Η σοφία δεν είναι συνυφασμένη πάντα με την ηλικία αλλά κάποια στιγμή, θέλοντας και μη, πατάς πάνω σε ένα σκαλοπάτι παράταιρο από τα προηγούμενα στη σκάλα της ζωής σου. Γυρίζεις πίσω για να θαυμάζεις την πορεία σου- γιατί είναι μια σκάλα μεγάλη και δύσκολη όσο να ‘ναι. Απολαμβάνεις τη θέα με όσα έχεις καταφέρει ως τότε, στρέφοντας το βλέμμα σου και πάλι μπροστά για να συνεχίσεις στα επόμενα σκαλοπάτια. Το βήμα όμως τώρα αλλάζει. Πιο αργό και πιο σταθερό. Ακόμη κι αν βιάζεσαι, δε ρισκάρεις να ανέβεις δρασκελίζοντας δυο-δυο τα επόμενα σκαλιά όπως συνήθιζες να κάνεις. Δειλία, σοφία ή μήπως έμαθες να μη δίνεις δεκάρα για κάτι που δε σου ταιριάζει;
Πιο πριν, όλα ήταν αλλιώς. Ίσως να σε ενοχλούσε η αρνητική διάθεση των άλλων ανθρώπων. Μπορεί να σε απογοήτευε η χλιαρή άποψη των άλλων για εσένα. Πιθανότατα να σε έριχνε οποιαδήποτε μηδαμινή αναγνώριση για τα όσα έχεις καταφέρει από τους γύρω σου. Κι αν έφτασες πολλές φορές στο σημείο να λες «γιατί τελικά όλα αυτά και σε ποιον έχω να αποδείξω κάτι», είναι γιατί απλούστατα αντιλήφθηκες την εσωτερική φθορά που προκαλεί η έγνοια του να έχεις μια άψογη κι «ατσαλάκωτη» συμπεριφορά.
Θαρρείς και θα σε παρασημοφορήσουν για τον άμεμπτο κι αλάνθαστο βίο σου; Τα μόνα μπράβο που έχουμε ανάγκη είναι αυτά που θα δώσουμε προσωπικά στον εαυτό μας κι εκείνα που θα λάβουμε από τους ανθρώπους που αγαπάνε, τόσο εμάς όσο και τα λάθη μας. Και φτάνεις έτσι στο σημείο να πεις « δε δίνω δεκάρα πια» σε πολλές φάσεις της ζωής σου. Και το τρομακτικό της υπόθεσης είναι πως το εννοείς. Το δε απελευθερωτικό είναι πως το απολαμβάνεις. Η απόλυτη ελευθερία, λένε, έρχεται όταν παύεις να νοιάζεσαι για κάθε γνώμη των άλλων γι’ εσένα.
Και για να μην τα ισοπεδώνουμε όλα κι επειδή αντιλαμβάνομαι ήδη κάποια φρύδια να έχουν πάρει την ανιούσα θεωρώντας όλα τα παραπάνω μια άνοστη υπερβολή, φυσικά υπάρχουν καταστάσεις για τις οποίες συνεχίζουμε σε όλη μας τη ζωή να δίνουμε δεκάρα, μετρώντας τη γνώμη των άλλων σε μεγάλο βαθμό. Η διαφορά είναι όμως πως ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να συνειδητοποιήσεις πως δε θα σε χαλάσει κάτι στο βαθμό που θα σε χαλούσε σε προηγούμενές σου φάσεις.
Η αδιαφορία και το ζαμανφου θέλουν κι αυτά τη σοφία τους, πώς να το κάνουμε. Και πότε μαθαίνεις να λες «δε δίνω δεκάρα»; Για ποιους λόγους θα αρχίσεις να αδιαφορείς και να βλέπεις τα πράγματα μέσα από έναν άλλο φακό, εκείνον που δε μεγεθύνει τα πάντα αλλά που τα κάνει να μοιάζουν μακρινά; Σαν την πρεσβυωπία ένα πράγμα, που κάνει την εμφάνισή της κάπου στη δεκαετία των 40, προσπαθείς να απομακρύνεις κάτι για να το μελετήσεις καλύτερα. Κρατάς απόσταση από τα πράγματα κι είναι καλό αυτό. Κοινώς λες «δε με νοιάζει» κι αποτάσσεσαι τυχόν παράλογα ενοχικές συμπεριφορές.
«Δε δίνω δεκάρα για την πιθανότητα της αποτυχίας.» Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι πως αυτή η συνειδητοποίηση θα σε φέρει πιο κοντά στην επιτυχία. Κάνε το εικόνα. «Δε με νοιάζει και τόσο το αν κάνω λάθος», «δε θα πέσω στα πατώματα αν αποτύχω σε κάτι». Εν ολίγοις, δε θα καταστραφεί ο κόσμος σου και η εικόνα σου όταν φτάσεις στο σημείο να καλωσορίσεις τα λάθη της ζωής σου και τις αποτυχίες σου παίρνοντας πάντα το αναμενόμενο ρίσκο. Κανείς δεν είναι αλάνθαστος και δεν υπάρχει ο τέλειος άνθρωπος με την τέλεια συμπεριφορά. Πόσο απελευθερωτικό το να ξέρεις πως πατάς γερά στα πόδια σου χωρίς να τρέμεις για το αν και πότε θα αποτύχεις σε κάτι;
«Δε δίνω δεκάρα για το τι νομίζουν ή πιστεύουν οι άλλοι.» Η επιτομή της ανθρώπινης συνειδητοποίησης για την ουσία της ζωής. Μήπως τάχα όλοι οι σημαντικοί άνθρωποι που φώτισαν με τα κατορθώματά τους αυτόν τον κόσμο, νοιάζονταν για το τι νομίζουν οι άλλοι για εκείνους; Οι μεγαλύτεροι πνευματικοί ηγέτες, οι σημαντικότεροι εφευρέτες, επιστήμονες και τεράστιες προσωπικότητες αποτελούν παράδειγμα του «δε δίνω δεκάρα για τη γνώμη των άλλων». Στόχευσαν, όπλισαν και κυνήγησαν με κάθε κόστος τα όνειρά τους.
Όταν φτάνουμε στο σημείο να αποτάξουμε από πάνω μας τον ψίθυρο που ίσως ακουστεί πίσω από την πλάτη μας, τότε έχουμε κατακτήσει τον απόλυτο βαθμό βούλησης κι αποφασιστικότητας. Κι έτσι φτάνεις μετά από γερά χαστούκια της ζωής, να μη δίνεις δεκάρα για τη γνώμη εκείνων που δε σε αφορούν και που δεν παίζουν κανένα μα κανένα ρόλο στη δική σου ζωή. Αντίστοιχα, δε δίνεις δεκάρα για το αν θα τους ενοχλήσει, το αν θα τους προβληματίσει καθώς και το αν θα τους πικάρει ή όχι.
Το σκαλοπάτι αυτό στο οποίο θα κάνεις αυτές τις συνειδητοποιήσεις δε θα αργήσει να έρθει. Το αν τελικά θα πατήσεις πάνω του και θα κοντοσταθείς κάνοντας όλες τις παραπάνω σκέψεις ή αν θα το προσπεράσεις, είναι καθαρά προσωπικό σου. Το θέμα είναι πως αυτή η σκάλα έχει πολλά σκαλοπάτια και άρα πολλές ευκαιρίες. Ας φροντίσουμε να μην ξεμείνουμε από αντοχές με το να αναλωνόμαστε για το τι θα μας νοιάζει και σε τι δε θα δίνουμε δεκάρα. Το «δε δίνω δεκάρα», άλλωστε, είναι φράση πολύ παρεξηγημένη που όμως φέρει απίστευτη σοφία πάνω της. Τόση ώστε να μη δίνει δεκάρα για το πώς όλοι εμείς θα τη μεταφράσουμε.
Αφιερωμένο στα «δε δίνω δεκάρα» της ζωής που έπιασαν τόπο.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου