«Είσαι τελείως άχρηστος, δεν μπορείς να κανείς τίποτα σωστό» σου είπε το αφεντικό σου κι εσύ δε μίλησες, έσκυψες το κεφάλι και μπήκες στο γραφείο σου. «Δε δίνεις τίποτα στη σχέση μας, δε με αξίζεις» είπε το έτερον ήμισυ κι εσύ πάλι δε μίλησες, συμφώνησες και ζήτησες και συγγνώμη.
«Δε θα γίνεις ποτέ σαν τον αδερφό σου» θυμάσαι τη μαμά σου να σου λέει όταν ήσουν παιδί, ή μπορεί να το πετάει και τώρα αραιά και πού, αλλά και μοναχοπαίδι να είσαι όλο και κάποια σύγκριση θα έβρισκε να κάνει η οικογένειά σου.
Άκουγες συχνά τέτοια παρόμοια σχόλια, ότι δεν μπορείς, δεν είσαι αρκετά δυνατός, αρκετά ικανός, δε θα τα καταφέρεις για τους Χ, Ψ λόγους. Όλοι μπορούσαν, όλοι εκτός από εσένα. Εκείνοι είχαν τη δύναμη, την τόλμη, το θάρρος, την εξυπνάδα και, φυσικά, οι δικοί σου γονείς τους ήθελαν ως τα πρότυπά σου. Προσπαθούσες κι εσύ πάντα να τους κάνεις περήφανους, αλλά τίποτα δεν ήταν αρκετό γι’ αυτούς.
Δεν ήξεραν ότι με αυτόν τον τρόπο δε σε ωθούν να πας μπροστά, να κυνηγήσεις τα όνειρά σου, αλλά σε κρατούν πίσω, δέσμιο των φόβων και των ανασφαλειών που οι ίδιοι σου δημιούργησαν. Πίστευαν ότι αν αυτοί σε μειώσουν και σε υποτιμήσουν τότε εσύ θα πεισμώσεις και προσπαθώντας να τους αποδείξεις ποσό λάθος κάνουν, θα καταφέρεις πολλά.
Προσπάθησαν πολύ και να σε πιέσουν, αλλά και να σε πείσουν να ακολουθήσεις συγκεκριμένες κατευθύνσεις, συγκεκριμένα επαγγέλματα, προσπάθησαν να πλάσουν τα όνειρά σου ενσωματώνοντας όσα δεν είχαν ζήσει οι ίδιοι και βάπτισαν αυτή τους την προσπάθεια «για το καλό σου».
Τι να σου κάνουν κι οι γονείς; Δεν είναι σούπερ ήρωες κι ούτε τους δόθηκαν οδηγίες σωστής ανατροφής μόλις τους δόθηκαν κι οι τίτλοι «μάνα», «πατέρας». Άνθρωποι είναι και αυτοί που βρέθηκαν ξαφνικά να έχουν ευθύνες και να πρέπει να δώσουν κατευθύνσεις και μαθήματα σε άλλους ανθρώπους, ακολουθώντας συμβουλές και τακτικές γνωστές.
Μην απορείς που υπομένεις με καρτερία προσβλητικές συμπεριφορές, που δέχεσαι ανθρώπους που σου συμπεριφέρονται με αγένεια, που συντηρείς επαφές δε σε εκτιμούν και το μόνο που κάνουν είναι να μειώνουν. Ούτε είναι περίεργο που έμεινες σε εκείνη τη σχέση που δε σε κάλυπτε, δε σε γέμιζε, αλλά την άντεξες γιατί δεν πίστευες ότι θα βρεις κάτι καλύτερο. Κι εννοείται ότι με την ίδια υπομονή ανέχτηκες κι όλους εκείνους τους δήθεν ανθρώπους που παρουσιάστηκαν σαν φίλοι κι εν τέλει καλύτερα να είχες πάει στο petshop να αγοράσεις φίδια εξ αρχής.
Έμαθες να τα ανέχεσαι όλα αυτά γιατί έτσι μεγάλωσες, σε υποτιμούσαν διαρκώς για να σε σκληραγωγήσουν, να σε κάνουν πιο πεισματάρη γιατί «ο κόσμος εκεί έξω δεν είναι ροζ συννεφάκι». Δεν ήξεραν ότι έτσι μόνο κακό σου κάνουν.
Αλλάξαμε αιώνα κι άλλαξαν μαζί κι οι τακτικές αυτές. Το κάθε παιδί πρέπει να διαλέγει μόνο του την πορεία της ζωής που θα ακολουθήσει. Να χτίζει μόνο του τα όνειρά του. Ο ρόλος των γονιών είναι να στηρίζουν το παιδί τους σε κάθε του απόφαση, ακόμα κι αν αυτοί διαφωνούν, μόνο απ’ τα λάθη του θα μάθει τα σωστά. Να το αγκαλιάζουν και να του λένε ότι όλα θα πάνε καλά, αλλά να το αφήνουν μόνο του να διορθώσει τα πράγματα και τις καταστάσεις, όχι να τα διορθώνουν εκείνοι γι’ αυτό. Να το αγαπούν χωρίς όρους και να μην το συγκρίνουν. Κανένας άνθρωπος δεν είναι ίδιος με τον άλλον ούτε όμως και θέλει να γίνει. Κι εσύ ως παιδί, δεν πεισμώνεις με το να το σε μειώνουν, αντιθέτως απογοητεύεσαι, νιώθεις ότι δεν αξίζεις.
Έχεις ευθύνες όμως κι εσύ -δε θα σε απαλλάξουμε απ’ όλα. Μπορείς να μειώσεις το ρόλο αυτού του χειριστικού γονέα αν βρεις τρόπους να ενθαρρύνεις τον εαυτό σου. Δεν ήρθες σε αυτή τη ζωή για να εκπληρώσεις τις επιθυμείς κανενός παρά μόνο τις δικές σου -ασφαλώς σε λογικό πλαίσιο όσο αυτές δε βλάπτουν άλλα πρόσωπα. Οφείλεις να καταλάβεις ότι τα όνειρά σου είναι πολύ σημαντικά και πρέπει να τα κυνηγήσεις, αν θέλεις να έχεις μια ευτυχισμένη ζωή. Δεν πρέπει να αφήνεις κανέναν να σε υποτιμά και να σου φέρεται άσχημα, αλλά να αντιστέκεσαι και να ορθώνεις το ανάστημά σου όταν κάτι είναι εις βάρους σου.
Αφιέρωσες πολλά χρόνια για να χτίσεις αυτόν τον χαρακτήρα και να καταφέρεις στη ζωή σου όσα κατάφερες για να αφήσεις τον οποιονδήποτε να εκφέρει την άποψή του μειώνοντάς σε.
Κι όταν στο μέλλον γίνεις κι εσύ γονέας, χρωστάς στον εαυτό σου να μην κάνεις τα ίδια λάθη, αλλά χρησιμοποιώντας κατάλληλες παιδαγωγικές μεθόδους κι αγάπη να συντελέσεις στο να ανατραφεί ένας άνθρωπος ελεύθερος, με φρόνηση και βούληση, που θα απολαμβάνει τη στήριξή σου και δε θα επιτρέπει σε κανέναν να τον υποτιμά. Άσε το παιδί σου να ζήσει την ελευθερία που δεν έζησες εσύ.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη