Δε σταματάς ποτέ να προσπαθείς για να πετύχεις κάτι καλύτερο από αυτό που ήδη έχεις. Ο κάθε άνθρωπος χωριστά είναι σε μόνιμη επαγρύπνηση για να παλέψει με νύχια και με δόντια να καταφέρει αυτό που έχει στο μυαλό του. Βασική προϋπόθεση για να συμβεί αυτό όμως, ποια είναι; Να προσπαθεί κάποιος άλλος για το ίδιο πράγμα.
Μόλις δούμε ότι κάποιος παλεύει να γίνει καλύτερος από μας ή να κερδίσει κάτι περισσότερο, μας πιάνει μια απίστευτη θέληση να βγούμε πρώτοι∙ σαν να έχουμε φθάσει στη γραμμή τερματισμού και να τρέχουμε με όλη μας τη δύναμη μη τυχόν ο άλλος σκίσει πρώτος την κορδέλα. Νιώθουμε μια έντονη ανάγκη να είμαστε πάντα ανταγωνιστικοί με τους άλλους σε οποιονδήποτε τομέα της ζωής μας και να πεισμώνουμε σαν μικρά παιδιά που δεν τους αγοράζουν το αγαπημένο τους παγωτό αν δούμε ότι δεν τα καταφέρνουμε.
Ένας άνθρωπος χωρίς λογική, παρασυρόμενος από τα έντονα πάθη του, δε θα μπορέσει να ξεχωρίσει τον θεμιτό, υγιή ανταγωνισμό από τον αθέμιτο εγωκεντρικό ανταγωνισμό και θα επιδοθεί απλώς στο να υπερέχει- ανεξαρτήτως τομέα. Θα επιδιώξει να βγάλει περισσότερα χρήματα από κάποιον άλλον, θα προσπαθήσει να βρίσκεται σε καλύτερη θέση στην εργασία του, να δείχνει πιο ταλαντούχος, πιο έξυπνος, πιο αγαπητός. Γενικά, θα θέλει να είναι «πιο» στα πάντα του, ακόμη και στα αρνητικά∙ πιο κουρασμένος, πιο στεναχωρημένος, πιο πληγωμένος, πιο χτυπημένος από τη μοίρα.
Δε θα προσπαθήσει να βοηθήσει ή να συμπαρασταθεί σε έναν άνθρωπο που τον έχει ανάγκη γιατί θα νιώθει ότι εκείνος έχει μεγαλύτερη ανάγκη, εκείνος χρειάζεται τη συμπαράσταση και τη συμπόνια. Μια τόσο εγωκεντρική κι ανταγωνιστική πλευρά του ανθρώπου θα προσπαθεί μονίμως να επιδεικνύει το πόσο αγαπητός και τέλειος είναι προσπαθώντας να μην αφήσει σε κανέναν την παραμικρή αμφιβολία ότι εκείνος κάθεται στο χρυσοκέντητο βάθρο του ενώ οι υπόλοιποι είναι ταπεινά χαμομηλάκια.
Θα θεωρεί δεδομένο το δίκιο του σε όλες τις συνθήκες που θα βιώνει στη ζωή του καθώς κανείς δε θα μπορεί να είναι καλύτερος από εκείνον κι αν φυσικά κάποιος προσπαθήσει, τότε «αναγκαστικά» αυτός πρέπει να γίνει ακόμη καλύτερος. Τι εννοείς δεν υπάρχει «πιο καλύτερος»; Ε, αυτός θα γίνει αρκεί να μη τον ξεπεράσει κάποιος άλλος.
Είναι εκ φύσεως ανάγκη του ανθρώπου να θέλει να υπερέχει έναντι των άλλων- αυτό ήταν που τον βοήθησε κιόλας να επιβιώσει ανά τους αιώνες. Οφείλουμε όμως, να παραδεχθούμε ότι ο τόσος ανταγωνισμός, σίγουρα θα έχει αρνητικά αποτελέσματα. Ένας ανταγωνισμός δίχως όρια θα καταστρέψει οποιαδήποτε ηθική αξία υπάρχει μέσα μας, θα οδηγήσει τον πολιτισμό χιλιάδες βήματα πίσω και θα καταστρέψει οτιδήποτε καλό υπάρχει σ’αυτόν τον κόσμο.
Ο θεμιτός ανταγωνισμός- αυτός κατά τον οποίο προσπαθείς να ξεπεράσεις τον άλλον όχι για τη νίκη αλλά για τη χαρά του αγώνα- είναι αυτός που θα σου χαρίσει νέες γνώσεις και θα σε ωθήσει στο να γνωρίσεις τα όρια σου ώστε να γίνεις καλύτερος από ό,τι ήσουν χθες. Στον υγιή ανταγωνισμό δεν ανταγωνίζεσαι τους άλλους αλλά τον ίδιο σου τον εαυτό. Βλέπεις έναν άνθρωπο που τα καταφέρνει καλύτερα και προσπαθείς να τον μιμηθείς κι ίσως να τον ξεπεράσεις- σε καμία περίπτωση όμως δεν είναι αυτό το βασικό σου μέλημα.
Η ζωή είναι πολύ μικρή για να τρέχεις μονίμως να προλάβεις κάτι που όσο το πλησιάζεις, τόσο θα απομακρύνεται. Η «τελειότητα» είναι ένα βαγόνι που δεν έρχεται ποτέ να κολλήσει στο τρένο της ζωής μας. Ας σταματήσουμε να νοιαζόμαστε αν είμαστε καλύτεροι από έναν άλλον άνθρωπο κι ας αρχίσουμε να νοιαζόμαστε για το αν είμαστε καλύτεροι από τον κακό μας εαυτό!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου