Στις μέρες μας, ολοένα και περισσότερες είναι οι συζητήσεις γύρω από την ανησυχία για το μέλλον, τα άγχη που μπορεί να προκαλεί ο εργασιακός ή κοινωνικός χώρος, τα προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις ή ακόμη και θέματα υγείας. Αυτό δημιουργεί την ανάγκη στους ανθρώπους να ερευνούν τρόπους που θα κάνουν την προσαρμογή στα νέα δεδομένα, ψάχνοντας τον εαυτό τους κι αναλύοντας τις καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν δυσφορία.
Σημαντικά έχει αυξηθεί κι ο αριθμός των ανθρώπων που επισκέπτονται επαγγελματίες ψυχικής υγείας, χωρίς να φοβούνται να μοιραστούν την εμπειρία τους, άλλοτε για να βοηθήσουν τους γύρω τους, άλλοτε για να πάρουν χρόνο ή απόσταση από μια συνθήκη κι άλλοτε για λόγους προβολής. Αυτό το σύνολο ανοιγμάτων, θα λέγαμε, γεννά το ερώτημα για το ποιος είναι ο κατάλληλος τρόπος για να πεις σε κάποιον ότι χρειάζεται να επισκεφθεί έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Ο άνθρωπος τον οποίο σκέφτεσαι ότι θες να βοηθήσεις, σίγουρα διανύει μια περίοδο αρκετά δύσκολη, είτε το μοιράζεται μαζί σου είτε όχι. Μια απλή θλίψη ή μελαγχολία μέσα στη μέρα δεν μπορεί να αιτιολογήσει την ανάγκη κάποιου για βοήθεια. Ακόμα και κάποια συχνά ξεσπάσματα ή αδυναμίες που μπορεί να προκύπτουν πιο συχνά σε σχέση με το παρελθόν, δεν μπορούν παρά να είναι συναισθήματα τα οποία μπορεί παλαιότερα να μην εξωτερίκευε και τώρα, λόγω κάποιας κατάστασης ή κάποιου γεγονότος, είναι η αφορμή για να τα επικοινωνήσει. Η σταθερή και πτωτική, όμως, αλλαγή της συμπεριφοράς και του χαρακτήρα ενός ατόμου, που δείχνει να μην προσέχει τον εαυτό του, να παραμελεί την υγιεινή του και τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του, είναι μια αφορμή ώστε ν’ ανησυχήσει κανείς.
Συχνά μας είναι αδύνατον να βάλουμε τον εαυτό μας σε μια διαδικασία να δηλώσει στην οικογένεια, στους συγγενείς, φίλους και συνεργάτες, ότι νιώθουμε άρρωστοι, αδύναμοι ή μη διαθέσιμοι. Η κοινωνία, που τόσο φοβάται να αντιμετωπίσει με εντιμότητα τους ψυχικά ασθενείς, με μεγάλη πείρα κι ικανότητα μπορεί να προκαλέσει ψυχικά τραύματα τόσο εύκολα, που αυτό δημιουργεί και τον φόβο των ανθρώπων να μοιραστούν πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Τα στερεότυπα, δημιουργούν με τη σειρά τους ένα ισχυρό πρόβλημα στην καθημερινότητα, αυτό του «μείνε δυνατός», «δεν έχεις ανάγκη εσύ από ειδικούς», «στον ψυχολόγο πηγαίνουν μόνο οι τρελοί».
Ασθενείς που στο παρελθόν προσπάθησαν να μιλήσουν για την εμπειρία τους ή για την ανάγκη τους για ψυχολογική υποστήριξη, στιγματίστηκαν ή δεν τηρήθηκε το ιατρικό τους απόρρητο. Αυτό, μπορεί να γεννά στον άνθρωπο που μπορεί να αρνείται ψυχολογική υποστήριξη, το άγχος ότι θα έχει την ίδια κατάληξη. Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμη υπάρχουν άτομα γύρω μας που θέλουν να κρατήσουν μυστική τη σχέση τους μ’ έναν ψυχίατρο ή έναν ψυχολόγο. Η προκατάληψη αυτή σίγουρα εμποδίζει τη θέση του άρρωστου ατόμου να βελτιωθεί, ειδικά εάν υπάρχουν δείγματα κάποιας εγκεφαλικής ή ορμονικής αλλοίωσης. Πολλοί είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι ένα σώμα ή μια ψυχή, δε φτάνει ποτέ στο στάδιο να αρρωστήσει, πόσω μάλλον να το αντιληφθεί και να ζητήσει βοήθεια.
Το δικαίωμα να συζητήσουμε για το ποια είναι η διαδικασία για να επισκεφθεί κανείς έναν ψυχολόγο ή έναν ψυχίατρο, δε μας το αφαιρεί κανείς, αδιαμφισβήτητα. Αυτό, όμως, θα πρέπει να γίνει γύρω από ένα πλαίσιο εμπιστοσύνης κι εχεμύθειας. Ο τρόπος με τον οποίο συμπεριφέρεται κανείς απέναντι σε μια αδυναμία, δείχνει και το ποιόν του. Κι ίσως αυτή θα πρέπει να είναι κι η φράση που πρέπει να σκεφτεί κανείς, πριν κάνει μια τέτοια συζήτηση. Πέρα από τον στιγματισμό που πρέπει να αποφευχθεί, μεγάλες είναι και οι πιθανότητες να γίνει η αιτία για μια λογομαχία ή μια σειρά από κακόγουστα αστεία, που μπορεί να αποτρέψει το άτομο από έναν θεραπευτή.
Η ευθύτητα κι η έρευνα γύρω από αυτό το θέμα, θα πρέπει να είναι βασικό κομμάτι αυτής της συζήτησης. Δεδομένου ότι θα γίνει σε πλαίσια σεβασμού, ανάγκης για αλλαγή και βελτίωση της καθημερινότητας, μόνο αρνητικά αποτελέσματα δεν μπορεί να φέρει. Αν πάλι η αντίδραση στο άκουσμα ψυχολογικής υποστήριξης είναι κάπως δυσάρεστη, με άρνηση της επιστήμης ή γενικολογίες κι υπεκφυγές, τότε ο διάλογος πρέπει να σταματά κι η κουβέντα ν’ αλλάζει.
Κανείς δεν μπορεί να σε βοηθήσει εάν εσύ ο ίδιος δε θες να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Το να μπορείς ν’ αναγνωρίζεις γύρω σου τις δυσλειτουργίες και τα προβλήματα, οφείλεται στη δική σου υγεία. Ένας όμως επαγγελματίας, οφείλει και πρέπει να έχει απέναντί του έναν άνθρωπο που ψάχνει τον δικό του δρόμο, μέσα από τα δικά του μάτια. Κι αυτό, μόνο με τη βούληση του ασθενούς ατόμου μπορεί να επιτευχθεί. Όλες οι υπόλοιπες παρακινήσεις, μόνο με τα όρια της παραβίασης σχετίζονται.
Θέλουμε και τη δική σου ιστορία!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου