Υπάρχει κάτι μαγικό πίσω από κάθε καινούργια γοητευτική γνωριμία. Είναι αυτή η ελπίδα ενός νέου έρωτα, μιας καψούρας ή ακόμη και μιας μεγάλη αγάπης που ίσως εξελιχθεί. Γυρνώντας λίγο πίσω στο χρόνο, οι γνωριμίες των ανθρώπων με αυτοσκοπό τη επισύναψη ερωτικών σχέσεων γίνονταν κυρίως μέσω συνοικεσίων. Επανερχόμενοι στο σήμερα, τα σύγχρονα και μοντέρνα συνοικέσια του τώρα, αποτελούν οι εφαρμογές και οι ιστοσελίδες γνωριμιών. Ένας άλλος μεσάζων λοιπόν, γρηγορότερος από τον προηγούμενο, ανασαλεύει και αποκωδικοποιεί τις πληροφορίες που δέχεται με σκοπό να βρει το τέλειο για σένα ταίρι.
Με αυτοσκοπό λοιπόν τον έρωτα, εντασσόμαστε οικειοθελώς στο λαβύρινθο των καινούργιων γνωριμιών, διαδικτυακά. Κρυμμένοι προσωρινά πίσω από τις οθόνες του υπολογιστή ή του κινητού μας συμπληρώνουμε με ανυπομονησία κάποια βασικά στοιχεία για τους εαυτούς μας, όπως ηλικία, φύλο και αυτά που ψάχνουμε σε κάποιο καινούργιο σύντροφο. Στην προσπάθειά μας λοιπόν για έρωτα καταλήξαμε να τον ψηφιοποιήσουμε. Εσωτερική υπόθεση λοιπόν ο έρωτας ή αποτέλεσμα ενός αλγορίθμου;
Σήμερα απαριθμούνται τουλάχιστον πάνω από 1500 εφαρμογές γνωριμιών. Αναλόγως αυτού που ψάχνεις κάθε σελίδα καλύπτει διαφορετικές ανάγκες και επιθυμίες. Η μία βασίζεται κυρίως στην ερωτική διάθεση που γεννιέται από την εξωτερική εμφάνιση, αφήνοντάς σε να ελπίζεις σε ένα swipe right με το πρόσωπο που σου άρεσε για να γνωριστείτε. Η άλλη σε μια προσπάθεια να πετύχει την ανθρώπινη συμβατότητα μεταξύ των υποψηφίων, προσπαθεί να προωθήσει σε γνωριμία, τους ανθρώπους με κοινά χαρακτηριστικά, επιλεγμένα μέσα από προεπιλεγμένες λίστες. Λες και η μοναδικότητα του καθενός χωράει σε ένα drop down list. Κάπως έτσι λοιπόν ξεκινά κάθε σύγχρονο συνοικέσιο.
Πώς όμως μπορούν οι αλγόριθμοι να υπολογίσουν πόσο ελκυστικός στα μάτια μας φαίνεται ο κάθε άνθρωπος; Πώς μπορούμε να κλείσουμε τον ψυχισμό, τα θέλω μας και τις σημαντικές αξίες που για εμάς πρέπει να διέπουν τον άνθρωπό μας μέσα από προκαθορισμένες επιλογές και λίστες; Δηλαδή εδώ καλά-καλά δεν ξέρουμε εμάς! Πώς μπορούμε να ψάχνουμε τον ιδανικό σύντροφο πίσω από φίλτρα ύψους και χρώματος; Κι αν στην καλύτερη περίπτωση το πλάνο της ιδανικής σχέσης για μας σκιαγραφείται ξεκάθαρο στο μυαλό μας, πώς ο αλγόριθμος αναγνωρίζει τη σημαντικότητα της κάθε αξίας και χαρακτηριστικού για τον καθένα από εμάς;
Σε μια έρευνα που έγινε το 2014 από τον S.Joel,R.Teper &G.Macdonald φάνηκε ότι το 74% των ερωτηθέντων ήταν διατεθειμένοι να δώσουν λιγότερη σημασία στα ενοχλητικά για αυτούς χαρακτηριστικά των άλλων υποψηφίων στην πιθανότητα ενός ραντεβού. Σπουδαίο δεν είναι; Ο άνθρωπος μπροστά στην πιθανότητα του έρωτα είναι έτοιμος να απομυθοποιήσει κάθε τι ιδανικό φαντάζει στο μυαλό του.
Οι εφαρμογές γνωριμιών σου προσφέρουν την επιλογή συντρόφου βάσει των δικών σου πεποιθήσεων και προτιμήσεων. Ψηφιοποιούν τα θέλω σου, τις επιθυμίες και τα χαρακτηριστικά αυτά που σε αποτελούν. Έπειτα, μετατρέπονται σε αριθμούς, μπουρδουκλώνονται σε ατέλειωτες παραστάσεις και αναλώνονται σε γιγάντιους αλγορίθμους. Και η σύνδεση; Αυτή πώς μπαίνει σε αλγόριθμο; Και πώς αλήθεια μπορούν να προβλέψουν την επιθυμία και να μας προτείνουν πιθανούς συντρόφους;
Οι ιστοσελίδες γνωριμιών βασίζουν την ιδανικότερη σχέση στη συμβατότητα μεταξύ των δύο χρηστών. Επενδύουν δηλαδή στην ικανοποίηση όλων των παραμέτρων που εισήγαγες για τον τέλειο σύντροφο και για τον εαυτό σου. Σε ποια συμβατή λογική προσπαθούμε να πνίξουμε τον έρωτα; Και πραγματικά, βασίζεται η διάρκεια και η ουσία της σχέσης στην απόλυτη συμβατότητα; Στους πλείστους από εμάς έχει συμβεί να επιλέξουμε συντρόφους που να μην είναι απαραίτητα συμβατοί με εμάς. Η ρομαντική επιθυμία δεν καθορίζεται μόνο από τα κοινά χαρακτηριστικά αλλά και από ένα μικρό απρόβλεπτο παράγοντα, αυτόν της περιέργειας για το κάτι διαφορετικό, της έξαψης που σου προκαλεί καθετί αντίθετο από εσένα. Πόσες φορές έκανες σκόνη τη λίστα με τα χαρακτηριστικά του τέλειου συντρόφου στο πρώτο σκίρτημα; Για αυτό το κλικ, που βγήκε αβίαστα. Υπάρχει, έτσι κι αλλιώς, κάτι συμβατό στον έρωτα για να μπορέσεις να το βολέψεις μέσα σε ένα αλγόριθμο;
Μήπως αυτό που ουσιαστικά καταφέρνουμε είναι να αναλωνόμαστε σε μια αναζήτηση προς τον τέλειο σύντροφο παρά να διευκολύνεται η επικοινωνία και οι γνωριμίες μας με άλλους ανθρώπους; Κι ενώ πια όλη αυτή η χρήση τεχνολογίας έχει κατακτήσει τη ζωή μας, γιατί τείνουμε να χωρέσουμε τον έρωτα μέσα σε φίλτρα, swipes και likes; Έννοιες όπως η αύρα, το άγγιγμα, η ματιά πως χωράνε σε ένα σκορ συμβατότητας; Και αυτή η δυναμική που παράγεται στο πρώτο ραντεβού; Αυτές οι σπίθες που δημιουργούνται και οι ματιές που καίνε, πώς χωράνε μέσα στην οθόνη σου; Και αφού πια παραδώσαμε κάθε ελεύθερη βούληση μπρος στους αλγόριθμους όλων των εφαρμογών που χρησιμοποιούμε, δε νομίζεις πως τον έρωτα θα έπρεπε να τον κρατήσουμε για μας;
Εντούτοις, έρευνα του Πανεπιστημίου του Σικάγο με επικεφαλής τον Δρ. J. Cacioppo απέδειξε πως οι πλατφόρμες αυτές προσφέρουν γερές βάσεις για γάμους που αντέχουν στον χρόνο. Από ένα σύνολο 19,100 ανθρώπων που παντρεύτηκαν από το 2005-2012, το 35% αυτών, γνωρίστηκαν διαδικτυακά. Όσο αφορά τα διαζύγια, από το σύνολο που μελετήθηκε μόλις το 6% αφορούσε ζευγάρια που γνωρίστηκαν online έναντι του 7,5% των ζευγαριών που γνωρίστηκαν μέσω φίλων.
Τελικά ίσως οι εφαρμογές γνωριμιών να σου προσφέρουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του πιθανού συντρόφου, κάτι το οποίο κάτω από άλλες συνθήκες θα το ανακάλυπτες σταδιακά. Ίσως τα ζευγάρια είναι πιο συνειδητοποιημένα και λιγότερες εκπλήξεις να προκύπτουν στην πορεία. Ίσως όμως από την άλλη η έννοια της σχέσης και του γάμου να είναι αυτό το ταξίδι προς την ανακάλυψη του ενός για τον άλλο. Και ίσως ανεξάρτητα από το εάν ο σύντροφός σου χωράει στο κουτάκι του ιδανικού ή συμβατού που έχεις στο μυαλό σου, αυτό που μετράει στο τέλος να είναι οι γερές βάσεις αυτής της αγάπης. Μήπως αντί να αναζητούμε την ιδανική σχέση online να επενδύσουμε στην επικοινωνία με τους ανθρώπους γύρω μας; Και πού ξέρεις, ίσως και ο έρωτας τυχαία να σε βρει, όταν δεν το περιμένεις.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου