Όταν η εφηβεία του παιδιού πέφτει μαζί με την «εφηβεία» του γονέα

Αυτό το άρθρο δε θα είναι ένα ακόμη άρθρο υπερανάλυσης της εφηβείας και των φάσεων που βιώνει ένα παιδί. Είναι ένα άρθρο στο οποίο απογυμνώνεται στην ουσία η κατάσταση ξεκάθαρα και χωρίς περιτυλίγματα. Ως γονέας η ίδια, έχω να παραδεχθώ τις δικές μου αλήθειες αλλά και να τις αντιμετωπίσω κατάματα οπότε η εφηβεία είναι από μόνη της μια αποκάλυψη για κάθε μέλος της οικογένειας κι ίσως η μεγαλύτερη πριν την ενηλικίωση των παιδιών.

Οι έφηβοι είναι εκ των πραγμάτων επαναστάτες αλλά όχι χωρίς αιτία. Ας αναλογιστούμε για λίγο τα πρέπει και τα μη που χτίζουμε από πολύ νωρίς ως γονείς από τη στιγμή που τα παιδιά μας πάνε σχολείο. «Διάβασε, είσαι πλέον υπεύθυνο άτομο, μάθε εκείνο, μάθε το άλλο, μην καθυστερείς, κάνε focus σε αυτά που πρέπει, πέρασε η ώρα, έχεις δραστηριότητες, μη χαζεύεις, σκέψου το μέλλον σου, μην κάνεις σαν μωρό μεγάλωσες πια, μην κάνεις σαν να τα ξέρεις όλα, δεν είσαι και τόσο μεγάλος». Η λίστα με τις φράσεις θα μπορούσε να φτάσει μέχρι και το τέλος αυτού του άρθρου χωρίς καμία υπερβολή.

Η αιτία της προσωπικής επανάστασης λοιπόν είναι σαφέστατα συνέχεια της αίσθησης υπευθυνότητας που θέλουμε να εμφυσήσουμε ως γονείς στα παιδιά μας. Γιατί μας ενοχλεί επομένως η αντίδρασή τους κι η αντίθετη άποψη από τη δική μας; Γιατί μας ξενίζει η όποια κόντρα και τα μούτρα ίσως μετά από μια διαφωνία αφού στην ουσία μεγαλώνουμε παιδιά που θέλουμε να έχουν ισχυρή άποψη για τα πράγματα και τον κόσμο; Πάντα βέβαια με επιχειρήματα και την ικανότητα του να μπορούν να κάνουν διάλογο και να πείσουν γι’ αυτά που θέλουν κι ας παλέψουν πολύ για να γίνει.

Πέραν των προφανών αιτιών για προσωπική επανάσταση υπάρχουν κι άλλες υποβόσκουσες αλλά αυτό είναι ένα κομμάτι που αφήνουμε στους ειδικούς. Τα πράγματα γίνονται πιεστικά για όλους, γονείς και παιδιά, από τη στιγμή που η εφηβεία των παιδιών συμπίπτει με την «εφηβεία» των γονιών. Τι εννοούμε με αυτό; Απλούστατα, οι γονείς είμαστε επίσης άνθρωποι με τα δικές μας φάσεις που διανύουμε ηλικιακά. Μητέρες που μπαίνουν σε κλιμακτήριο κι ίσως πρόωρη εμμηνόπαυση και πατεράδες που βιώνουν την πρώτη τους ηλικιακή κρίση. Δυο φάσεις που θ’ ακούσουμε να συμβαίνουν πολύ συχνά ειδικότερα σε γονείς οι οποίοι επέλεξαν να αποκτήσουν παιδιά αφού πρώτα έστησαν κάπως την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Οι σαράντα κάτι σε ηλικία με παιδιά πλέον στην εφηβεία. Πώς σας ακούγεται αυτό;

Εκεί κάπου αρχίζουν όλα να γίνονται κουβάρι που δεν ξετυλίγεται εύκολα κι επίσης, δεν είμαι και βέβαιη αν θέλει κάποιος να το ξετυλίξει. Οι έφηβοι θα κάνουν τα δικά τους ξεσπάσματα τα οποία τις πιο πολλές φορές δεν κατανοούν από πού προκύπτουν, παρά μόνο ότι έχουν ανάγκη να γίνουν. Οι γονείς, επίσης, θα κάνουν τα δικά τους ξεσπάσματα γιατί το να διαχειρίζεσαι ορμονικές αλλαγές και ψυχολογικές μεταπτώσεις ενώ το σώμα σου αλλάζει, δεν το λες κι εύκολο πράγμα. Έχεις από τη μια τις ξαφνικές αλλαγές που πρέπει ν’ αντιμετωπίσεις στον εαυτό σου κι από την άλλη το να στηρίξεις την εφηβεία με τις δικές της ριζικές αλλαγές. Τα σπίτια μοιάζουν με μια ωρολογιακή βόμβα που μετράει αντίστροφα με τις ορμόνες όλων να χτυπάνε κόκκινο. Μια κατάσταση που μυρίζει μπαρούτι και ξεκάθαρη ορμονική αλλαγή για κάθε μέλος ξεχωριστά. Η ανησυχία των παιδιών είναι πολλές φορές εμφανής, αφού αντί να βλέπουν γονείς που είναι πάντα βράχοι, διαπιστώνουν πως είναι απλώς κοινοί θνητοί. Και ναι, επιτέλους γίνεται η αποκάλυψη. Κι είναι σωστό και θεμιτό να γίνει, γιατί μόνο έτσι ίσως κατανοήσουν τα παιδιά που διανύουν τη εφηβεία πως τελικά δε γυρίζει όλος ο κόσμος γύρω από τον εαυτό τους.

Και πάμε και στο τελευταίο ερώτημα που είναι επίσης σημαντικό και τροφή προς σκέψη. Μπορεί το κάθε παιδί που διανύει την εφηβεία να θεωρεί πως οι γονείς δεν πρόκειται να καταλάβουν τα ξεσπάσματα θυμού ή μελαγχολίας που εναλλάσσονται μέσα στο 24ωρο αλλά κι οι γονείς δεν έχουν δικαίωμα σε κάθε ξέσπασμα μικρό ή μεγάλο. Δεν έχουν δικαίωμα στη θλίψη και τη μελαγχολία. Δεν έχουν δικαίωμα στην απομόνωση όπως κάνει με μεγάλη ευκολία ο κάθε έφηβος. Οπότε ζουν συνεχώς στην πίεση, χωρίς κανείς να τους προετοιμάσει γι’ αυτό.

Η εκ των πραγμάτων εφηβεία των παιδιών κι η «εφηβεία» των γονιών λόγω ηλικιακών κρίσεων ή ορμονικών αλλαγών είναι ίσως από τις πιο δύσκολες καταστάσεις μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Μ’ ένα σετ ακουστικά και τους αγαπημένους ήχους για να καλμάρουν όλοι, με λίγη απομόνωση και κατανόηση ο ένας προς τον άλλον, ίσως και να τη βγάλουμε αυτή τη δύσκολη χρονική περίοδο. Αγαπητοί έφηβοι, ιδού η πραγματικότητα: οι γονείς δεν είναι άτρωτοι, θεοί και παντογνώστες. Είναι απλώς μεγάλα παιδιά με μεγάλα ζητήματα. Κι όπως λέει κι ο σοφός λαός, «εκεί που είσαι ήμουνα, κι εδώ που είμαι θα ‘ρθεις» οπότε ας κρατάμε όλοι τη μία και μόνη αλήθεια.

Αφιερωμένο σε κάθε γονιό και κάθε παιδί που διανύουν χέρι-χέρι τη δική τους εφηβεία.