Αν είσαι εκπαιδευτικός τότε ξέρεις τι εστί burnout

To “burnout” aka νιώθω ότι καίγονται όλα μου τα εγκεφαλικά κύτταρα και δεν μπορώ ν’ ανταπεξέλθω στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς μου, λίγο-πολύ έχει συμβεί σ’ όλους μας, κι όλοι ξέρουμε περίπου τα συμπτώματα, τα οποία συνήθως αγνοούμε μέχρι να μην μπορούν κι αυτά να μάς αγνοήσουν και να σκάσουν μια μέρα στην πόρτα μας.

Σύμφωνα με έρευνα που έχει δημοσιευθεί, το 38% του πληθυσμού καθημερινά βρίσκεται στα όρια του burnout με πρώτο και καλύτερο τον κλάδο της εκπαίδευσης. Πολλές φορές λέμε ότι έχουμε πάθει burnout για αστείο αλλά όποιος το έχει ζήσει, γνωρίζει καλά από πρώτο χέρι ότι μόνο αστείo δεν είναι, αφού νιώθεις ότι δεν μπορείς να ελέγξεις το μυαλό σου και το σώμα σου βρίσκεται σε μια κατάσταση ανυπακοής. Μια τέτοια συνθήκη μπορεί να προκύψει σ’ όλους τους επαγγελματικούς κλάδους αφού η υπερκόπωση και το να δίνεις παραπάνω απ’ το 100% του εαυτού σου σ’ αυτό που κάνεις δεν κάνει διακρίσεις. Όμως ας παραδεχθούμε κάτι που έχει αποδειχθεί και στις έρευνες· ότι το burnout κάνει την εμφάνισή του συχνότερα στους εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων κι όποιος εκπαιδευτικός στο αρνηθεί, να ξέρεις ότι απλώς στο παίζει γενναίος.

Όταν ξεκινήσει η νέα σχολική χρονιά είσαι αποφασισμένος να δώσεις όσα περισσότερα μπορείς, για ν’ αναπληρώσεις τυχόν χαμένο χρόνο της προηγούμενης χρονιάς και να καλύψεις οποιαδήποτε κενά ενδέχεται να έχουν οι μαθητές σου και τότε είναι που θα τα δώσεις όλα! Κι εκεί που σκέφτεσαι ότι θα τα δώσεις όλα είναι που χάνεις το μέτρο και δεν ξέρεις πώς ακριβώς να κινηθείς, αφού όντως προσπαθείς να προσφέρεις τα πάντα ακόμη κι αν αυτό σημαίνει να φθάσεις τον εαυτό σου στα όρια του και να τα ξεπεράσεις.

Δίνεις και ξαναδίνεις μέχρι που στο τέλος θέλεις τόσα να προσφέρεις αλλά δεν έχεις τίποτα παραπάνω να δώσεις αφού έχεις αδειάσει μέσα σου, όσο κι αν θέλεις να βρεις τη δύναμη να συνεχίσεις να κάνεις όσα έκανες πριν. Ξυπνάς ένα πρωί, οι βιταμίνες δε σε πιάνουν κι όσο και να θέλεις να σφίξεις τα δόντια και να προχωρήσεις στην καθημερινότητα σου αντιλαμβάνεσαι ότι δεν μπορείς. Λέμε συχνά ότι «δεν υπάρχει δεν μπορώ, υπάρχει δε θέλω» αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση το «δεν μπορώ» είναι το μόνο που αντιπροσωπεύει την κατάσταση.

Βλέπεις ότι τίποτα δεν αποδίδει κι έτσι παίρνεις την απόφαση να ζητήσεις βοήθεια από κάποιον ειδικό. Πηγαίνεις στο νοσοκομείο ώστε να σού δώσουν κάτι να σ’ επαναφέρει πολύ γρήγορα στους ρυθμούς σου κι ακούς τη φράση «Θα πρέπει να σας κάνουμε εισαγωγή. Έχετε αφυδατωθεί τελείως!» Κι εκεί βρίσκεσαι ήδη στα πρόθυρα νευρικής κρίσης, αφού γνωρίζεις από πρώτο χέρι ότι δε γίνεται να σε κρατήσουν, δεν υπάρχει περιθώριο να χαθεί τόσος πολύτιμος χρόνος, έχεις πράγματα να διεκπεραιώσεις.

Τούς εξηγείς ότι δεν υπάρχει δυνατότητα να μείνεις εκεί γιατί έχεις υποχρεώσεις, έχεις αφήσει μισοτελειωμένες υποθέσεις που σε περιμένουν ώστε να ολοκληρωθούν αλλά δε λαμβάνουν υπόψη τους καθόλου τις ενστάσεις σου. Εκεί συνειδητοποιείς ότι το burnout σ’ έχει βγάλει εκτός προγραμματισμού κι ίσως καλά σού έκανε διαφορετικά δε θα έπαιρνες ποτέ την απόφαση να κλείσεις για λίγο τον διακόπτη με την ταχύτητα φωτός που τρέχεις για να τα προλάβεις όλα και θα συνέχιζες έτσι μέχρι να στραγγίσεις και την τελευταία ρανίδα δύναμης στο σώμα και στο μυαλό σου.

Ο οργανισμός σου μπορεί ν’ αντέξει τις δοκιμασίες στις οποίες τον θέτεις αρκεί να τού δίνεις πού και πού την ευκαιρία ν’ αναπνέει και να ξεκουράζεται. Το έχεις ανάγκη το διάλειμμα, ακόμη κι αν δε θέλεις να το παραδεχθείς, ακόμα κι αν θεωρείς ότι εσύ προλαβαίνεις- ανεξάρτητα απ’ το αν η ώρα έχει μόνο 24 ώρες- ακόμη κι αν πιστεύεις ότι θα τα καταφέρεις στο τέλος και θα χαλαρώσεις για λίγο όταν τελειώσεις τις υποχρεώσεις σου.

Τέλος, θα σού πω ένα μυστικό ως παθούσα εκπαιδευτικός του “burnout”: «Οι υποχρεώσεις δεν τελειώνουν και κανένας δε θα εκτιμήσει την καταστροφή του οργανισμού σου. Μπορείς να τρέχεις όλη μέρα για όλους αλλά να σκέφτεσαι ότι πρέπει να τρέξεις και λίγο για σένα. Να σού δώσεις την προσοχή που δίνεις σ’ οποιονδήποτε άλλο και ν’ ακούσεις το σώμα και το μυαλό όταν ζητούν το διάλειμμα τους».