Διαχρονική η ανάγκη μας να ανήκουμε κάπου

Αν το δεις ψυχαναλυτικά, ίσως κρύβεται λίγη ανασφάλεια και πολλή ματαιοδοξία για το μέλλον. Θρησκευτικά, θα δεις πως δεν υπάρχει ταπεινότητα αλλά τάσεις ναρκισσισμού κι υποκειμενικά, θα δεις ότι είναι ανάγκη του καθενός να ανήκει κάπου. Είναι ανάγκη του καθενός να ‘ναι αρεστός από μια μερίδα ανθρώπων, όπου θα νιώθει μέλος ενός συστήματος στο οποίο έχει επιρροή, στο οποίο η φωνή του ακούγεται, στο οποίο θα νιώθει πως εκεί ανήκει. Γιατί, προγενέστερα, κάθε μέλος του ζωικού βασιλείου μετατοπίζεται σε αγέλες. Ο άνθρωπος, λοιπόν, ένα πνευματικά προχωρημένο ζώο, γιατί να στερείται το δικαίωμα αυτό;

Σε μικρή ηλικία μαθαίνεις να χτενίζεις τα μαλλιά σου σωστά, να ντύνεσαι καθωσπρέπει, να συμπεριφέρεσαι αναλόγως, να τρως κομψά, να μη γίνεσαι αυθάδης. Να ‘ναι λιτός ο λόγος σου, να επιδιώκεις την εξέλιξη, να μορφώνεσαι, να αγοράζεις καινούργια πράγματα και να προχωράς. Ίσως πάλι να μη μαθαίνεις. Ίσως να γίνεσαι βαρετός, να μεμψιμοιρείς, να μην είσαι δοτικός και να κοιτάς την πάρτη σου. Να ‘σαι αντισυμβατικός ή να μη σου αρέσουν οι τέχνες, οι νόμοι και τα βιβλία. Αυτό είναι που κάνει και τους ανθρώπους να μοιάζουν τόσο πολύ σ’ αυτήν την πηγαία ανάγκη. Σ’ αυτό το ένστικτο που αλάνθαστα μας συνοδεύει.

Όποια κι αν είναι η ιδεολογία, οι σκοποί, οι πεποιθήσεις, τα ήθη, οι απόψεις, τα έθιμα κι η προϊστορία μας, αν παρατηρήσεις καλά, θα δεις πως όλοι κάπου θέλουν να ανήκουν, και το καταφέρνουν. Είτε είναι αυτόχθονες φυλές, είτε είναι πολιτικοποιημένοι, πολιτιστικά πνεύματα ή θρησκόληπτοι, στοχεύουν στην ομαδοποίηση, με σκοπό να μοιραστούν τη συνύπαρξη. Είναι η εξελιγμένη πλευρά της ανάγκης για αγάπη, μέσα απ’ την προσφορά και την αλληλεγγύη αλλά και της προβολής μέσα απ’ την εκμετάλλευση και την κατάχρηση. Γιατί το να θέλεις κάπου να ανήκεις, δε σημαίνει πάντα πως γίνεται καλοπροαίρετα σ’ ένα πλαίσιο ανιδιοτέλειας.

Είναι πολλές οι φορές όπου το άτομο αδυνατεί να φτάσει στο σημείο να δεχτεί πως δεν είναι μόνο του σ’ αυτήν τη συχνότητα, σ’ αυτόν τον πλανήτη. Είναι αρκετές οι φορές όπου η ανάγκη αυτή καλύπτεται μέσα σε πολέμους και κρίσεις. Κι εδώ είναι η απόδειξη πως ο άνθρωπος δεν είναι πάντα καλύτερος απ’ τα ζώα. Η μόνη τους διαφορά είναι ότι τα ζώα δε διαθέτουν την ορθή λογική. Κι αυτό είναι που κάνει, ανά τους αιώνες, γενιές και γενιές να διχάζονται, να σκοτώνονται και να χάνονται βίαια κι άσκοπα. Η διάθεση για όλο και περισσότερη ενέργεια, δύναμη ή εξουσία, κάνει αυτήν την ανάγκη σήμερα να ακούγεται σαν δρόμος προς αποφυγή.

Πολλές είναι οι φορές όπου τα παραδείγματα είναι λανθασμένα. Αυτό δε σημαίνει πως αν επιλέξουμε να πράξουμε αναλόγως, θα ‘χουμε κι εμείς λανθασμένα συμπεράσματα. Η ανάγκη μας για την ένταξη σε μια κοινότητα, σε μια ομάδα, σε μια κλίκα, σε μια παρέα, σ’ έναν σύλλογο, σε μια τάξη, σ’ ένα σωματείο ή σ’ ένα κράτος, είναι η ανάγκη να μοιραστούμε αυτό που όλοι έχουμε αλλά στον καθένα περιγράφεται διαφορετικά, είτε χρονικά είτε δομικά. Αυτό που κάνει τους ανθρώπους να διχάζονται είναι η απειλή που νιώθουν από κάτι διαφορετικό. Ενώ, ιστορικά, κανένα συμφέρον δεν επέζησε μετά τον άνθρωπο. Γιατί αυτό είναι που αδυνατεί να καταλάβει ο τελευταίος. Πως το συμφέρον του τελειώνει εκεί που τελειώνει κι η ζωή του. Η δύναμη της ύπαρξής του, όμως, αρχίζει όταν συνειδητοποιήσει πως δε ζει μόνος του.