Τελικά μάθαμε τίποτα χρήσιμο στο σχολείο;

Είναι στιγμές που πιάνω τον εαυτό μου να αναρωτιέται: Τελικά, όλες εκείνες οι ώρες που ξοδέψαμε στα θρανία κι άλλες τόσες μπροστά από ένα βιβλίο, να μαθαίνουμε κατεβατά παπαγαλία, σε τι μας χρησίμευσαν; Στις δύσκολες καταστάσεις που επιφυλάσσει η ζωή μετά το σχολείο, θα σκεφτούμε το μάθημα της άλγεβρας ή της λογοτεχνίας; Σίγουρα, σε ένα χωρισμό δε θα μας βοηθήσουν κάπου οι λογαριθμικές εξισώσεις. Μήπως, τελικά, το σχολείο αντί να μας προετοιμάζει για τη ζωή, μας προετοιμάζει μόνο για μία γραπτή εξέταση, που θα καθορίσει την εισαγωγή μας σε μια σχολή;

Είναι ευκολότερο να βιαστούμε να απαντήσουμε θετικά σε όλες αυτές τις ερωτήσεις που στριφογυρνάνε στο μυαλό μας. Παρ’ όλα αυτά, ο δύσκολος δρόμος είναι εκείνος της γνώσης και πολύ περισσότερο της αυτογνωσίας. Ας κάνουμε, λοιπόν, μία «εις άτοπον απαγωγή» κι εδώ. Αν δεν πηγαίναμε σχολείο; Θα ‘χαμε μάθει περισσότερα;

Μέσα στο σχολικό περιβάλλον κάναμε τις πρώτες μας φιλίες. Μάθαμε για πρώτη φορά να επικοινωνούμε με άτομα πέρα απ’ την οικογένειά μας. Μάθαμε να εκφραζόμαστε, να συγκρίνουμε απόψεις, να επιλέγουμε και, μέσα από όλα αυτά, βρήκαμε το σημείο αναφοράς μας, τον αληθινό μας εαυτό. Ανακαλύψαμε τα ταλέντα μας αλλά και τις αδυναμίες μας. Καταλάβαμε τι γοητεύει το μυαλό μας αλλά και τι δεν κάνει για μας.

Αργότερα, όταν είχαμε επιλέξει ποιοι θέλουμε να ‘μαστε, μάθαμε να ακούμε διαφορετικές απόψεις. Πιο συγκεκριμένα, να τις ακούμε αλλά και να τις περιεργαζόμαστε, και μερικές φορές να τις δεχόμαστε. Έτσι εξελιχθήκαμε.

Οι καθηγητές, τουλάχιστον εκείνοι που ασκούν το λειτούργημά τους συνειδητά, έχοντας υπόψη ότι έχουν στα χέρια τους παιδικές ζωές, έγιναν μία δεύτερη οικογένεια. Μας έκαναν να νιώσουμε ασφάλεια, να μην ντρεπόμαστε για τις χαζές απορίες μας, και τόνιζαν συνεχώς και το παραμικρό βήμα εξέλιξης που έβλεπαν σε μας. Κι αν εμείς πολλές φορές χάσαμε την πίστη μας στον εαυτό μας και στις δυνατότητές μας, εκείνοι ήταν πάντα εκεί να μας στηρίζουν και να ελπίζουν σε μας και στο σπουδαίο μέλλον μας.

Όσο για το διάβασμα και τα κατεβατά, που φυσικά τίποτα δε θυμόμαστε πια από όσα μαθαίναμε επί ώρες, τελικά υπήρξε ένα πολύ σημαντικό μάθημα που πήραμε μέσα από όλη αυτήν την επίπονη κι αγχώδη εμπειρία. Αυτό που έμεινε, λοιπόν, είναι η συνειδητοποίηση πως αν κάτι το θέλεις πολύ, αν κάτι σε εκφράζει κι αποτελεί όχι μόνο μία τυχαία ή αναγκαστική επιλογή αλλά ένα στόχο μοναδικό, τότε θα δουλέψεις σκληρά, θα θυσιάσεις χρόνο κι ενέργεια, θα στερηθείς στιγμές και θα ξεπεράσεις κάποιες φορές ακόμα και τα όριά σου για να το καταφέρεις. Και το αποτέλεσμα θα δικαιώσει τον κόπο σου.

Έτσι πορευτήκαμε και στη συνέχεια. Στόχος μας, βέβαια, στη ζωή δεν είναι η επιτυχία σε μια γραπτή εξέταση. Άλλα για κάθε στόχο και για κάθε επιτυχία, η συνταγή είναι μία και μοναδική, κι ονομάζεται «προσπάθεια». Θέλει υπομονή, επιμονή, πείσμα, προσήλωση, πίστη κι ελπίδα.

Όλα αυτά και πολλά άλλα είναι τα δώρα που προσφέρει κάθε σχολείο σε ένα μαθητή. Έννοιες όπως ομαδική προσπάθεια, αποδοχή της διαφορετικότητας, συνεργασία, αλληλεγγύη θα ήταν άγνωστες, στους περισσότερους, χωρίς τον προσανατολισμό και την εκπαίδευση που χαρίζουν οι καθηγητές. Αρκεί ο μαθητής να μπορεί να τις αναγνωρίσει και να τις εκλάβει. Είναι αρετές, που αν βρίσκονται σωστά δομημένες μέσα στον άνθρωπο, μπορούν να τον βγάλουν από κάθε δύσκολη κατάσταση που θα αντιμετωπίσει στη ζωή του.