Αρνητική προβολή: πόσο «καθαρά» βλέπουμε τους ανθρώπους;

Οι άνθρωποι στην πορεία της ζωής μας αλληλοεπιδρούμε. Σχηματίζουμε φιλίες, έρωτες, συμπάθειες και αντιπάθειες με βάση τη «χημεία» που διέπει τις μεταξύ μας σχέσεις και την προσωπική μας κρίση. Δεν έχεις αναρωτηθεί όμως γιατί για κάποιους ανθρώπους τρέφεις έντονα αρνητικά συναισθήματα χωρίς να υπάρχει κάποιο προηγούμενο ιστορικό; Κι ενώ εσύ πιστεύεις ότι «βλέπεις» καθαρά, η άποψή σου αυτή να μη βρίσκει αντίκτυπο απαραίτητα στον περίγυρό σου; Δεν έχεις πιάσει και εσύ τον εαυτό σου να ασκεί έντονη κριτική για κάποια πράξη και μετέπειτα να ακολουθείς και εσύ την ίδια κατακριτέα πεπατημένη;

O Εμμάνουηλ Καντ είπε «δε βλέπουμε τους άλλους όπως είναι, τους βλέπουμε όπως εμείς είμαστε». Υποστήριζε δηλαδή ότι η αντικειμενικότητα της κρίσης μας δεν υφίσταται, αφού ο καθένας μας «βλέπει» τον άλλο μέσα από το πρίσμα της δικής του προσωπικότητας και έτσι όπως καθορίζεται από τους φόβους, τα πάθη και τα θέλω του. Μήπως λοιπόν η έντονη κριτική αποτελεί ένα αμυντικό μηχανισμό του μυαλού μας για να μας εμποδίσει από τον πόνο της ανακάλυψής ότι αυτό που κατακρίνουμε, τελικά, το κάνουμε κι εμείς οι ίδιοι;

Κάτω από έντονα συναισθηματικά φορτισμένες στιγμές, ο εγκέφαλός μας αντιδρά προστατευτικά και μέσω της έντονης κριτικής κάποιες φορές καταλήγουμε να καταλογίζουμε τις δικές μας αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα σε τρίτους. Άρα κάποια κομμάτια μας, τα καλύπτουμε ακούσια από τους εαυτούς μας και καταλήγουμε να τα κατακρίνουμε μέσα από άλλους. Δηλαδή, σαν προστατευόμενη ασπίδα του εγώ μας, για τη διαφύλαξή του στη θέση που του δημιουργήσαμε. Όσο και να πεις ακούγεται ευκολότερο από την παραδοχή της δικής μας ενοχής.  Εν τέλει το ίδιο μας το μυαλό, μάς εγκλωβίζει σε μια αυταπάτη, που απορρέει από την προσπάθειά μας να εξαλείψουμε κάθε απειλή για αυτοεικόνα μας. Αυτό ονομάζεται αρνητική ή ψυχολογική προβολή και αποτελεί ένα σύγχρονο πρόβλημα.

Στην καθημερινότητα ίσως όλοι έχουμε μπλεχτεί κάπως σε αυτό τον λαβύρινθο. Ίσως τη φορά που κατηγορούσες τον σύντροφό σου γιατί δε σου αφιερώνει χρόνο, πίσω από αυτό, να κρύβονταν οι τύψεις σου για την αδιαφορία με την οποία τον αντιμετώπιζες τελευταία εσύ . Ή τη φορά που κατηγορούσες αυτόν τον κοινό γνωστό στην παρέα πως δε σε συμπαθεί, κατά βάθος να κρυβόταν η δική σου αντιπάθεια προς το άτομό του. Ίσως πάλι η φορά που ζητούσες περισσότερη σημασία από το ταίρι να έκρυβε τη δική σου ανασφάλεια, για τα δικά σου συναισθήματα. Εν τέλει, καταλήγουμε να προβάλλουμε τις δικές μας αρνητικές συμπεριφορές σε άλλους, γιατί δεν μπορούμε να αποδεχτούμε ότι ουσιαστικά πηγάζουν από εμάς. Μας προκαλούν αρνητικά συναισθήματα και επηρεάζουν την εικόνα που σχηματίσαμε για τους εαυτούς μας οπότε τα αποβάλλουμε. Είναι ευκολότερο άλλωστε να στρεβλώνεται έστω και ακούσια η πραγματικότητα και να χρεώνουμε στους άλλους τη δική μας ενοχή και οργή παρά να τα αντιμετωπίσουμε οι ίδιοι. Σκέψου λίγο τις πιο πρόσφατες συναισθηματικά φορτισμένες στιγμές σου. Τις φορές  που κατηγόρησες έντονα για κάτι τους ανθρώπους που σε περιβάλλουν. Μήπως τελικά μέσα από την έντονη κριτική σου τελικά να αποδοκίμαζες τον δικό σου εαυτό;

Η ψυχολογική προβολή των δικών μας αρνητικών συναισθημάτων σε άλλους αποτελεί μια πρόσκαιρη λύση, ένα παιχνίδι του μυαλού. Οι ενοχές, ο φόβος ή η απογοήτευση προς τον εαυτό σου θα συνεχίζουν να εμφανίζονται, ίσως με άλλο περίβλημα αλλά πάντα από τον ίδιο πυρήνα. Φαύλος κύκλος λοιπόν. Η πορεία προς την εκγύμνωση της αλήθειας πίσω από κάθε προβολή, είναι ένας δύσκολος δρόμος. Δεν είναι πάντα ξεκάθαρες οι προθέσεις και τα συναισθήματά μας, ακόμη και για εμάς τους ίδιους. Συναισθήματα όπως η  φόβος, η απόρριψη και η απογοήτευση, η ανθρώπινη φύση τείνει να τα απωθεί. Απαιτεί θάρρος και συναισθηματική ωρίμανση να ψάχνεις τους βαθύτερους λόγους της κάθε συμπεριφοράς σου και των συναισθημάτων σου. Απαιτεί χρόνο και θέληση να αποδομήσεις τον εαυτό σου και να βρεις τη ρίζα των πιο βαθιών μηχανισμών σου για να διορθώσεις ό, τι δε λειτουργεί σωστά. Αλλά πρώτα πρέπει να ξεβολέψεις το εγώ σου από τον θρόνο που του τοποθέτησες. Είτε με ψυχολογική υποστήριξη είτε όχι, το πιο σημαντικό σου όπλο είναι η ειλικρίνεια στον εαυτό σου και η θέληση προς εξέλιξη της προσωπικής σου αυτοεκτίμησης.

Και αν έχεις μαύρες μέρες, να ξέρεις, δεν πειράζει. Και αν τρομάζεις, αν κάνεις λάθη και αν φοβάσαι, είναι εντάξει. Αποτελούν όλα μαζί πτυχές της ανθρώπινής σου υπόστασής και η τελειότητα και η ορθότητα απαρτίζουν απλά όμορφες ψευδαισθήσεις. Ανυπόστατες. Οι ατέλειές σου καθορίζουν τον αληθινό εαυτό σου και τη μοναδικότητα που σε χαρακτηρίζει. Σε εσένα εναπόκειται λοιπόν αν θα εμφανίσεις τα αληθινά σου χρώματα ή αν θα τα κρύβεις ακόμη και από τον ίδιο σου τον εαυτό.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!