Οδυσσέας Ελύτης. Έλληνας ποιητής, λογοτέχνης κι ο δεύτερος και τελευταίος μέχρι σήμερα Έλληνας Νομπελίστας. Όνομα που κρύβει από πίσω του πολλά ποιήματα, πολλή ιστορία και άλλο τόσο συναισθηματισμό. Όνομα στο οποίο, οι λάτρεις της ποίησης- κι όχι μόνο- πίνουν νερό, θαυμάζουν, λατρεύουν και διαβάζουν κάθε έργο που φέρει την υπογραφή του.
Άνθρωπος ορόσημο για την ελληνική τέχνη, για τα ελληνικά μεγάλα και τιμητικά έργα. Έργα όπως το «Άξιον Εστί», «Ήλιος ο Πρώτος», «Τα ρω του Έρωτα», «Μαρία Νεφέλη» κι άλλες πολλές μαγικές ποιητικές και λογοτεχνικές δημιουργίες. Την πρωτιά όμως για τους ερωτευμένους ή τους αφοσιωμένους αισθηματίες, τους ορκισμένους υποστηρικτές του έρωτα και του πόθου, κατέκτησε το έργο του με όνομα: «Το Μονόγραμμα»- έργο που γράφτηκε στα 60 έτη του ποιητή- , το οποίο από πολλούς θεωρήθηκε το πιο ερωτικό του έργο κι από άλλους το πιο ερωτικό έργο που έχει γραφτεί ποτέ. Τόσο σημαντικός τίτλος αυτός. Πόσο μάλλον για τη μούσα του. Την Ιουλίτα Ηλιοπούλου. Μία γυναίκα που αποτέλεσε σημείο αναφοράς για τη ζωή και τα έργα του Ελύτη. Η ίδια, όπως έχει δηλώσει για το Μονόγραμμα, θεωρώντας το πιο ερωτικό και βαθιά τρυφερό ποίημα που γράφτηκε ποτέ.
Η πρώτη επαφή της ποιήτριας με τον Ελύτη, ήρθε από τα σχολικά της κιόλας χρόνια, διαβάζοντας το έργο του: «Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας». Από τότε η ζωή της σημαδεύτηκε απ’ αυτόν τον άνθρωπο που, εάν και ποτέ της δεν παντρεύτηκε, λάτρεψε, θαύμασε και προπαντός αγάπησε πολύ.
Νέα, όμορφη, ερωτευμένη κι αφοσιωμένη στον άνθρωπό της, βρισκόταν σε όλα δίπλα του. Τον στήριζε σε ό,τι αποφάσιζε να κάνει και τον καμάρωνε άλλο τόσο. Ο Οδυσσέας περήφανος για την συνοδοιπόρο του, δεν έχανε στιγμή χωρίς εκείνη. Ερωτευμένος κι αυτός, της αφιέρωνε κάθε του λέξη. 13 χρόνια αγάπης κι αφοσίωσης, χαραγμένα στην καρδία και των δύο. Χρόνια που κράτησαν μέχρι την τελευταία πνοή του ποιητή.
Παρ’ όλα όλα τα χρόνια της κοινής τους ζωής, το ζευγάρι κρατούσε χαμηλό προφίλ, οι δύο τους είχαν πολλά κοινά στοιχεία κι ύστερα από τον θάνατο του Οδυσσέα Ελύτη το 1996, υπάρχουν πολλά ακόμα που τους ενώνουν. Η Ιουλίτα εκτός της προσωπικής της γραφής, ασχολείται πιστά με το έργο του αγαπημένου της, με τις μεταφράσεις και τις μελέτες πάνω σ’ αυτό και τις απαγγελίες του.
Σε κάθε της συνέντευξη, ο Οδυσσέας, η συμβολή του στη ζωή της, η συμβολή της στη δική του, κυριαρχούν. Κυριαρχούν, κρύβοντας έρωτα κι αγάπη. Από αυτήν την αγάπη που σε δεσμεύει αιώνια. Η ίδια η Ιουλίτα ανέφερε πως ο Ελύτης βρίσκεται συνεχώς παρών στη ζωή της. Εκτός όλων των παραπάνω, ο Οδυσσέας έδειξε την εμπιστοσύνη, την αγάπη και τη λατρεία στην γυναίκα που κατέκτησε για τα καλά την καρδιά του, αφήνοντας μετά το θάνατό του, όλα τα πνευματικά δικαιώματα των έργων του στην αγαπημένη του μούσα.
Όπως μας δίδαξε ο Ελύτης, τόσο από το προσωπικό του παράδειγμα όσο και μέσα από τα έργα του, ο έρωτας είναι φτιαγμένος για να πρωταγωνιστεί στη ζωή όλων των ανθρώπων. Όχι μόνο γιατί αυτός σε εμπνέει άλλα επειδή σε ταξιδεύει σε μέρη άνευ φαντασίας.
Η γυναικά της ζωής του γνωστού ποιητή, σε συνέντευξή της και μετά που ερωτήθηκε πώς αντιλαμβανόταν τον έρωτα ο Οδυσσέας, απάντησε χρησιμοποιώντας ένα απόφθεγμα του νομπελίστα πως «ο έρωτας δεν είναι αυτό που ξέρουμε, μήτε αυτό που οι μάγοι διατείνονται, αλλά ζωή δεύτερη, ατραυμάτιστη στον αιώνα».
Εάν βάλεις σήμερα ανθρώπους να χαρακτηρίσουν και προσδιορίσουν τον έρωτα, πολύ πιθανό να σου έλεγαν κάποια αγαπημένα αποφθέγματα από το λατρεμένο και πιο αισθηματικό του έργο. Συγκεκριμένα, ο έρωτας διατυπώνεται ως εξής: «Στον Παράδεισο έχω σημαδέψει ένα νησί, απαράλλαχτο εσύ…», «Ακουστά σ’ έχουν τα κύματα πώς χαϊδεύεις, πώς φιλάς…», πόσο μάλλον το «Είμ’ εγώ που φωνάζω κι είμ’ εγώ που κλαίω, μ’ ακούς; Σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ, μ’ ακούς;».
Όπως και να έχει, όποιο και να διαλέξει κανείς, μία συνθήκη είναι η δεδομένη. Για τον Ελύτη, η σχέση του με την λατρεμένη του σύντροφο, η αγάπη κι ο έρωτας που τους συντρόφευε στο κοινό τους ταξίδι έγιναν γι’ αυτούς σταθμός στη ζωή τους και το έργο τους, έμπνευση για τη γραφή τους -κι όχι μόνο- και αριστουργήματα για όλους τους άλλους.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου