Μια ισότητα τόσο άνιση

Ισότητα∙ έννοια πολυσυζητημένη, βαμμένη με αίμα γενναίων και λασπωμένη με συμφέροντα πολλών. Λέξη που την αναφέρουμε πια σαν κερδισμένη μάχη κι αν μη τι άλλο σαν κάτι δεδομένο. Κι όμως, τόσο γυάλινη πάνω στον κόσμο μας που αν κοιτάξεις λίγο καλύτερα, θα σπάσει!

Σε ποια ισότητα μπορούμε, λοιπόν, να βασιστούμε ή έστω να ελπίζουμε, όταν αυτή δεν ανήκει σε κάθε άνθρωπο αλλά μόνο σε εκείνους που τη βρήκαν έτοιμη, σε όσους ήταν αρκετά τυχεροί ώστε να γεννηθούν σε κοινωνίες που θέλουμε να ονομάζουμε πολιτισμένες; Ζούμε, μεγαλώνουμε κι αποδεχόμαστε έναν κόσμο και μία πραγματικότητα στην οποία, όπως πολύ σωστά είχε πει ο Όργουελ στη Φάρμα των Ζώων, «όλοι είναι ίσοι αλλά κάποιοι σε αυτή τη ζωή είναι πιο ίσοι από τους υπόλοιπους!».

Η ισότητα, βέβαια, για να οριστεί χρειάζεται δύο παράγοντες οι οποίοι είναι ίσοι μεταξύ τους. Μα αν το καλοσκεφτούμε, μόνο με τους “ομοίους” μας μπορούμε να θεωρηθούμε ίσοι, με όσους ήταν αρκετά τυχεροί και γεννήθηκαν στην ίδια κοινωνική, οικονομική, πολιτισμική και θρησκευτική ομάδα με εμάς. Με άλλα λόγια, τίποτα παρά η τύχη, η κοινωνία και κάποια ομοιότητα μπορούν σήμερα να ορίσουν την ισότητα. Τα ίδια τρία στοιχεία, βέβαια, είναι κι αυτά που την καταστρέφουν.

Επιμένοντας να αγνοούμε τους λιγότερο “τυχερούς” μεγαλώνουμε και συνεχίζουμε τη ζωή μας, έχοντας αποδεχτεί τις άνισες ομάδες που είμαστε χωρισμένοι. Θεωρούμε, πλέον, την ισότητα που τόσοι πάλεψαν για αυτήν, πραγματικότητα, μα είναι μέρος μόνο της δικής μας, μίας βολικής –αν θέλετε– πραγματικότητας, που χτίζεται μόνο απ’ τη δική μας οπτική γωνία. Με ακόμα λιγότερα λόγια, η ισότητα ως δικαίωμα όλων των ανθρώπων, παγκοσμίως καθιερωμένο που γίνεται αποδεκτό από όλους για όλους, δεν υπάρχει! Όσο κι αν μας βολεύει να πείθουμε τον εαυτό μας για το αντίθετο.

Γιατί, όμως, δεν υπάρχει; Δεν πάλεψαν άνθρωποι γι’ αυτήν; Δεν έχασαν τη ζωή τους; Δεν επαναστάτησαν; Δεν αντέδρασαν; Δε μάτωσαν; Ναι! Το έκαναν και το έκαναν για εμάς, εμείς όμως τι κάναμε γι’ αυτό; Όπως τα ρήματα των ερωτήσεων, έτσι κι η ισότητα γράφτηκε κι αφέθηκε σε κάποιον παρελθοντικό χρόνο, που μας καθησυχάζει και μας απαλλάσσει από ‘κείνη την υποχρέωση να παλέψουμε σε παροντικό χρόνο για εκείνη. Αυτό είναι το λάθος μας. Η ισότητα δεν εξαρτάται απ’ το παρελθόν, δε βασίζεται στις μάχες που έχουν ήδη κερδηθεί, αλλά σε αυτές που απέμειναν! Δε βρίσκεται σε άλλους, ούτε σε παλιά βιβλία Ιστορίας, βρίσκεται μέσα μας, σαν ένα ολότελα δικό μας άκρο, που μπορούμε να πλάσουμε, να ενδυναμώσουμε, να αναπτύξουμε ή να αχρηστεύσουμε.

Η ισότητα είναι μονάχα δική σου ευθύνη και κρύβεται, όπως όλα τα σημαντικά πράγματα, μέσα στις πιο μικρές σου συνήθειες.  Στον τρόπο που κοιτάζεις έναν ξένο ή στον τρόπο που μιλάς για εκείνον, στην επιλογή σου να βοηθήσεις κάποιον ανιδιοτελώς, στις σκέψεις που θα κάνεις για τη γυναίκα στο επόμενο τετράγωνο που ζητιανεύει, στα λιγοστά χρήματα που θα σπαταλήσεις για να πιεις ένα παραπάνω ποτό ή για να κάνεις τον κόσμο μας λίγο πιο δίκαιο.

Όλοι μπορούμε να χτίσουμε και να εδραιώσουμε την ισότητα, πρώτα μέσα μας κι έπειτα γύρω μας, αν κοιτάξουμε τον κόσμο έτσι ακριβώς όπως είναι κι αν διακρίνουμε μέσα σε αυτόν τη δύναμη που έχει ο καθένας από εμάς να τον αλλάξει και να τον κάνει καλύτερο. Είναι δικός μας ο κόσμος, ευθύνη μας η ισότητα κι η αδικία. Είναι στο χέρι μας, στην καρδιά, στην πίστη και στη συμπεριφορά μας να γίνει πράξει η ισότητα, η δικαιοσύνη, η καλοσύνη, η βελτίωση του κόσμου που ζεις και των εκατομμυρίων ζωών που συγκατοικείς.