν όταν δόθηκε η αφορμή. Κι είναι grande η εμφάνιση όταν γίνει. Κερδίζει το δικό μας προσωπικό χειροκρότημα στην πρώτη ατάκα. Κι ύστερα σιωπά. Γιατί ακόμη και η κακή πλευρά μας έχει τα όριά της. Κατεβαίνει από τη σκηνή έχοντας κάνει πάταγο με τη σιωπή της.

Κακία είναι και η ζήλια. Ο φθόνος είναι αμάρτημα ναι, αλλά κοιτάξου ειλικρινά στον καθρέφτη και πες στον εαυτό σου πως δεν έχεις υπάρξει ποτέ αμαρτωλός. Ζήλεψες πολλές φορές στη ζωή σου και θα συνεχίσεις να ζηλεύεις γιατί είναι κι αυτό στοιχείο της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας. Και ο βαθμός της ζήλιας καθορίζει και την ένταση του αρνητισμού που βγάζουμε στην προκειμένη περίπτωση. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι μας, από την παιδική μας ηλικία ακόμη. Καλλιεργείται αλλά και κουμαντάρεται. Ουδείς όμως τόσο υπεράνω ώστε να μην το έχει διαπράξει σε κάποιο βαθμό ποτέ του.

Τέλος κατά έναν περίεργο και παθολογικό τρόπο, μπορεί η κακία να βγαίνει σαν ένδειξη του «νοιάζομαι» στην υπερβολή της. Κακιώνεις με όσους αγαπάς για να τους διδάξεις καλά πράγματα, να τους δείξεις πως αυτό που κάνουν είναι λάθος. Θεωρείς πως μέσα από τη συμπεριφορά σου θα δείξεις με κάποιον τρόπο το πόσο πολύ νοιάζεσαι. «Για το καλό σου είπα όλα αυτά τα λόγια». Πόσο καλοπροαίρετα ακούγονται όμως αυτά τα λόγια;

Πρόκειται για την απόλυτη παραδοχή μιας εκδοχής που δε μας αρέσει σαφέστατα, αλλά που βρίσκει συχνά τον τρόπο να βγαίνει στην επιφάνεια. Κι ύστερα σιωπά. Κρύβεται πίσω από συγνώμες και μετανιωμένα πρόσωπα. Κρύβεται πίσω από την απατηλή ηρεμία που νιώθεις κάθε φορά που λες κάτι που σκέφτεσαι με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Το έβγαλες από μέσα σου. Το είπες και το ξεστόμισες κι ας το μετανιώσεις λιγάκι αργότερα.

Συγκάτοικος είναι της ίδιας της ζωής. Βρίσκεται παντού γύρω μας αλλά και μέσα μας, κανείς δεν πρόκειται να ξεφύγει. Αυτός όμως που βγάζοντας αυτήν την πτυχή του νιώσει τύψεις, είναι και αυτός που θα προσπαθήσει να το περιορίσει. Εκείνος όμως που θα χαρεί και θα νιώσει πως έχει απολαβές ίσως είναι τελικά ο πραγματικός κακός της υπόθεσης.

Ο Κομφούκιος είπε: «Όταν παραπονιέσαι για το κακό το διπλασιάζεις. Όταν το περιγελάς το εξουδετερώνεις». Κι η ουσία είναι πως όταν φτάσεις στο βαθμό να αποδεχθείς τον δικό σου κακό εαυτό, όχι απαραίτητα προς τους άλλους αλλά και προς τον ίδιο σου τον εαυτό, τότε με βεβαιότητα έχεις ξορκίσει κάθε πράξη του παρελθόντος κι όλα πια θα είναι μια κακή ανάμνηση.

Αφιερωμένο σε κάθε «κακιούλα» που ειπώθηκε με φιλικό προσωπείο…