Διάλεγες κι εσύ τα γράμματα που θες να μάθεις πρώτα στην αλφαβήτα; Επέλεγες τους φίλους σου ανάλογα με την τσέπη τους; Ήταν κριτήριο καλής σχέσης το πόσα τηλεφωνήματα σου έκανε μέσα στη μέρα; Ήταν οι μάρκες των ρούχων βασικό κριτήριο των αγορών σου; Ήταν κι εσένα οι σπουδές σου κοινωνικό επίτευγμα; Αν ναι, χώρεσε κάπου στο παρελθόν σου το χόμπι «σνομπισμός». Φτιάξε ποπ κορν, γιατί το θέμα για κάποιους εκεί έξω είναι φλέγον κι οι αντιδράσεις τους σηκώνουν μποφόρ που πλέον είναι διαχειρίσιμα για ‘σένα. Ίσως αναρωτιέσαι για την ύπαρξη αυτού του φαινομένου. Είναι δεδομένο, όμως, πως είναι ανθρώπινη εφεύρεση με συμπάθεια στον διαχωρισμό της κοινωνίας.
Οι άνθρωποι ανέκαθεν αγωνίζονταν για τις διαφορές μεταξύ τους. Αρχικά με ρόπαλα και σιδερόβεργες, ύστερα με ξίφη και βέλη. Στον σύγχρονο και πολιτισμένο τούτο κόσμο, το καταφέρνουν με βάση το πόσο καταξιωμένος είναι κάποιος, τι σπουδές έχει κάνει, την οικονομική του κατάσταση, τα περιουσιακά του στοιχεία, την οικογένειά του, τις φιλοδοξίες για φήμη, την αριβιστική διάθεσή του κ.ο.κ. Ένας μεγάλο μέρος των ψυχικών διαταραχών οφείλεται σήμερα στην κοινωνική αποδοχή που πιθανόν να μη γνωρίσει ένας άνθρωπος. Κι έτσι ξεκινούν οι ζωές φτιαγμένες από ροζ σύννεφα όπου σκοπό έχουν να λάβουν, αν όχι την αγκαλιά, έστω τον θαυμασμό (ή και τον φθόνο) των ανθρώπων γύρω τους.
Όλα αυτά μέσα σε πλαίσια που οι άνθρωποι περιτριγυρίζονται από σχέσεις με σνομπ στοιχεία. Κι αυτό γιατί μέσα απ’ την αγάπη που νιώθουν γι’ αυτά τα άτομα, δεν μπόρεσαν ποτέ να δουν πως σε κάθε τους βήμα υπήρχε πάντα η επικριτική τους χροιά για όλα όσα κάνουν. Και λογικό, ως θαρραλέοι εκ φύσεως, επικριτικοί και για όλα όσα δεν κάνουν. Οι σνομπ άνθρωποι θα μπορούσαμε να πούμε πως συνέχισαν το έργο τους γιατί αυτοί που τους αγάπησαν πραγματικά στη ζωή τους, δεν κατάφεραν ποτέ να τους μιλήσουν για όρια. Όρια μεταξύ σεβασμού προς την ανθρώπινη ύπαρξη, φυσική κατάσταση κι εξέλιξη. Κι εδώ έρχεται το μείζον ερώτημα: Γιατί φοβούνται τόσο πολύ να δεθούν, εφόσον αγαπήθηκαν κι αυτοί κάποια στιγμή στη ζωή τους;
Κανείς δεν ξέρει. Το να ‘σαι σνομπ είναι χαρακτηριστικό αυθόρμητο που κανείς δεν μπορεί να σου το χαρίσει ή να στο κληροδοτήσει. Είναι κάτι μεταξύ συνήθειας και τρόπου συνύπαρξης. Για να το καταλάβεις καλύτερα, δοκίμασε να ανέβεις κυλιόμενες σκάλες που κατεβαίνουν. Οι άνθρωποι αυτοί προσπαθούν να δημιουργήσουν σχέσεις υποβιβάζοντας ανθρώπους που δεν ανήκουν στην αισθητική τους σφαίρα. Το οπτικό τους πεδίο θα μπορούσε να ‘χει όριο κι εσύ είσαι έξω απ’ αυτό. Οι σνομπιστές τρέφονται απ’ το να υποτιμούν τη νοημοσύνη σου, το επίπεδο μόρφωσής σου ή τον τρόπο ζωής σου. Οτιδήποτε είναι διαφορετικό γι’ αυτούς μπαίνει σε πλαίσια χιούμορ, που πάντα «δεν πιάνεις». Υποτιμούν για να μην υποτιμηθούν. Κάτι σαν επίθεση για άμυνα.
Ο φόβος αυτός της ειλικρίνειας κι ευθύνης, που ακόμα κι απ’ τη γλώσσα του σώματος προδίδεται, μεταφέρει σε λόγια και πράξεις όλη αυτή τη ζωντάνια που μόνο αυτοί κι η παρέα τους θεωρούν πως έχουν. Θα μπορούσε να παρομοιαστεί με σαράκι, αλλά δεν καταδέχονται σε καμία περίπτωση να συγκριθούν μ’ ένα έντομο. Είναι ο φόβος στο να ανοίξουν θέματα που απασχολούν τον εαυτό τους και σε καμία περίπτωση δεν είναι κανείς υποχρεωμένος να τους τα λύσει. Αν υπάρχει κουράγιο κι υπομονή για κάτι τέτοιο, ίσως να πρέπει να μπεις στα ρεκόρ Γκίνες. Αλλά η ζωή έχει αποδείξει ότι είναι υπέροχη και χωρίς περιττούς προβληματισμούς.
Κι αυτό που τώρα διατυπώνεται ευγενικά ως προβληματισμός, μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να αποτελέσει πρόβλημα για πολλούς σνομπ ανθρώπους εκεί έξω που δε θα καταφέρουν ποτέ να δεθούν με άλλους ανθρώπους. Γιατί είναι πρόβλημα το να μην μπορείς να μοιράζεσαι ουσιώδη χρόνο με εκείνους που αγαπάς. Κι αν γι’ αυτό σε χωρίζουν κίνητρα που προέρχονται απ’ την κατάσταση των άλλων, μάλλον φλερτάρεις μ’ αυτήν τη συνήθεια.
Η απόρριψη αποτελεί για τους περισσότερους τον ύστατο φόβο. Όταν, όμως, μοιράζεται, γίνεται το κίνητρο για πράγματα που ίσως δεν έζησες ακόμα.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη