Όταν πρέπει να αποδεχτείς πως ήρθε το τέλος

Θα σου ζητήσω να φέρεις στο μυαλό την τελευταία φορά που είπες τη λέξη «τέλος». Ή μάλλον θα μπορούσες να κάνεις μια μικρή αναδρομή και να σκεφτείς φορές που τη χρησιμοποίησες. Τώρα που έχω την αμέριστη προσοχή σου σκέψου μήπως κάθε «τέλος» που έχεις πει ή βάλει άφησε και μια διαφορετική γεύση στον ουρανίσκο σου. Πόσο ατελές σε σημασία κι έννοια μπορεί να είναι ένα «τέλος»;

Στο λεξικό της ζωής οι λέξεις έχουν ρεαλιστική σημασιολογία και υπάρχουν απτά παραδείγματα που συνήθως δε χωράνε στις σελίδες του κοινού λεξικού. Κι αυτό γιατί ο καθένας από εμάς έχει τα δικά του βιώματα κι έτσι μια κοινή λέξη μπορεί να σημαίνει χίλια δυο πράγματα ανάλογα με το προσωπικό μας στίγμα. Ένα «τέλος» λοιπόν μπορεί κάλλιστα για σένα να σημαίνει κάτι τελείως διαφορετικό από ότι για εμένα. Ένα τέλος μπορεί να σημαίνει πολλά περισσότερα από όσα φανταζόμαστε πως μπορεί να σημαίνει.

Τη λέξη «τέλος» να μην τη φοβάσαι. Έρχεται, καρφώνεται στο μυαλό και φλερτάρει με τις σκέψεις σου. Εκείνες τις ενδόμυχες που δε θέλεις να αντιμετωπίσεις αλλά καραδοκούν περιμένοντας τη δική τους ευκαιρία. Κι όταν πια την ξεστομίσεις αυτή τη λέξη τότε βγαίνουν όλα στο φως, ελεύθερα να αναπνεύσουν δίχως να νοιάζονται για συνέπειες και επιπτώσεις. Κάτι σαν λύτρωση θα λέγαμε.

Καθημερινά βάζουμε τέλος σε οτιδήποτε μας χαλάει, μας αγχώνει ή μας έχει πια κουράσει. Είναι η άμυνα που καθένας μας διαθέτει. Απαραίτητη σανίδα σωτηρίας για να μην αναλωνόμαστε αφήνοντας τη φθορά να παίρνει διαστάσεις ψυχολογικές που μετά από κάποιο σημείο ίσως και να μην μπορούμε να ελέγξουμε. Οι τρόποι που καθένας μας επιλέγει να βάλει τέλος σε οτιδήποτε τον χαλάει ποικίλουν ανάλογα με τον χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία του. Μεγάλο όμως ρόλο παίζει και το feedback που λαμβάνουμε από την άλλη πλευρά.

Θαύμαζα πάντα εκείνους τους ανθρώπους που βάζουν τέλος στον επαγγελματικό τομέα αλλάζοντας πλεύση στη ζωή τους για κάτι παράτολμο, κάτι που ίσως είναι έξω από τα δικά τους γνώριμα νερά. Φαντάσου πόση δύναμη ψυχής μπορεί να διαθέτει κάποιος για να τελειώσει κάτι που έχει ήδη στρωμένο και έτοιμο για να δοκιμάσει κάτι νέο και απόλυτα αβέβαιο, μόνο και μόνο για να αποβάλει από τη ζωή του αυτό που δεν τον γεμίζει. Πες το ανοησία, γιατί μπορεί και να μην το τολμούσες ποτέ. Όλα βρίσκουν βάση στη διαφορετική και πολύπλευρη σημασιολογία που αναφέραμε παραπάνω.

Θαύμαζα επίσης εκείνους που τολμούν να βάζουν τέλος σε σχέσεις που για κάποιο λόγο δεν τραβάνε άλλο. Είτε φιλικές είτε ερωτικές. Η τόλμη του να το πεις πρώτα εσύ και να μην περιμένεις να έρθει αν και όποτε από τους άλλους. Το τέλος μπορεί να έχει διττή σημασία σε αυτή την περίπτωση. Βλέπεις ένα τέλος δεν είναι το ίδιο αποδεκτό από όλους ρίχνοντας παράλληλα το βάρος της ευθύνης στη μια μόνο πλευρά, σε εκείνον που τόλμησε να το πει. Κι είναι άδικο αν το σκεφτείς καλά, διότι ένα τέλος σε μια φιλική σχέση έρχεται πολύ νωρίτερα από τη στιγμή που θα ειπωθεί. Επίσης ένα τέλος σε μια ερωτική σχέση έχει κάνει την εμφάνισή του πολλές φορές στο μυαλό του ενός ή ίσως και των δυο συντρόφων.

Ένα τέλος μπορεί να σημαίνει αρχικά πόνο και θλίψη. Πενθείς για αυτό που χάνεις, ακόμη κι αν ήθελες να τελειώσει. Κι είναι απόλυτα φυσιολογικός αυτός ο πόνος αφού εξαγνίζει με τον καιρό κάθε αρνητική σκέψη, ακόμη και τις ενοχές που μπορεί να υπάρχουν. Το τέλος που πονά και μουδιάζει το σώμα αντισταθμίζεται με τη λήθη και τον χρόνο που επουλώνει τις πληγές.

Θα ήταν παράλογο να κατηγορούμε τη λέξη αυτή για κάθε ρεαλιστικό τέλος που έρχεται στις σχέσεις μας. Γιατί στην τελική αν δε θέλεις να φτάσεις σε αυτό, κάνεις κάτι όταν το βλέπεις να φλερτάρει με το μυαλό σου. Αντιδράς όταν δεν το θέλεις να έρθει. Ενεργοποιείς και την τελευταία διάθεση συμβιβασμού, αποδοχής και συνεργασίας που έχεις ως όπλα για να καθυστερήσεις τον ερχομό του. Να καθυστερήσεις κι όχι να αποτρέψεις γιατί είπαμε πως μιας και το πιθανό τέλος καρφωθεί στο μυαλό τότε όλα είναι προαποφασισμένα.

Ένα τέλος σημαίνει νέα ξεκινήματα και νέες ανάσες. Θέλει κότσια και τσαγανό να πιάσεις πάτο και μετά να ξεκινήσεις και πάλι είτε στον επαγγελματικό τομέα είτε στο κομμάτι των διαπροσωπικών σχέσεων. Κι αν πάλι κάθε τέλος δεν έχει για όλους restart είναι κι αυτό καλοδεχούμενο. Να έχεις μόνο ένα πράγμα στο μυαλό σου. Ένα τέλος θα πρέπει ξεκάθαρα να είναι βέλος στις προσωπικές σου φοβίες και ανασφάλειες.

Κάπως έτσι λοιπόν καταλήγουμε στο τέλος. Ένα ατελές σε έννοιες και συναισθηματικές αντιδράσεις τέλος. Με επιπτώσεις, συνέπειες, αναδρομές και λάθη που μπορεί να οδήγησαν σε αυτό. Με μετάνοιες και πισωγυρίσματα που μπορεί να το ακολουθούν. Όλα κομμάτι μιας παράστασης που ρίχνει αυλαία -άλλες φορές πανηγυρικά κι άλλες με άδειες αίθουσες. Μονάχα το πρόγραμμα της παράστασης μένει να σου θυμίζει τις πράξεις του έργου και τους συντελεστές. Φώτα σβηστά, κουρτίνες κάτω, βλέμματα κενά και τέλος.

Αφιερωμένο σε κάθε τελεία… Άνω ή κάτω…