Αν μας ρωτούσαν πόσα λάθη έχουμε κάνει μέχρι τώρα στη ζωή μας τι θα απαντούσαμε; Θα τα λογαριάζαμε ένα προς ένα σε μια λίστα που έχουμε στο μυαλό προς αποφυγήν στο μέλλον μήπως και γλιτώσουμε από τον πόνο που κάθε ένα από τα λάθη μας έχει προκαλέσει. Ουδείς αλάνθαστος βέβαια. Το θέμα όμως είναι πως τα λάθη είναι τα προσωπικά, ενοχοποιητικά μας πάθη. Είναι οι παθιασμένες προσωπικές επιλογές που μας οδήγησαν σε λάθος δρόμο· ή μήπως όχι;

«Πίσω από κάθε πόνο σου στέκει ένα λάθος σου». Μια φράση που κατά πολλούς είπε ο Αριστοτέλης αν και δεν είναι απόλυτα αποδεδειγμένο το ότι ισχύει. Τη διαβάσαμε στα βιβλία της αγαπημένης Μάρως Βαμβουνάκη και την αγαπήσαμε ακόμη πιο πολύ γι’ αυτό. Όπως και να έχει, η σοφία που αποκαλύπτει αυτή η φράση είναι συγκλονιστικά δυνατή. Αν δηλαδή υπήρχε ένας τρόπος να εντοπίσεις τα λάθη της ζωής σου, θα έκανες αυτό ακριβώς που τόσο απόλυτα, σχεδόν επιτακτικά, υποδηλώνει αυτή φράση. Θα γυρνούσες πίσω στο χρόνο, κάνοντας ένα flashback σε αναμνήσεις. Θα έψαχνες, αλλά κυρίως θα ένιωθες. Τι άλλο, τον πόνο που κάποιες από αυτές τις αναμνήσεις προκάλεσαν όχι μόνο σε εσένα μα και σε ανθρώπους που υπήρχαν στη ζωή σου.

Η φράση αυτή αν και ξεγυμνώνει μια αλήθεια ενοχλητική, λειτουργεί κατά ένα μαγικό τρόπο ως «φάρμακο» για οποιαδήποτε σχέση έχει υπάρξει στη ζωή μας, ερωτική ή φιλική. Λειτουργεί λυτρωτικά απέναντι σε εκείνους που μπορεί να πόνεσαν, να χώρισαν ή ακόμη και να έχασαν επαφές με αγαπημένα τους πρόσωπα. Δυο σύντροφοι που χώρισαν και που τώρα μαζεύουν τα κομμάτια μιας κοινής πορείας για να τα φυλάξουν. Δυο φίλοι που απομακρύνθηκαν και που αν και θυμούνται, δεν έχουν το θάρρος ή οι περιστάσεις δεν τους επιτρέπουν να ξαναβρεθούν. Γονείς και παιδιά που αντάλλαξαν βαριές κουβέντες που μετάνιωσαν, με την ελπίδα του να ξαναμιλήσουν να πονάει πιο πολύ από τα λόγια που ίσως ακούστηκαν. Δεν παίζει κανένα ρόλο το είδος της σχέσης που προκάλεσε τον πόνο αλλά ο ίδιος ο πόνος είναι ο πρωταγωνιστής.

Εκείνος όμως που έχει κάνει βίωμα αυτή τη φράση, έχει απενεχοποιήσει τις δικές του ευθύνες κι ας πόνεσαν. Όχι, δεν πρόκειται για θυματοποίηση και το να στήσουμε τον εαυτό μας στη γωνία για να απολογηθεί για κάθε κίνηση δική μας ή ακόμη και των άλλων. Δε μιλάμε για ακατάπαυστη κριτική επί μονίμου βάσεως με στόχο τις επιλογές μας. Δε θα καθίσει στο έδρανο του ενόχου κανείς, ούτε το λάθος αλλά ούτε και ο πόνος. Εκείνος που έχει κάνει βίωμα το «πίσω από κάθε πόνο σου, στέκει ένα λάθος σου», είναι ο δυνατός της υπόθεσης. Έχει κάνει βίωμα τον πόνο που προκάλεσαν τα λάθη του και τα γυρίζει όλα τούμπα για να μάθει στον εαυτό του αλλά και στους άλλους τι σημαίνει αποδοχή λαθών και πάω παρακάτω.

Μάθε να αφορίζεις τα λάθη σου, αυτό είναι που μας διδάσκει αυτή η φράση. Όταν απομένεις έχοντας χάσει αυτά που θεωρούσες δεδομένα ίσως, τότε κατανοείς πως είσαι πραγματικά ελεύθερος να αρπάξεις τη ζωή από τα μαλλιά. Η φράση αυτή δεν κρύβει τη μιζέρια που ίσως φανταζόμαστε. Αν ψάξουμε βαθύτερα θα ανακαλύψουμε πως κρύβει αισιοδοξία. Δε δείχνει οίκτο προς τον εαυτό του εκείνος που αποδέχεται τα λάθη του κι ας πονάνε. Δεν είναι αξιολύπητος με θολούς ορίζοντες και καμία πυξίδα. Είναι εκείνο το «παραδέχομαι» που θέλεις να πεις όταν τα έχεις ξεκαθαρίσει πια όλα στο μυαλό σου κι έχεις καταλήξει στις δικές σου λάθος κινήσεις. Είναι εκείνο το «αποδέχομαι» που θέλεις να εκφράσεις όταν κοιτάζεσαι στον καθρέφτη και πείθεις τον εαυτό σου κάθε μέρα πως όλα θα είναι καλύτερα. Είναι εκείνο το «αποτάσσομαι» που θέλεις να φωνάξεις προς τον πόνο αλλά και προς το λάθος. Γιατί τον βίωσες τον πόνο του λάθους σου και πας παρακάτω.

Εκείνοι που έχουν κάνει βίωμα την παραπάνω φράση δεν έκρυψαν ποτέ το ότι πόνεσαν. Δεν απαρνήθηκαν την έλλειψη του συντρόφου που έχασαν, το χάδι ή το βλέμμα που πια δεν έχουν. Πόνεσαν όταν μείνανε πια μόνοι χωρίς τους ανθρώπους που συνήθισαν να έχουν στη ζωή τους είτε μιλάμε για συντρόφους είτε για φίλους. Τσακίστηκαν όταν πέφτανε πάνω σε αναμνήσεις που σκάλιζαν καθημερινά τον πόνο αλλά μόνο έτσι θα έβγαινε στην επιφάνεια και μόνο έτσι θα περνούσε. Κι έτσι έφτασαν τώρα μέσα από τις τόσο δυνατές λέξεις αυτής της φράσης να μη μοιρολογούν για τα δικά τους λάθη. Τα αγάπησαν ακριβώς γι’ αυτό.

Όσοι έχουν κάνει δική τους αυτή τη φράση, έχουν κριθεί από τον χρόνο κι από κάτι πολύ μεγαλύτερο και άπιαστο, τη δικαιοσύνη. Είχαν τη μαγκιά να επιβιώσουν μέσα από τον πόνο. Όταν κάνεις λάθη, ψάχνεις να βρεις το δίκιο σου μέσα στον κυκεώνα των επιλογών σου. Ο πόνος που θα ακολουθήσει είναι ο κριτής και ο αμερόληπτος δικαστής σου. Είναι όμως και το κίνητρο, το αεράκι που χρειάζεσαι για να ανοίξεις πανιά.

Αν τελικά πίσω από κάθε πόνο σου κρύβεται ένα λάθος σου, θα το διαπιστώσεις στην πορεία. Η αυτοκριτική έχει τη βάση της πάνω στις λέξεις αυτής της φράσης. Μην ψάχνεις όμως για θαύματα, ούτε για θύματα. Αν ο πόνος είναι το φαρμάκι, το λάθος και η αποδοχή του είναι το φάρμακο.

 

Αφιερωμένο στους πόνους που θεράπευσαν τα λάθη.

 

Συντάκτης: Μαίρη Σάμου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου