Ας το σκεφτούμε όλο αυτό σαν μια παρτίδα σκάκι, όπου από τη μια πλευρά έχουμε ένα άτομο με συμπεριφορά ναρκίσσου κι από την άλλη τον «εχθρό» του. Το παιχνίδι θα ήταν σκληρό και κατά πάσα πιθανότητα θα διαρκούσε πολύ, αλλά θα ήταν απίστευτα ενδιαφέρον. H κόντρα θα ήταν πολύ μεγάλη και θα υπήρχαν αντιστάσεις κι από τις δυο πλευρές. Ποιος θα καθόταν στη θέση απέναντι από έναν νάρκισσο και ποια στοιχεία του χαρακτήρα και της προσωπικότητας θα ήταν τα κύρια «όπλα» ώστε να κλείσει κατάμουτρα την πόρτα σε κάθε ναρκισσιστική συμπεριφορά;
Το άτομο που διαθέτει την ευφυΐα να διακρίνει τις παθογένειες από τις οποίες περιβάλλεται, είναι ο «εχθρός» του ναρκίσσου. Αν έχεις καθαρότητα σκέψης κι εμπειρία, αν την έχεις πατήσει στο παρελθόν από τέτοιου είδους συμπεριφορές, ξέρεις πια πολύ καλά να ανιχνεύεις μια ναρκισσιστική συμπεριφορά. Διδάσκεσαι από την ίδια τη ζωή να την ανιχνεύεις. Έτσι, σταδιακά, γίνεται σχεδόν ηδονικό το να αντικρούεις μια ναρκισσιστική συμπεριφορά χρησιμοποιώντας τα ίδια της τα στοιχεία. Γίνεσαι στην ουσία ένας καθρέφτης μέσα από τον οποίο ένας νάρκισσος βλέπει ξεκάθαρα τι λέει και τι πράττει. Καθίστε αναπαυτικά γιατί έχει και καλύτερο: Αναγκάζεται ένας νάρκισσος να αντικρούσει τις συνέπειες των δικών του σκέψεων και πράξεων. Στην ουσία, δημιουργείς ένα φίλτρο προστασίας δικό σου, το οποίο είναι αυτό που θα εξοντώσει τη ναρκισσιστική συμπεριφορά που δεν αντέχεις ή δεν ανέχεσαι. Πια.
Τα άτομα που υπερασπίζονται την αλήθεια κι αναλαμβάνουν τους ρόλους που τους αναλογούν σε μια κατάσταση είναι οι «εχθροί» ενός ναρκίσσου. Ένα άτομο με ναρκισσιστική συμπεριφορά αγαπά να εναλλάσσει ρόλους μέσα σε δευτερόλεπτα, γίνεται πότε ο θύτης και πότε το θύμα· γενικότερα ένας νάρκισσος απολαμβάνει τον χειρισμό με επιδεξιότητα. Ο «εχθρός» λοιπόν ενός ναρκίσσου είναι το άτομο που θα πει ξεκάθαρα «έφταιξα» αν έχει φταίξει κάπου ή θα υπερασπιστεί το δίκιο του, ακόμη κι αν τα πράγματα δεν πάνε καλά. Ο «εχθρός» του ναρκίσσου αγαπά το φως της αλήθειας κι όχι το σκοτάδι μιας πλεκτάνης για να γίνονται υποχείρια άνθρωποι και συναισθήματα.
Ο «εχθρός» του ναρκίσσου είναι το άτομο που μπορεί να κρίνει αντικειμενικά, δίκαια και ταυτόχρονα που μπορεί να μην παίρνει τον εαυτό του τόσο στα σοβαρά. Αν λάβουμε υπόψιν το γεγονός πως ένας νάρκισσος αρέσκεται στο να επιδεικνύει τα προσόντα που έχει, ο εχθρός του θα ήταν εκείνος που φιλτράρει κι αμφισβητεί την ιδανική σκέψη που έχει ένας νάρκισσος. Φράσεις όπως «έχεις σκεφτεί μήπως συνέβαλε κι η τύχη σε αυτό που κατάφερες;» ή «λυπάμαι που θα σου το πω αλλά κανείς δεν είναι τέλειος, υπάρχει πάντα κάτι καλύτερο» τσακίζουν στην κυριολεξία την αυταρέσκεια και τον εγωισμό ενός ατόμου με ναρκισσιστική συμπεριφορά. Δεν επαινείς, δεν προσθέτεις θαυμασμό στο ήδη ανυπέρβλητο βάθρο του αυτοθαυμασμού ενός ναρκίσσου. Τουναντίον, φωνάζεις με τη συμπεριφορά σου αυτό που με τίποτε δε θέλει να ακούσει: «Δεν είσαι το κέντρο του σύμπαντος».
Ο «εχθρός» ενός ναρκίσσου είναι ξεκάθαρα το άτομο που δεν αποζητά την τελειότητα, ούτε στην εμφάνιση αλλά ούτε στη συμπεριφορά. Μπορεί όλο αυτό ένας νάρκισσος βέβαια να το εκλάβει σαν έλλειψη αυτοπεποίθησης και να ξεκινήσει ένα ανελέητο παιχνίδι επιβολής κι υπεροχής, αλλά εκεί είναι που θα χάσει. Ταράζεται ο κόσμος ενός ναρκίσσου όταν δε συμμετέχεις με την εικόνα σου και τη συμπεριφορά σου στη δική του καταξίωση. Τα άτομα που δεν ενδιαφέρονται για το τέλειο, που δεν τους ελκύει, είναι ο «εχθρός» του ναρκίσσου. Γιατί τότε, δεν μπορεί ένα ναρκισσιστικό άτομο να υπονομεύσει την αυτοεκτίμηση που έχει κάποιος για τον εαυτό του.
Ένας νάρκισσος θα είναι πάντα νάρκισσος. Το θέμα είναι τι κάνουν οι άλλοι τους οποίους συναναστρέφεται και με τους οποίους έχει σχέσεις. Οι λεπτές γραμμές ανάμεσα σε μια συμπεριφορά ενός ναρκίσσου και τη συμπεριφορά ενός ατόμου που δεν είναι, άλλες φορές είναι εμφανείς και ξεκάθαρες κι άλλες είναι ανεπαίσθητες. Τουτέστιν, θα πρέπει να προσέχουμε και να φιλτράρουμε διαρκώς –αν φυσικά μας νοιάζει το πώς φερόμαστε στους άλλους– τα όρια ανάμεσα στις δυο πλευρές. Στις μέρες μας γνωρίζουμε ή είμαστε ενήμεροι για τα red flags μιας ναρκισσιστικής συμπεριφοράς οπότε το να σκεφτούμε το αντίβαρό της και να το εφαρμόσουμε, όταν κι αν χρειαστεί, είναι μια ασπίδα του εαυτού μας η οποία ας περιμένει στη φαρέτρα μας κι ας είναι αχρείαστη.
Ο «εχθρός» της ναρκισσιστικής συμπεριφοράς είναι πολύ απλά ο κάθε άνθρωπος που έχει καταφέρει με ταπεινότητα, σεβασμό, ειλικρίνεια, αγάπη, αλήθεια, ενσυναίσθηση κι αυτοεκτίμηση να καταφέρει όσα έχει καταφέρει, χωρίς να τα επιδεικνύει γιατί απλούστατα δεν το έχει ανάγκη. Απολαμβάνει τη ζωή χωρίς να επιδεικνύεται. Ο ‘εχθρός» του ανασφαλή ναρκίσσου είναι ο κιμπάρης σε χαρακτήρα και προσωπικότητα άνθρωπος, όπως πολύ σωστά έλεγε η γιαγιά μου. Μια αδιαμφισβήτητα, κίνηση ματ.
Αφιερωμένο σε κάθε ναρκισσιστική συμπεριφορά που περνιέται για έξυπνη. _
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου