Θεοδώρα-Ιουστινιανός: Όταν μια πόρνh κι ένας αυτοκράτορας ερωτεύτηκαν

Η περίοδος του Βυζαντίου είναι αναμφισβήτητα μια εποχή που μας ασκεί γοητεία ακόμη και σήμερα. Η αίγλη του παραμένει και τώρα ουσιαστική, τόσο ως προς την πολιτική του όσο και ως προς τις ιστορίες που κρύβονται πίσω από τα παλάτια του. Μια τέτοια ιστορία είναι κι αυτή του αυτοκρατορικού ζεύγους του Ιουστινιανού και της Θεοδώρας, μια σχέση που αρχικά τουλάχιστον δεν πήρε με καλό μάτι η αφρόκρεμα της Βυζαντινής Αυλής και πολεμήθηκε, ωστόσο η ένταση και η ειλικρίνειά της την έκαναν ως μία από τις πιο ανθεκτικές ιστορίες αγάπης μέχρι σήμερα.

Η Θεοδώρα γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Ιππόδρομο, ένα μέρος όπου η μόνιμη μέριμνα όλων ήταν η επιβίωση και η ενασχόληση με ευκαιριακά επαγγέλματα ήταν μονόδρομος. Η ίδια η Θεοδώρα από μικρή ηλικία βγήκε στη σκηνή, γεγονός που ήταν κατακριτέο για γυναίκα, καθώς ήταν μια απασχόληση εξευτελιστική κι ανήθικη, ενώ σύμφωνα με τον ιστορικό Προκόπιο τελούσε και χρέη εταίρας. Η ίδια στα 18 της και αφού γέννησε ένα παιδί αγνώστου πατρός, δέχθηκε την πρόταση του Εκήβολου να τον ακολουθήσει στην Πεντάπολη και να χαίρει της προστασίας του. Παρέμεινε υπό την προστασία του ως τη στιγμή που δεν άντεχε τον έκλυτο βίο που διήγαγε. Τότε, περιπλανήθηκε στην Αλεξάνδρεια κι έμαθε την τέχνη της ραπτικής. Έπειτα από αρκετά ταξίδια επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη όπου κέρδισε το ενδιαφέρον του συναυτοκράτορα εκείνη την περίοδο Ιουστινιανού.

Ο Ιουστινιανός, από την άλλη, ήταν ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο. Αρκετά εργατικός κι έξυπνος, είχε ήδη αρκετές στρατιωτικές επιτυχίες στο ενεργητικό του. Ιστορικοί της εποχής του δε δίσταζαν να τον χαρακτηρίσουν ως δολοπλόκο κι εκδικητικό, ενώ από νωρίς έδειξε δείγματα αγάπης προς την ηγεσία. Παρότι άνθρωπος που έκανε παρέα με απλούς ανθρώπους, ήταν άτομο που έστρεφε τις έριδες πολιτικές και θρησκευτικές προς το συμφέρον του. Όπως αναφέρθηκε ήδη ήταν άτομο που έκανε παρέα με απλούς ανθρώπους. Αυτή του η συνήθεια ήταν η αφορμή να γνωρίσει τη Θεοδώρα.

Το πνεύμα και η γοητεία της δεν άργησαν να τραβήξουν το ενδιαφέρον του. Είναι σίγουρο πως γνώριζε ήδη το παρελθόν της, κάτι όμως που δεν τον εμπόδισε να την κάνει πατρικία και να τη ζητήσει σε γάμο. Ο γάμος τους, όμως, συνάντησε εμπόδια από τη θεία του Ευφημία, η οποία επικαλέστηκε το παρελθόν της για να μη γίνει ο γάμος τους, αφού την περίοδο εκείνη απαγορευόταν σε μέλος της Συγκλήτου να νυμφευθεί μια γυναίκα που είχε τον βίο της Θεοδώρας. Με τον θάνατό της Ευφημίας, όμως, ο Ιουστινιανός προχώρησε στον γάμο του και έκανε τη Θεοδώρα αυτοκράτειρα. Η ιστορία είχε ήδη γραφτεί.

Η κοινωνική ανέλιξη της Θεοδώρας, το υπόβαθρό της και η σχέση της με τον Ιουστινιανό πυροδότησαν γύρω της και γύρω από το ζευγάρι έναν μύθο. Οι περισσότερες ιστορίες που αναφέρονται στους δύο, έχουν στόχο τη Θεοδώρα και βασίζονται στην πρότερη ζωή της ως ηθοποιός του Ιπποδρόμου, την καταγωγή της και τα αφηγήματα είτε αληθινά είτε όχι  δε στερούνται γαργαλιστικών λεπτομερειών. Η προσπάθεια να την υποβαθμίσουν και να την ευτελίσουν είναι διαχρονικά εμφανής, ως ένα πρόσωπο που παρά την αγάπη που δέχθηκε από τον λαό, δεν άξιζε τη θέση που της δόθηκε.

Ως αυτοκράτειρα, από την άλλη, η Θεοδώρα αναγνώρισε άμεσα τη δύναμή της και δε δίστασε να τη χρησιμοποιήσει. Καταπολέμησε τη διαφθορά, το εμπόριο λευκής σαρκός και άλλες λειτουργίες του κράτους. Μάλιστα ήταν αυτή που έδωσε στον Ιουστινιανό τη δύναμη να αντιμετωπίσει τη στάση του Νίκα, τη διαδήλωση που λίγο έλειψε να του στοιχίσει τη ζωή και τον θρόνο, ενώ θεωρήθηκε φεμινίστρια, μιας και υπερασπίστηκε τα δικαιώματα γυναικών κατώτερων λαϊκών στρωμάτων και στάθηκε υπέρ των εκτρώσεων, κίνηση που για την εποχή ήταν επαναστατική και σίγουρα πολύ μπροστά από τα εκκλησιαστικά δόγματα που επί Βυζαντίου έκαναν κουμάντο.

Οι δυο τους, υπήρξαν ένα δυναμικό ζευγάρι που ενέπνευσε ποικίλα συναισθήματα από εκτίμηση έως ζήλια στις μέρες του. Με χαρακτήρες ιδιαίτερους και οι δύο συμπορεύτηκαν και διέγραψαν μια κοινή πορεία στη βυζαντινή ιστορία. Στήριζαν κι εμπιστεύονταν ο ένας τον άλλο και η σχέση και ο γάμος τους απέκτησε τεράστια ισχύ, ενώ έγιναν παράδειγμα κι αντικείμενο μελέτης από ιστορικούς για πάρα πολλά χρόνια. Γεγονός πάντως είναι πως η ιδιοσυγκρασία και των δύο άφησε το στίγμα της, και δημιούργησαν τον δικό τους θρύλο. Κι είτε συμφωνείς είτε όχι, αν μη τι άλλο πρέπει να τους αναγνωρίσεις πως υπήρξαν σταρ της εποχής.

Πηγή φωτογραφίας: Provocateur