Βολτάροντας μεταξύ γέλιου και κλάματος

Κλαυσίγελος. Και μόνο στο άκουσμα της λέξης αυτής κάνεις εικόνα τον εαυτό σου να γελά και να κλαίει ταυτόχρονα. Δεν ξέρεις γιατί, δεν αντιλαμβάνεσαι απόλυτα την αιτία αλλά βασίζεσαι μόνο σε αυτό που νιώθεις. Κι αυτό που νιώθεις είναι η απόλυτη σύγχυση, εσύ πάνω σε ένα ποδήλατο ως άλλος ζογκλέρ κι ένα πέρα-δώθε σε μια λεπτή συναισθηματική κλωστή που στο ένα άκρο υπάρχει η χαρά και στο άλλο η λύπη.

Θα ξεκινήσω με κάτι αρκετά τετριμμένο αλλά τόσο σωστό κι επίκαιρο όσον αφορά το θέμα αυτού του άρθρου. Στη ζωή δεν είναι όλα άσπρα ή μαύρα αυτό το γνωρίζουμε όλοι. Υπάρχουν οι γκρίζες ζώνες αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση θα λέγαμε πως υπάρχει η άχρωμη ζώνη. Σε μια δεδομένη συναισθηματική κατάσταση, καθώς τα κλάσματα δευτερολέπτων κυλούν και παλεύεις με το μέσα σου για το τι νιώθεις, τι το προκάλεσε και το πώς να αντιδράσεις, έρχεται η στιγμή πολλές φορές που περνάς στην άχρωμη ζώνη. Πετάς οποιοδήποτε άλλο χρώμα από πάνω σου, άσχετα με θυμό, χαρά, έκπληξη ή οτιδήποτε άλλο και περνάς στην άχρωμη φάση. Είναι η φάση που επιλέγεις να «μουδιάσεις», να απαλλαχθείς από ένα συγκεκριμένο συναίσθημα αλλά να έχεις πολλά μαζί.

Ας υποθέσουμε πως σου μιλάνε για κάτι σοβαρό που είτε σε αφορά είτε όχι κι εσύ ενώ στην αρχή εκπλήσσεσαι και σοκάρεσαι στη συνέχεια θέλεις να γελάσεις και τούμπαλιν. Φυσικά δε θα μείνουμε μόνο σε επίπεδο συζητήσεων, διαφωνιών και λογομαχιών όσον αφορά τα παραδείγματα. Θα σε πάω σε ακόμη πιο τραβηγμένες καταστάσεις όσον αφορά αυτή την ασυνήθιστη εναλλαγή συναισθημάτων. Υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων που την έχουν βιώσει ακόμη και σε κηδείες ή γάμους με τα συναισθήματα να χτυπάνε μαύρο ή άσπρο αντίστοιχα.

Το γιατί νιώθουμε χαρμολύπη σε πολλές φάσεις της ζωής μας είναι κάτι που έχει απασχολήσει τον κλάδο της ψυχολογίας και όχι μόνο. Έρευνες επί ερευνών βασιζόμενες τις πιο πολλές φορές σε καταγραφές και αναλύσεις βιωμάτων, φαίνεται να δείχνουν πως υπάρχει μια λογική εξήγηση μέσα σε όλο αυτό. Όλα γίνονται επειδή ο κλαυσίγελος είναι ένας βασικός μηχανισμός άμυνας που αναπτύσσουμε στιγμιαία ώστε να μπορέσουμε να διαχειριστούμε μια δεδομένη συναισθηματική κατάσταση.

Πιο συγκεκριμένα, ενώ λοιπόν έχεις φτάσει στο peak των συναισθημάτων σου σε μια συζήτηση ή ενώ μαθαίνεις κάτι που αρχικά σε εκπλήσσει νιώθεις αρχικά το πρόσωπό σου να φουντώνει με τα συναισθήματα να βαράνε κόκκινα. Κι ο μαραθώνιος ξεκίνησε. Αυτό που άκουσες ή που σου είπανε, ήταν ο ήχος της σκανδάλης και ενώ εσύ συνεχίζεις να φουντώνεις, οι δυο πολύ δυνατοί δρομείς, η λύπη και το γέλιο, περνάνε πότε ο ένας μπροστά από τον άλλον. Και να σου εσύ μια να γελάς από χαρά και μια να θέλεις να κλάψεις από λύπη.

Δεν ξέρεις τι ακριβώς να νιώσεις, έτσι τα νιώθεις όλα. Θα μουδιάσεις, θα κάνεις παύσεις για να αντιληφθείς το πόσο σοβαρό είναι αυτό που βίωσες κι έπειτα για να μη σε πάρει από κάτω θα περάσεις στην επίθεση μέσω της δικής σου άμυνας. Θα γελάσεις ίσως αρχικά με έναν ειρωνικό τόνο ή και όχι. Θα περάσεις έπειτα στη λύπη με την όψη του προσώπου να αλλάζει και να σοβαρεύει.

Ανάλογα με την εξέλιξη των πραγμάτων και το feedback που θα έχεις κάθε φορά σε μια κατάσταση χαρμολύπης, θα πηγαινοέρχεσαι μεταξύ αυτών των δυο φάσεων μέχρι να αντιληφθείς ξεκάθαρα τι είναι αυτό που επιλέγεις να νιώσεις. Σκέψου το σαν την εναλλαγή αλμυρού-γλυκού σε γεύση όταν σε πιάνει η λιγούρα για κάτι αλλά δεν ξέρεις τι από τα δυο θέλεις εωσότου καταλήξεις δοκιμάζοντας. Βέβαια στην περίπτωση του κλαυσίγελου, το κλάμα είναι αυτό που σώζει την κατάσταση κάθε φορά. Το δάκρυ που θα προκληθεί είτε από το γέλιο είτε από τη λύπη είναι η ο ορισμός της απόλυτης εκτόνωσης συναισθημάτων.

Ο κλαυσίγελος είναι ένας δυνατός μαραθώνιος συναισθημάτων για γερές αντοχές. Μη βιάζεσαι όμως κάθε φορά να ανακαλύψεις ποιο συναίσθημα θα τερματίσει πρώτο, η χαρά ή η λύπη. Το νου σου στην πιστολιά, στο έναυσμα που τα προκάλεσε όλα. Κι άσε τη διαδρομή όσο τρελή κι αν είναι να σε παρασύρει. Ο καλύτερος ας κερδίσει.

Αφιερωμένο σε κάθε χαρμολύπη που βολτάρει στο μυαλό πριν βγει στη σκηνή.