Στον εθελοντισμό τα «συγχαρητήρια» είναι περιττά

Στην εποχή μας νιώθουμε όλο και συχνότερα την ανάγκη να προσφέρουμε, όχι μόνο υλικά, αλλά και συναισθηματικά. Σ’ έναν κόσμο που αλλοτριώνεται διαρκώς, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να δείξεις το ενδιαφέρον σου για το συνάνθρωπο απ’ το να κάνεις κάτι γι’ αυτόν, να του δείξεις έμπρακτα ότι είσαι εκεί και στέκεσαι δίπλα του όχι μόνο στα εύκολα, αλλά και στα δύσκολα. Σε μια κοινωνία με διαρκείς αναταραχές, με πρωταγωνιστή έναν άνθρωπο με έμφυτη τάση -για λόγους επιβίωσης- να προσέχει πρώτα τον εαυτό του, να τον νοιάζεται, να τον προστατεύει και να τον θεωρεί προτεραιότητα, σε μια εποχή που ο ατομισμός και το συμφέρον κυριαρχούν, η έννοια του εθελοντισμού συνεχίζει να αποτελεί διαχρονική αξία.

Είναι σαν να γεννήθηκε ένα λουλούδι μες την καταιγίδα· το λουλούδι του εθελοντισμού. Ο εθελοντισμός κρύβεται σ’ αυτά που προσφέρεις χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα, μέσα απ’ την καρδιά σου επειδή το θέλεις κι όχι επειδή πρέπει ή μπορείς. Συνήθως ο όρος χρησιμοποιείται για να αναφερθούμε στην παροχή υλικών αγαθών όταν υπάρχει ανάγκη, αλλά εθελοντισμός δεν παύει να είναι κι η συναισθηματική στήριξη, η ψυχολογική ενίσχυση, η αρωγή ατόμων που βρίσκονται σε δύσκολη θέση.

Υπάρχουν διάφορες μορφές εθελοντισμού κι αν αποφασίσεις να ασχοληθείς μπορείς να επιλέξεις αυτή που ταιριάζει καλύτερα σε σένα. Μπορείς να γίνεις εθελοντής αιμοδότης και η μικρή ποσότητα αίματος που θα πάρουν από σένα να χαρίσει σε κάποιον μια ολόκληρη ζωή. Μπορείς πάλι να γίνεις δωρητής οργάνων, δίνοντας έτσι σε κάποιον την ευκαιρία να ζήσει περισσότερο ή πιο ποιοτικά. Φυσικά στα πλαίσια της ανιδιοτελούς προσφοράς δεν απαιτείται να δώσεις αίμα αν φοβάσαι τις βελόνες ούτε να δωρίσεις όργανα, μιας και ακόμα κι η πιο μικρή υλική προσφορά ή ψυχολογική βοήθεια αρκεί.

Ωστόσο, οι εθελοντικές πράξεις καλό θα ήταν να παραμένουν κρυφές, να μη γίνονται για το φαίνεσθαι ή το θεαθήναι, αλλά να τις ξέρεις μόνο εσύ κι αν τύχει και τα άτομα στο στενό σου περιβάλλον. Εξάλλου το κάνεις επειδή έτσι νιώθεις, για να ικανοποιήσεις την εσωτερική σου ανάγκη για προσφορά κι όχι γιατί περιμένεις ν’ ακούσεις συγχαρητήρια από τρίτους ή να αναδείξεις το μεγαλείο της ψυχής σου. Δε χρειάζεται να διαφημίζεις τις στιγμές που βοήθησες κάποιον που το είχε ανάγκη, να προβάλεις τις καλές σου πράξεις ή να ανεβάσεις φωτογραφίες στα social απ’ τη στιγμή της αιμοληψίας ή με το αποδεικτικό κάποια χορηγίας. Κάποιες στιγμές ακόμα κι αν ο φακός τις απαθανατίζει, καλύτερα να παραμένουν στο προσωπικό μας αρχείο.

Φυσικό και επόμενο, ωστόσο, σε μια εποχή που όλα προβάλλονται και προγραμματίζονται μέσω διαδικτύου, να υπάρχει το ενδεχόμενο η κοινοποίηση να μη στοχεύει στην προσωπική σου προβολή, αλλά στην ενημέρωση ακόμα περισσότερων ατόμων, με στόχο τη δραστηριοποίησή τους. Να αποτελεί, δηλαδή, το έναυσμα, το κίνητρο για εθελοντική προσφορά. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να μη γίνεται κατάχρηση και να μην ξεπερνά η προσωπική μας επίδειξη την ανάγκη για προσφορά.

Κατά πόσο ο εθελοντισμός χάνει την αξία του αν θες τόσο έντονα να τον επιδείξεις; Μήπως όλα πηγάζουν από την ανάγκη σου για αποδοχή και για να κερδίσεις τη συμπάθεια και το θαυμασμό τρίτων; Ή ακόμα κι από την εγωιστική πλευρά του εαυτού σου σε μια προσπάθεια να δείξεις πόσο συμπονετικός και καλοπροαίρετος είσαι, ώστε να χαρακτηριστείς καλός άνθρωπος; Πόσο νοιάζεσαι για την κοινωνία στην οποία ζεις και πόσο πραγματικά θέλεις να την αλλάξεις μέσω των εθελοντικών σου δράσεων;

Μήπως πήξαμε σήμερα στα δήθεν; Είναι πολύ σημαντικό να έχεις τη δυνατότητα και τη θέληση να προσφέρεις σ’ όλους όσους το έχουν ανάγκη, είτε υλικά είτε πνευματικά, με τον τρόπο που εσύ μπορείς. Αυτά που σ’ εσένα περισσεύουν ή όσα θεωρείς αυτονόητα, για κάποιον άλλον μπορεί να είναι αναγκαία, δυσεύρετα, πολύτιμα και γι’ αυτό να τα εκτιμά διαφορετικά. Να δίνεις ό,τι και όσα μπορείς, αλλά καλό θα ήταν αυτό να γίνεται αθόρυβα, να μην περιμένεις να σου δοθούν εύσημα. Τα μόνα εύσημα που έχουν σημασία είναι τα χαμόγελα που προσφέρεις εσύ σε όσους σε χρειάζονται, αλλά και εκείνα που σου ανταποδίδουν ενώ σε κοιτάνε στα μάτια, χαμόγελα γεμάτα ευγνωμοσύνη.