Πόσους από εμάς μάς λούζει κρύος ιδρώτας όταν ψάχνουμε και δε βρίσκουμε το κινητό μας; Ίσως έχεις νιώσει και εσύ ότι κάτι σου λείπει, όταν έχεις να ασχοληθείς μαζί του για πολλή ώρα. Παράλληλα έχεις μπει πολλές φορές στο τριπάκι να googlaρεις τα συμπτώματά σου όσο και αν ξέρεις πως θα σε πανικοβάλουν τα ευρήματα και καμία σχέση δε θα έχουν με την πραγματικότητα. Όταν γίνεται αναφορά όμως, στη λέξη εξάρτηση από το διαδίκτυο, συμπεριφερόμαστε λες κι εμάς αυτό δε μας ακουμπάει. Λες και συμβαίνει σε κάποιο τρίτο άτομο πολύ μακριά από εμάς. Οι ψηφιακές διαταραχές είναι όμως γεγονός και για πολλούς καθημερινότητα. Πολλές από αυτές τις διαταραχές έχουν συμπεριληφθεί στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών καθιστώντας τις πραγματικές. Τελικά αξίζει αυτό το αντίκτυπο μπροστά στην ψηφιακή εξέλιξη της ζωής μας;

 

1. Κυβερνοχονδρίαση

Έχεις πιάσει και εσύ τον εαυτό σου πολλές φορές να ψάχνεις οnline κάθε σου σύμπτωμα; Έχεις παρατηρήσει ότι μια απλή ίωση ίσως το διαδίκτυο να την εξηγήσει ως μια ανίατη ασθένεια με το μέλλον σου να προμηνύεται θολό; Και ενώ προσπαθείς να το αποφύγεις, συχνά πέφτεις στον πειρασμό αυτό, ξέροντας τι θα διαβάσεις μπροστά σου; Και όμως για πολλούς από εμάς είναι ανάγκη να αναζητούν κάθε πιθανό τους σύμπτωμα στο Internet και έτσι ένας απλός πονοκέφαλος εύκολα μεταφράζεται σε κατεπείγον επίσκεψη στον οικογενειακό γιατρό, στις έντεκα και μισή το βράδυ, παραμονή πρωτοχρονιάς. Αυτό δεν είναι άλλο από μια ψηφιακή διαταραχή και ονομάζεται κυβερνοχονδρίαση. Βλέπεις, η ψηφιακή εξέλιξη και όλη η πληροφόρηση που μας παρέχεται δωρεάν και ανά πάσα στιγμή προκαλεί εξάρτηση. Έτσι λοιπόν έγινε η κυβερνοχονδρίαση η σύγχρονη εξέλιξη της υποχονδρίασης.

 

2. Nomophobia

Από τη συγκεκριμένη διαταραχή σε μικρό ή μεγάλο βαθμό πάσχει ο μέσος σύγχρονος άνθρωπος ηλικίας είκοσι έως τριάντα. Είναι αυτό το αίσθημα πανικού που σε κατακλύζει όταν πιάνεις την τσέπη σου και νιώθεις το κινητό σου να λείπει. Όταν ξέχασες να το πάρεις μαζί σου ή όταν ίσως έκλεισε από μπαταρία. Προέρχεται από τους όρους «No-mobile» και «phobia» και επεξηγείται εύκολα από μόνη της. Και όσο και αν δε θέλεις μέσα σου να το παραδεχτείς έχεις νιώσει και εσύ αυτό το αίσθημα που επίσημα θα λέγαμε «αποπροσανατολισμό» κι ανεπίσημα «μου κόπηκαν τα γόνατα για τρία δευτερόλεπτα και δε βρίσκω ησυχία για την υπόλοιπη ημέρα», όταν ανακαλύψεις πως δεν έχεις μαζί σου το κινητό σου.

 

3. Σύνδρομο FOMO

Τα social media προσφέρουν πολλές κλεφτές ματιές στις ζωές όσων ακολουθούμε, έχοντας ως αποτέλεσμα ακόμη και αγνώστους σε εμάς ανθρώπους να τους νιώθουμε μέρος της καθημερινότητάς μας. Σε πόσους από εμάς έχει συμβεί συναντώντας στον δρόμο κάποιον που δεν ξέρουμε παρά μόνο από κάποια στόρι, να νιώθουμε ακόμη και οικεία; Έχεις αναλογιστεί πόσο τρομακτικό είναι αυτό; Ακόμη πιο τρομακτικό όμως μοιάζει το άγχος που δημιουργείται σε πολλούς από εμάς, αλλά εντονότερα στους έφηβους, επειδή η ζωή κάποιου άλλου στα social media μοιάζει πιο γεμάτη, διασκεδαστική κι ενδιαφέρουσα. Το άγχος ή ακόμη και η κατάθλιψη που δημιουργείται από την εικόνα της ζωής κάποιου άλλου στα μέσα κοινωνική δικτύωσης είναι μια πραγματική διαταραχή και ονομάζεται FOMO ή αλλιώς Fear Of Missing Out.

 

4. Εξαρτήσεις

Όλοι έχουμε κάποιον φίλο ή γνωστό που έχασε ώρες σχολείου ή πανεπιστημίου παίζονται online games ή ακόμη και σε κάποιο ηλεκτρονικό καζίνο. Και ενώ στην αρχή ίσως περνάει λίγο αψήφιστα η αγάπη για τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, εύκολα αυτή μετατρέπεται σε εξάρτηση και ανάγκη. Ακόμη δυσκολότερα όμως το άτομο αυτό θα το παραδεχτεί ή θα ζητήσει βοήθεια. Ο εθισμός προκαλείται από το γεγονός ότι ο εγκέφαλος πλέον αποζητά και χρειάζεται  την απελευθέρωση ντοπαμίνης και σεροτονίνης που συμβαίνει όταν επαναλαμβάνει τις ίδιες καθημερινές ασχολίες που του προκαλούν χαρά. Σε ακραίες περιπτώσεις έχει ως αποτέλεσμα το άτομο αυτό να αφήνει πίσω άλλες καθημερινές δραστηριότητες, όπως το φαγητό ή η κοινωνικοποίηση για να περάσει περισσότερες ώρες διαδικτυακά.

Πόσο εύκολο είναι όμως να αντιληφθούμε τις διαταραχές αυτές και να τις αντιμετωπίσουμε; Αναμφίβολα η ψηφιακή εξέλιξη αποτελεί μέρος της ζωής μας. Αξίζει όμως το κόστος;

 

 

Συντάκτης: Χριστίνα Τρακοσιή
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη