Δικαίωμα στην άμβλωση

Η Savitta Halappanavar έχασε τη ζωή της στις 28 Οκτωβρίου 2012 μετά από σηπτική αποβολή, γιατί οι γιατροί δεν μπορούσαν να της επιτρέψουν να κάνει έκτρωση, λόγω της απαγόρευσής της στη χώρα. Παρ’ όλο που ήταν ξεκάθαρο ότι η ζωή του εμβρύου δεν μπορούσε να σωθεί, οι γιατροί δεν έκριναν ότι η ζωή της Savitta βρισκόταν σε κίνδυνο κι έτσι δεν το επέτρεψαν. Το Σάββατο 26 Μάιου 2018, η Ιρλανδία μετά από δημοψήφισμα ανακοίνωσε το τέλος της απαγόρευσης των εκτρώσεων.

Στην Ελλάδα, η έκτρωση επιτρέπεται κάτω από κάποιες ορισμένες προϋποθέσεις, σχετικές με το χρονικό σημείο της εγκυμοσύνης, τους λόγους της έκτρωσης (π.χ. εγκυμοσύνη που προκλήθηκε από βιασμό, αποπλάνηση ανήλικης ή αιμομιξίας και κάποιων σοβαρών ανωμαλιών του εμβρύου). Τέλος, αν οι γιατροί κρίνουν ότι η ζωή της μητέρας βρίσκεται σε κίνδυνο, μπορούν να επιτρέψουν τη διακοπή της εγκυμοσύνης, αλλά αυτό είναι δική τους απόφαση. Παρόμοιες προϋποθέσεις είναι εφαρμόσιμες και στην Κύπρο για τις αμβλώσεις (με νόμο που πέρασε μόλις τον Μάρτιο του 2018).

Ένα απ’ τα πιο συχνά επιχειρήματα που χρησιμοποιούν όσοι αντιτίθενται στη διαδικασία της άμβλωσης είναι πως το έμβρυο είναι ήδη ζωντανός οργανισμός -όσο γρήγορα κι αν γίνει η άμβλωση. Για να είναι, όμως, ασφαλές το έμβρυο πρέπει η μητέρα να είναι υγιής και σε θέση να κυοφορήσει -κι αργότερα να μεγαλώσει το παιδί. Το να μην επιτρέπεται το δικαίωμα για ανοιχτή επιλογή στην άμβλωση, βάζει σε κίνδυνο τη ζωή της μητέρας. Εξάλλου, το δικαίωμα στη ζωή που έχει το έμβρυο, δεν μπορεί να απειλεί το δικαίωμα στη ζωή κάποιου άλλου.

Το ότι μπορούμε να λήξουμε μια εγκυμοσύνη η οποία είναι αποτέλεσμα βιασμού ή άλλης ποινικής πράξης, αλλά όχι μια άλλη, από μόνο του αναιρεί το επιχείρημα ότι το έμβρυο έχει δικαίωμα στη ζωή. Γιατί αυτό πάει να πει ότι η ζωή κάποιου που προέρχεται από μειονεκτικό παρελθόν είναι λιγότερο σημαντική από κάποιου άλλου.

Στη συνέχεια, ένα απ’ τα πιο μεγάλα προβλήματα που προκαλεί η απαγόρευση της άμβλωσης ή η άμβλωση κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις, είναι ότι πολλές γυναίκες καταφεύγουν σε γιατρούς οι οποίοι είναι διατεθειμένοι να κάνουν την άμβλωση, έστω και παράνομα, χωρίς να έχουν την απαραίτητη εμπειρία ή να ακολουθούν τους κανονισμούς. 47000 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο λόγω ακατάλληλων συνθηκών άμβλωσης.

Η υιοθεσία είναι, ναι, μια επιλογή, ωστόσο είναι επιλογή όταν ο μόνος λόγος που μια γυναίκα δε θέλει να βιώσει μια εγκυμοσύνη είναι η απαλλαγή της ευθύνης για ένα παιδί. Το ότι η ζωή της μπορεί να είναι σε κίνδυνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το ότι μπορεί ο τρόπος με το οποίο συνέλαβε το έμβρυο να της προκαλέσει ψυχικά τραύματα εφόρου ζωής, το ότι μπορεί σωματικά, προσωπικά κι οικονομικά να μην μπορεί να περάσει αυτούς τους εννιά μήνες κυοφορώντας, δεν έχει σε τίποτα να κάνει με το ότι η υιοθεσία είναι μια επιλογή.

Καμία γυναίκα δε χρησιμοποιεί τις αμβλώσεις ως μέσω αντισύλληψης. Παρ’ όλο που η άμβλωση είναι απ’ τις ασφαλέστερες ιατρικές διαδικασίες, δεν παύει να είναι μια διαδικασία με κάποιο ρίσκο για επιπλοκές, τόσο σωματικές όσο και ψυχικές. Το ότι μια γυναίκα μπορεί να μετανιώσει μια άμβλωση δε σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να έχουν νομικούς θεσμούς για οτιδήποτε θα μπορούσαμε να μετανιώσουμε στη ζωή μας.

Όταν ανοίγουμε το στόμα μας και διατυμπανίζουμε ριζοσπαστικές απόψεις για τέτοιου είδους θέματα, θα ήταν καλό να σκεφτόμασταν αν θα υποστηρίζαμε το ίδιο σε περίπτωση που συνέβαινε σε μια φίλη μας, στη γυναίκα μας, στη μητέρα μας, στην αδερφή μας, στη δική μας κόρη ή σε μας τις ίδιες.

Το ανοιχτό και χωρίς προϋποθέσεις δικαίωμα στην άμβλωση είναι το δικαίωμα της γυναίκας να αποφασίσει εκείνη πώς θέλει να χειρίζεται το σώμα της και να έχει τον έλεγχο της ζωής της.