Αλήθεια, πώς αισθάνεσαι όταν βρίσκεσαι μπροστά σε έναν τσακωμό τρίτων; Ή μάλλον πώς νιώθεις όταν ένας δικός σου άνθρωπος καβγαδίζει με ένα άλλο αγαπημένο σου πρόσωπο; Πόσο άβολη δεν είναι η στιγμή εκείνη, όταν έρχεται η ώρα να γίνεις θεατής σε μια παράσταση δικών σου ανθρώπων; Όταν ο ένας αμφισβητεί τον άλλον για τα μικρότερα πράγματα; Πόσο άβολο είναι ακόμη όταν εσύ καλείσαι να πάρεις θέση στην κατάσταση, ακόμη και αν αυτό σημαίνει απλώς να σωπάσεις; Υπάρχουν όμως οι φορές που παρότι εμείς πάντα αποφεύγαμε να βρεθούμε στο ρόλο του θεατή, ξαφνικά δημιουργούμε εμείς την τεταμένη ατμόσφαιρα και θεατές αυτή τη φορά είναι τα κατοικίδιά μας.
Τα κατοικίδιά μας, όπως κι όλα τα ζώα άλλωστε, έχουν παρόμοιες αισθήσεις με εμάς. Κάποιες από αυτές είναι η όραση, η ακοή και η όσφρηση. Έχουν όμως και μια ακόμη που και εμείς ίσως έχουμε αλλά όχι ανεπτυγμένη στον ίδιο βαθμό. Τον κίνδυνο. Τον οποίο πολλές φορές ο άνθρωπος δεν αισθάνεται με την ίδια ένταση που θα τον νιώσει ένας σκύλος, μια γάτα ή ένα κουνέλι. Για εκείνα τις περισσότερες φορές ακόμη και ο παραμικρός ήχος θα μπορούσε να θεωρηθεί απειλή και να ανάψει μέσα τους τα σήματα κινδύνου.
Ένα κατοικίδιο εκτός από τις κοινές αισθήσεις, έχει και το αίσθημα της αγάπης αλλά και της θλίψης. Πολλές φορές αντιλαμβάνονται ακόμη και μια θλίψη την οποία κρύβουμε μέσα μας και κανένας άλλος δεν μπορεί να δει, δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι όταν δεν είμαστε καλά είναι τα πρώτα που θα τρέξουν να έρθουν στην αγκαλιά μας. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο μπορούν να αντιληφθούν και μια στρεσογόνο κατάσταση όπως έναν τσακωμό ή μια διαμάχη. Εκτός από τις φωνές και οι κινήσεις του σώματος είναι ένδειξη για να καταλάβουν εάν βρισκόμαστε σε ένταση ή όχι και αυτή είναι μια κατάσταση που τα ίδια δεν μπορούν να αποφύγουν. Όσο άβολα νιώθεις εσύ όταν βρεθείς μπροστά σε ξένο τσακωμό, άλλο τόσο και λίγο περισσότερο, νιώθει και το κατοικίδιό σου.
Μπορεί να μην καταλάβει το λόγο ή την αιτία του τσακωμού, μπορεί να μη γνωρίζει καν τι σημαίνει τσακωμός, ωστόσο η αίσθηση της αμηχανίας δεν είναι ξεκάθαρα ανθρώπινο προνόμιο. Αποσυντονίζεται, δεν ξέρει πώς να αντιδράσει και καταλήγει να κάνει πάνω-κάτω τις ίδιες κινήσεις που θα έκανες κι εσύ στη θέση του. Είτε θα βάλει και εκείνο τις φωνές, γαβγίζοντας, νιαουρίζοντας ή κάνοντας οτιδήποτε κάνει φασαρία, για να σας βάλει σε τάξη, είτε μπορεί να έρθει κοντά σου και να πηδάει προς το μέρος σου ή του συνομιλητή σου λέγοντάς σας με τον τρόπο του «σταμάτα». Παίρνει έτσι το δίκιο στα χέρια του με το μοναδικό τρόπο που μπορεί.
Όταν δεν έχουμε να κάνουμε με έναν τσακωμό αλλά με δεκάδες, το ζώο ίσως αντιδρά διαφορετικά. Όταν δει πως οι πρώτες του κινήσεις δεν είχαν αποτέλεσμα θα αρχίσει να σκαρφίζεται τους δικούς του τρόπους για να αλλάξει το κλίμα τραβώντας την προσοχή με κάθε τρόπο. Όταν το κλίμα τελικά δεν αλλάξει τότε είναι πιθανό να του προκαλέσει φόβο και ανασφάλεια. Ένα ζώο θέλει χρόνο για να αισθανθεί καλά και να προσαρμοστεί στο δικό μας χώρο. Με τέτοιες κινήσεις λοιπόν είναι σαν να διαλύουμε όλο τον κόπο που κάναμε για να αισθανθεί ασφάλεια κοντά μας.
Ο φόβος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός τους επειδή δεν μπορούν να επεξεργαστούν το τι ακριβώς συμβαίνει. Δεν ξέρουν αν πρέπει να προστατέψουν τον εαυτό τους ή εσένα, για αυτό αντιδρούν. Μια έρευνα από την Αμερικανική Κτηνιατρική Εταιρία δηλώνει πως: «ο δεσμός μεταξύ ανθρώπου και ζώου είναι μια αμφίδρομα ωφέλιμη και δυναμική σχέση, που επηρεάζεται από συμπεριφορές απαραίτητες για την υγεία και την ευεξία και των δύο. Αυτή συμπεριλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται σε, συναισθηματικές, ψυχολογικές και σωματικές αλληλεπιδράσεις ανθρώπων, ζώων και περιβάλλοντος».
Απέφυγε λοιπόν να καβγαδίζεις μπροστά σε ένα κατοικίδιο, είτε αυτό είναι σκύλος, είτε γάτα, είτε πτηνό. Βγες καλύτερα κάπου έξω, ίσως στο μπαλκόνι. Φέρσου όπως θα φερόσουν αν είχες στο σπίτι σου ένα φιλοξενούμενο. Κι αν βλέπεις ότι ηρεμεί, μην το ενοχλείς επειδή κάτι άλλο ενόχλησε εσένα, σεβάσου το. Άλλωστε ούτε και σε εσένα θα άρεσε να έρχεται κάποιος με κατσαρόλες και να χτυπάει πάνω από τα αυτιά σου την ώρα που κοιμάσαι, έτσι δεν είναι;
Θυμήσου ότι έχουμε τα ίδια συναισθήματα. Αν εσύ φοβάσαι, τότε φοβάται κι εκείνο. Εάν εσύ βρίσκεσαι σε ένταση τότε θα βρίσκεται κι εκείνο σε ανασφάλεια. Εάν εσύ το αγαπάς τότε εκείνο θα πετάει απ’ τη χαρά του. Δώσε αγάπη, πάρε αγάπη. Τόσο απλά λειτουργεί το πράγμα όταν μιλάμε για ζώα.
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη