Μέσα στο κοινωνικό στερέωμα, άνθρωποι από διάφορες γενιές, με διαφορετικές σκέψεις, ιδεώδη και «θέλω» αλληλοεπιδρούν. Ο καθένας αφήνει το δικό του λιθαράκι στην επόμενη γενιά που και αυτή με τη σειρά της παλεύει να αφήσει το δικό της στίγμα. Τελευταία έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον η λέξη millennials και χαρακτηρίστηκε ως η γενιά του «εγώ», η γενιά του Instagram και των followers. Δε μοιάζει όμως αρκετά επιφανειακό να κατηγορείται μια ολόκληρη γενιά για όλο το κοινωνικό γίγνεσθαι χωρίς να εξερευνιούνται οι βάσεις του σήμερα μέσα από τον τρόπο ζωής και των υπόλοιπων εν ζωή γενιών; Baby boomers λοιπόν, Generation X και Millennials, πώς πραγματικά εναρμονίζονται;
Η γενιά των baby boomers (από εκεί οφείλεται και το “οκ boomer”), αποτελείται από ανθρώπους που πλέον έχουν ξεπεράσει τα 60 έτη και συνταξιοδοτήθηκαν. Η ονομασία της γενιάς αυτής τους δόθηκε λόγω της έκρηξης γεννήσεων που παρατηρήθηκε από το 1940 μέχρι μέχρι το 1960. Οι baby boomers γεννήθηκαν στον απόηχο του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Ενηλικιώθηκαν μέσα στην άνθηση της δημοκρατίας και τη βελτίωση του κοινωνικού και βιοτικού επιπέδου. Έγιναν τα παιδιά των λουλουδιών, έζησαν το Woodstock, τραγουδούσαν Beatles και απάγγειλαν μαζί με τον Martin Luther King το ποίημα του “I have a dream”.
Η κοινωνική ευημερία έφερε περισσότερες θέσεις εργασίας, αυξήθηκε ο ανταγωνισμός και η μόρφωση έγινε πλέον σημαντικό προσόν για τον κάθε άνθρωπο. Αναφορικά, σε έρευνα που εκδόθηκε στο περιοδικό Ουτοπία το 2008, στη Γαλλία οι φοιτητές το 1962 αποτελούσαν το 41.6% του συνολικού πληθυσμού, συγκριτικά με το 1906 που οι φοιτητές αποτελούσαν μόνο το 6%. Η γενιά αυτή έθεσε παράλληλα την αφετηρία για τη σεξουαλική απελευθέρωση και τη φυλετική ισότητα και αποτελεί ακόμη την πρώτη και μία από τις σημαντικότερες γενιές καταναλωτών. Μήπως όμως μέσα στη γενικότερη κοινωνική ευημερία έθεσε τις βάσεις για τη μετέπειτα οικονομική κατρακύλα; Μήπως η «ελευθερία» που κατέκλυζε τις αγορές και το lifestyle να οδήγησε στην αλόγιστη δημόσια κα ιδιωτική δαπάνη για δημιουργία του ονείρου της άνετης διαβίωσης; Μήπως εκεί δημιουργήθηκαν οι πρόποδες του προβλήματος του υπερδανεισμού και της τραπεζικής κρίσης που ακόμη μαστίζουν την κοινωνία του σήμερα;
Generation X, η γενιά που κανείς δεν έδωσε βάση. Kαι πόσο λάθος ήταν αυτό! Όπως γράφτηκε στην μπροστινή σελίδα του Times και παραφράστηκε το 1990 «Η γενιά αυτή, έχει λίγους ήρωες, κανέναν ύμνο και κανένα στυλ να υποστηρίξει σαν δικό της.». Αναφορικά στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν όσοι έζησαν μεταξύ του 1960-1980. Αποτελεί τη γενιά με λιγότερη περιουσία από την προηγούμενη γενιά και περισσότερα χρέη. Ίσως ένας λόγος να ήταν τα κατάλοιπα της οικονομικής θαλπωρής αλλά παράλληλα και η τάση να ξεφύγουν από το μοτίβο του «ζω για να δουλεύω» που εδραίωσε η προηγούμενη γενιά.
Έρευνα του κέντρου Pew το 2014, έδειξε ότι παρ’ όλου που τα εισοδήματα του 75% των ερωτηθέντων , των Generation X, ήταν περισσότερα από αυτά της προηγούμενης γενιάς, στην ίδια ηλικία, μόνο 36% από αυτούς κατείχαν περισσότερη περιουσία. Αν και κατηγορείται για έλλειψη ταυτότητας, είναι η γενιά αυτή που δημιούργησε τη μεγαλύτερη τεχνολογική επανάσταση, αφού εφεύρε το Google, το Amazon και την εταιρεία τεχνολογικού σχεδιασμού της Tesla. Δικαιωματικά χαρακτηρίζονται ως παλαίμαχοι της τεχνολογίας, γιατί αν και δεν έχουν γεννηθεί μέσα στην τεχνολογική ανάπτυξη, την έχουν γεννήσει. Πώς όμως μπορεί αυτή η γενιά να κατηγορεί την επόμενη για τεχνολογική αποχαύνωση όταν αυτοί έχουν θέσει τις βάσεις; Όταν οι πρώτοι υπολογιστές κατέκτησαν τα σπίτια, όταν τα πρώτα κινητά τηλέφωνα αποκτήθηκαν, μήπως δεν ήταν οι Gen Xes που μύησαν τους millennials στην τεχνολογική επανάσταση;
Φτάνοντας στους millennials λοιπόν, τη γενιά του «εγώ», τη γενιά της ψηφιακής πραγματικότητας, τη γενιά του «φαίνεσθαι». Τη γενιά που γεννήθηκε από το 1980 μέχρι το 2000 και κατηγορήθηκε πως ζει με γνώμονα τα follows και τα likes, πως ακολουθεί πιστά τις τάσεις που προβάλλονται από τους influencers και πως με το κινητό τηλέφωνο βιώνει μια σχέση εξάρτησης. Και είναι αλήθεια, σε έρευνα του κέντρου Pew το 2010 το 90% των Millennials, ηλικίας 18-29 κοιμούνται με το κινητό σε πολύ κοντινή τους απόσταση από το κρεβάτι τους. Τα συναισθήματα πλέον εκφράζονται με emoji, λένε “LoL” αντί να γελούν και κάθε στιγμή απεικονίζεται σαν story.
Μήπως η προηγούμενη γενιά όμως δεν ευθύνεται που μεγαλώσαμε όλοι βλέποντας Disney channel, παίζοντας gameboy και ακούγοντας Walkman; Πώς μπορείς να κατηγορείς μια γενιά για τεχνολογική εξάρτηση όταν μεγάλωσε μέσα σε ένα τεράστιο τεχνολογικό σοκ; Γιατί καταλογίζεται η ευθύνη για ψηφιοποίηση της ζωής μας όταν πρώτη η προηγούμενη γενιά ακολουθούσε πιστά την εξέλιξη της τηλεόρασης, του βίντεο και του internet;
Κι όμως οι millennials δεν είναι μόνο αυτό. Είναι η γενιά που χαρακτηρίστηκε ως «άνεργοι πτυχιούχοι» κι αποτελείται από νέους με όρεξη για δουλειά που τους έκοψαν τα φτερά η κρίση, η ανεργία και τα συσσωρευμένα φοιτητικά δάνεια. Ξενερωμένοι που δε «χωρούν» στην ίδια τους τη πατρίδα, που λαχταρούν την ευκαιρία για δουλειά μα δεν έρχεται και που η οικονομική άνεση θα μοιάζει άπιαστο όνειρο, ξενιτεύονται για ένα καλύτερο αύριο.
Η «γενιά των 550 ευρώ» που ψάχνει εναλλακτικούς τρόπους απασχόλησης και δεν κολλάει στα κουτάκια που προσπάθησαν να τους κλείσουν οι προηγούμενες γενιές. Αντιστρεφόμενοι στην συμβατική γραφειακή δουλειά δημιούργησαν νέους επαγγελματικούς κλάδους, όπως τους travel bloggers, τους influencers, τους Social media managers κ.λ.π.. Πώς μπορείς λοιπόν να εμμένεις εσύ σε μια κατηγορηματική στάση απέναντί τους όταν έδωσαν νέα πνοή στην καταναλωτική αγορά παρά τις αντιξοότητες που αντιμετώπισαν με την οικονομική κρίση; Επιβάλλουν πλέον την τάση, δεν την ακολουθούν. Έκαναν επάγγελμα την προώθηση της προσωπικής τους ζωής και οι αγορές πλέον πληρώνουν για μια τέτοια προώθηση. Άρα γιατί η κοινωνία τους χαρακτηρίζει ότι ζουν μέσα σε μια ψηφιακή πραγματικότητα όταν ολάκερη γενιά κατάφερε να αλλάξει τη δυναμική της παγκόσμιας αγοράς;
Ας μην αντιμετωπίζουμε λοιπόν κάθε πρόβλημα μονόπλευρα. Με αφετηρία τα επιτεύγματα ή τα λάθη της προηγούμενης γενιάς, η νέα γενιά αναζητά τρόπους να αφήσει το δικό της κοινωνικό αποτύπωμα. Άρα αφού η κοινωνική κατάσταση κάθε χώρας αποτελεί συλλογική κατάσταση των προηγούμενων γενιών μήπως δεν είναι καιρός να σταματήσουμε να κατηγορούμε τους millennials που λειτουργούν με γνώμονα το «τώρα» και να τους βοηθήσουμε για ένα καλύτερο «αύριο»; Μήπως είναι καιρός να εναρμονιστούμε και να ενστερνιστούμε το κύμα αλλαγής που έφερε μαζί της; Το σήμερα αλλάζει, όμως τελικά πόσο έτοιμοι είμαστε να δεχτούμε την επόμενη γενιά;
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου