Μονογονεϊκή οικογένεια. Μοντέλο οικογένειας που έκανε δειλά την εμφάνισή του πριν χρόνια και που πια θεωρείται μια από τις  συνηθισμένες μορφές. Θα ήταν υπερβολή να πούμε πως αποτελεί συνέπεια της μοντέρνας εποχής και της εξέλιξης των σχέσεων καθώς οι λόγοι που οδηγούν στο μοντέλο της μονογονεϊκής οικογένειας ποικίλουν μεν, αλλά δεν έχουν απαραίτητα να κάνουν με μοντερνισμούς.

Το να μεγαλώνει ένας γονιός τα παιδιά μόνος συνοδεύεται από απεριόριστες ευθύνες και μια σειρά από φάσεις που θα αποτελέσουν πρόκληση στη ζωή τόσο των παιδιών όσο και των ίδιων των γονέων. Κι αυτό γιατί ενώ στο κλασικό πρότυπο της οικογένειας με παρόντες και τους δυο γονείς, το σύστημα «ομάδα» αντιμετωπίζει τις περισσότερες φορές τα πάντα με μεγαλύτερη ευκολία, στην περίπτωση της μονογονεϊκής οικογένειας το σύστημα «μονάδα» καλείται να αντιμετωπίσει τα πάντα με ψυχραιμία και σύνεση.

Κι έρχεται ένα ερώτημα ανάμεσα σε πολλά να βρει τη δική του απάντηση με βάση τα συμπεράσματα πολλών ερευνών πάνω σε αυτό το θέμα. Τι συμβαίνει όταν σε μια μονογονεϊκή οικογένεια τα παιδιά είναι στην ηλικία που θα φλερτάρουν και θα βγουν ραντεβού, ενώ ταυτόχρονα ο γονιός κάνει το ίδιο ως ενήλικας;

Οι έφηβοι είναι βαθιά ανταγωνιστικοί ακόμη και με τους γονείς τους πόσο -μάλλον όταν έχουν μάθει να ζουν με τον έναν από τους δύο Σε αυτές τις περιπτώσεις αναπτύσσονται κάποιες φορές αισθήματα εξάρτησης από τα παιδιά προς τον γονιό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν όταν οι έφηβοι αρχίζουν να φλερτάρουν και αισθανθούν πως είναι καιρός να βγουν ραντεβού, θα νιώσουν μια σειρά από πράγματα ανάλογα με τη σχέση που έχουν εδραιώσει μέχρι τη δεδομένη στιγμή με τον γονιό τους.

Ένα από τα πιθανά σενάρια είναι να νιώσουν έναν άτυπο ανταγωνισμό προς τον γονιό. Είναι σαν να θέλουν μέσα από το δικό τους φτερούγισμα προς τον έρωτα να δείξουν καταρχάς στον εαυτό τους πως μπορούν και οι ίδιοι να έχουν ταίρι στη ζωή και να βρουν την αγάπη τους, όπως οι ενήλικες. Μέσω του άτυπου αυτού ανταγωνισμού θα δείξουν στον γονιό πως και αυτοί μπορούν να περνάνε χρόνο με τη σχέση τους, θα επενδύσουν δηλαδή περισσότερο στην δική τους προσωπική ζωή παρά στο να περνάνε χρόνο με τον γονέα, κάτι που είναι απόλυτα κατανοητό και φυσιολογικό.

Μέχρι εδώ όλα καλά, αλλά τι γίνεται στην περίπτωση που ο γονιός τα πηγαίνει καλύτερα από το παιδί στα θέματα των σχέσεων και του έρωτα; Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ανταγωνισμός μεταξύ των δυο πλευρών θα πάρει διαφορετική μορφή. Ως γνωστόν οι έφηβοι στα πρώτα τους σκιρτήματα είναι απρόβλεπτοι και ανυπόμονοι. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μια γενικότερη σύγχυση στο παιδί και να αποζητά περισσότερο την καθοδήγηση του γονέα σε αυτό το θέμα.

Από την άλλη όμως βλέποντας τον γονιό να τα πηγαίνει ίσως καλύτερα στον τομέα των σχέσεων μπορεί να νιώσει συναισθήματα, όπως ζήλια και απόρριψη. Ζήλια διότι θα θέλει σαφέστατα και το ίδιο ως παιδί να δημιουργήσει μια σχέση και να γευτεί στιγμές όμορφες σε ραντεβού και εξόδους και απόρριψη διότι μπορεί να κατηγορήσει τον γονιό για έλλειψη χρόνου και για το ότι επενδύει συναισθηματικά σε μια άλλη σχέση πέρα από την μεταξύ τους. Σίγουρα όλα αυτά δεν θα είναι καθόλου ευχάριστα για καμία από τις δυο πλευρές.

Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση που ο ίδιος ο γονιός έχοντας «καεί» μετά από αρκετές προσπάθειες για να φτιάξει ξανά τη ζωή του νιώθει πιθανότατα παραμελημένος μπροστά στα πρώτα ραντεβού του παιδιού του. Είναι πολλές οι περιπτώσεις που οι γονείς μέσα στα πλαίσια της μονογονεϊκής οικογένειας βιώνουν συναισθήματα, όπως μοναξιά βλέποντας το παιδί ή τα παιδιά να ανοίγουν τα φτερά τους στον τομέα του έρωτα και των σχέσεων.

Οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά δύσκολο να κρατηθούν και γι’ αυτό το λόγο όταν τα πράγματα φτάνουν σε σημείο που υπάρχουν εντάσεις και διαφωνίες καλό θα είναι να ζητηθεί η παρέμβαση ενός ειδικού σε τέτοια θέματα. Το παιδί από τη δική του πλευρά θα πρέπει να καταλάβει πως το ότι έχει μεγαλώσει σε μια μονογονεϊκή οικογένεια δε σημαίνει πως θα έχει εφόρου ζωής την αμέριστη προσοχή του γονέα. Θα πρέπει να μάθει από νωρίς να γίνει ανεξάρτητο και να δημιουργεί παρέες και σχέσεις γενικότερα.

Με την καθοδήγηση πάντα του γονιού του σε θέματα όπως ο έρωτας και η αγάπη θα διδαχθεί την αξία και τη σημασία που έχει η συντροφικότητα, ώστε να μη βιώσει το συναίσθημα της απόρριψης σε πιθανή μελλοντική σχέση του γονιού του. Οι συζητήσεις και το να είναι ανοιχτοί τόσο οι γονείς όσο και τα παιδιά μέσα σε μια μονογονεϊκή οικογένεια θα αποτελέσουν μια όμορφη βάση για να κρατηθούν ισορροπίες, αλλά και να είναι στήριγμα ο ένας προς τον άλλον στις προκλήσεις του έρωτα και των σχέσεων.

Οι σχέσεις των μελών μέσα σε μια μονογονεϊκή οικογένεια είναι δύσκολες εκ των πραγμάτων -είτε μιλάμε για τις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας είτε για τις σχέσεις που θα προσπαθήσουν να φτιάξουν με συντρόφους. Συνταγή για ισορροπίες δεν υπάρχει, παρά μόνο κατανόηση και ανεκτικότητα.

Συντάκτης: Μαίρη Σάμου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.