Το πρώτο διαγώνισμα που βάζεις ως καθηγητής δεν το ξεχνάς ποτέ

Η ζωή κάνει κύκλους. Ίσως δε βρούμε μεγαλύτερη κοινή παραδοχή από αυτή, πέρα από το ότι όλοι κάποια στιγμή θα πεθάνουμε. Ναι, κάνει κύκλους κι εδώ που είσαι ήμουν κι εκεί που είμαι θ’ έρθεις. Σε πολλές καταστάσεις η διαδικασία του κύκλου είναι πιο φανερή, πιο ευδιάκριτα τα σημεία που έχουν αλλάξει οι ρόλοι ενώ σε κάποιες άλλες καταστάσεις είναι πιο εσωτερική η εναλλαγή κι ενδέχεται να μην την παρατηρήσουμε καν.

Μια συνθήκη στην οποία είναι διακριτή η εναλλαγή αυτή, είναι κι ο ρόλος των εκπαιδευτικών. Κανένας άνθρωπος που υπηρετεί την εκπαίδευση δεν ξύπνησε μια μέρα και μπήκε ξαφνικά στον ρόλο του. Υπήρξε εκπαιδευόμενος στην εκάστοτε βαθμίδα. Κάθισε στο θρανίο, έμαθε από τους δικούς του εκπαιδευτικούς όλα αυτά που τώρα μπορεί να μοιράσει απλόχερα στους δικούς του μαθητές, ζορίστηκε, πιέστηκε, δυσκολεύτηκε, απέτυχε και πέτυχε κι απέτυχες ξανά και χάρηκε με το αποτέλεσμα, ικανοποιήθηκε με την πορεία του και πέταξε από χαρά όταν πέτυχε τελικά τον στόχο του.

Μια στιγμή που νιώθεις έντονα την εναλλαγή -οφείλουμε να το παραδεχθούμε αυτό οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί- είναι η στιγμή των εξετάσεων. Εκεί που επιβλέπεις τους μαθητές σου που γράφουν ένα διαγώνισμα που εσύ έφτιαξες για να εξεταστούν σε γνώσεις που εσύ τους έδωσες κι ελπίζεις ότι αφομοίωσαν, ώστε να φθάσουν με αυτό το μικρό βηματάκι λίγο πιο κοντά στην επίτευξη των στόχων τους. Τους κοιτάζεις με προσοχή ενώ περιφέρεσαι στον διάδρομο προσέχοντας μην τυχόν κανένα θέλει να συνεργαστεί με τον διπλανό του, νιώθοντας και λίγες τύψεις που το κάνεις, καθώς αισθάνεσαι άβολα στον ρόλο του «καλού μπάτσου». Εξάλλου, εσύ δεν τους δίδαξες πόσο σημαντική είναι η αλληλεγγύη κι η συνεργασία στη ζωή μας;

Όλα τα παιδιά σκυμμένα πάνω από το γραπτό τους. Φυσάνε, ξεφυσάνε. Σκέφτονται, ξανά σκέφτονται. Κι εσύ εκεί, να κοιτάζεις γύρω- γύρω και ν’ αναπολείς τα δικά σου χρόνια. Τα ίδια πέρασες κι εσύ. Φυσούσες, ξεφυσούσες. Γκρίνιαζες και ξανά γκρίνιαζες για τον όγκο των ασκήσεων για το σπίτι, για το γεγονός ότι έχεις πάλι μάθημα, για το ότι εσύ ήθελες απλώς να ξαπλώσεις το Σαββατοκύριακό σου αλλά έπρεπε να διαβάσεις, για το ότι πάλι δεν έβαλε από τα sos και πως δε λύνονται αυτά μέσα σε μία ώρα. Ταυτόχρονα όμως, συγκινείσαι και λιγάκι καθώς χάρη σ’ όλα αυτά εσύ μπόρεσες, κατάφερες να είσαι εδώ αυτή τη στιγμή και να έχεις κάνει τ’ όνειρό σου πραγματικότητα. Άραγε αν σε έβλεπαν τώρα οι καθηγητές σου θα ήταν περήφανοι για τον τρόπο που σε βοήθησαν να φθάσεις εδώ που έφθασες; Θα πίστευαν ότι άξιζε όλη αυτή η προσπάθεια που κάνατε μαζί;

Κι είναι αλήθεια, πως πάντα σαν ομάδα παλεύεις με τον εκπαιδευτικό σου. Με τον εκπαιδευτικό που ξέρει και θέλει να κάνει τη δουλειά του, που τον νοιάζει. Δίπλα-δίπλα στα δύσκολα, να σου θυμίζει ότι μπορείς να τα καταφέρεις τις στιγμές που εσύ νιώθεις ότι οι προσπάθειές σου δεν ευδοκιμούν. Αν σε έβλεπε τώρα που έχεις φθάσει στη θέση του κι επιτηρείς τους δικούς σου μαθητές, ίσως και να σε πείραζε: «αυτά τώρα δε σου γκρινιάζουν;» και μάλλον εσύ θα γελούσες γιατί ξέρεις πια. Ξέρεις ότι οι μαθητές σου την ώρα του διαγωνίσματος σκέφτονται πως «Αυτό το έχω σε σκονάκι, να δω πώς θα το βγάλω. Τι στο καλό πήγε και μας έβαλε; Πού τις βρήκε αυτές τις ερωτήσεις; Μας μισεί, σίγουρα.» και χαμογελάς κρυφά γιατί γνωρίζεις ότι ό,τι κι αν κάνεις, το κάνεις για το καλό τους, για να λάβουν κι εκείνοι τη βοήθεια που πήρες εσύ όταν ήσουν στη θέση τους, για να βάλεις το λιθαράκι σου στην επιτυχία τους.

Κοιτάζοντάς τους καταλαβαίνεις το άγχος τους, την αγωνία τους, την επιθυμία τους να βγουν έξω, να διασκεδάσουν, να ερωτευτούν και τον θυμό τους που εσύ τους βάζεις διάβασμα, ασκήσεις, διαγωνίσματα. Τα ίδια ένιωθες κι εσύ τότε κι ίσως τα ίδια θα ένιωθες και τώρα αν μπορούσες να γυρίσεις στην ηλικία τους. Αν τα παρατούσες τότε, όμως, αν τότε επέλεγες να σταματήσεις στα μισά της διαδρομής, τώρα δε θα ήσουν εδώ και δε θα αντιλαμβανόσουν την αξία της κούρασής σου. Τώρα δε θα μπορούσες να βοηθήσεις τους δικούς σου μαθητές να παλέψουν για τα όνειρά τους και να λάβει την αξία που του πρέπει ο κόπος τους.

Δεν υπάρχει μεγαλύτερη επιτυχία, από το να κρατάει ο εκπαιδευτικός τον ρομαντισμό αυτό της μάθησης, να μη χάνεται μέσα στη φασαρία του συστήματος. Δεν υπάρχει μεγαλύτερα χαρά από το να βλέπεις το παιδί να καταφέρνει αυτό που έθεσε ως στόχο και να ξέρεις ότι εσύ το έχεις βοηθήσει. Στα γραπτά σας τώρα!