Όταν αδικείσαι κι απαντάς δίνεις άλλοθι στον αντίπαλό σου;

«Ουδείς αλάνθαστος». Τη φράση αυτή τη μαθαίνουμε από τα παιδικά μας χρόνια, μα είναι καλό να την υπενθυμίζουμε στους εαυτούς μας συχνά. Στη διάρκεια της ζωής μας, λεκτικά, ή με πράξεις μα κατά κύριο λόγο άθελά μας στεναχωρούμε ή μας στεναχωρούν κυρίως κοντινοί μας άνθρωποι. Υπάρχει λοιπόν μια σχέση «δούναι και λαβείν» όσο αφορά τον πόνο στις ανθρώπινες σχέσεις, για να διατηρείται ένα είδος ισορροπίας. Τα συναισθήματα του αδικημένου εναλλάσσονται ανάλογα με την κάθε κατάσταση μα ο πυρήνας παραμένει το ίδιο γεμάτος από θυμό, απογοήτευση και στεναχώρια. Μέσα σε όλο αυτό τον καταιγισμό συναισθημάτων που βιώνει κυρίως η πλευρά που πληγώθηκε ή αδικήθηκε, υπάρχουν δύο τακτικές που ακολουθούνται. Η τακτική της απομάκρυνσης και η τακτική της κατά μέτωπο επίθεσης. Εναπόκεινται λοιπόν στον χαρακτήρα του καθενός και στο άτομο που έχει κάθε φορά απέναντί του ο τρόπος που θα αντιμετωπιστεί η κατάσταση που δημιουργείται κάθε φορά.

Η τακτική της επίθεσης προσφέρει στο τέλος την πολυπόθητη κάθαρση στον αδικημένο. Μήπως όμως του προσθέτει παράλληλα και ένα μερίδιο ευθύνης; Μήπως στο μυαλό του φταίχτη η ευθύνη των δικών του πράξεων μετριάζεται, αφού στο πρόχειρο δικαστήριο που του έστησες του εξέθεσες τις κατηγορίες σου; Μήπως αφού άκουσε όσα είχες να του καταλογίσεις, με την υπερβολή και τον πόνο που κρύβει κάθε αδικημένος, να θεωρεί ότι πλέον δεν έχεις απόλυτο δίκιο; Ότι δηλαδή από τη στιγμή που έχασες την υπομονή σου και επιτέθηκες πίσω, αυτόματα έχασες και το δίκιο σου; Είναι προτιμότερο λοιπόν να επιλέγουμε να αποχωρούμε από κάποιες καταστάσεις και να αφήσουμε τον καθένα να αναλογιστεί το μερίδιο του λάθους του παρά να λειτουργούμε παρορμητικά και να παραδινόμαστε στα συναισθήματά μας;

Ίσως ακούγεται εγωιστικό το να απομακρυνθείς για να κρατήσεις το αίσθημα ορθότητας που δικαιωματικά σου αναλογεί. Κανείς όμως δεν αρνήθηκε ότι πολλές φορές οι ανθρώπινες σχέσεις πλήττονται από τον εγωισμό που αναβλύζει από τον καθένα μας. Ίσως πάλι ακούγεται σαν τρόπος για να επιβάλουμε την ανωτερότητά μας χωρίς όμως να ισχύει απαραίτητα. Η απομάκρυνση δίνει χρόνο και στις δύο πλευρές να αναλογιστούν τις πράξεις τους αλλά και τους λόγους που τους οδήγησαν σε αυτές. Δίνει παράλληλα στο «θύτη» αλλά και στο «θύμα» την απαραίτητη απόσταση για να διαμορφώσουν τις θέσεις και τα συναισθήματά τους ορθολογιστικά παρά παρορμητικά.

Τους αποτρέπει επίσης από το να δημιουργήσουν ακόμη πιο διογκωμένες και συναισθηματικά φορτισμένες καταστάσεις. Πολλές φορές ο άνθρωπος μέσα σε έντονα φορτισμένες στιγμές αδυνατεί να ελέγξει πλήρως τις πράξεις και τα λόγια του. Εν βρασμώ λοιπόν ίσως ωθήσουμε την κατάσταση να γίνει εντονότερη και χειρότερη. Πολλές φορές οι θέσεις του λάθους και του σωστού όπως αποδόθηκαν από τις προηγούμενες καταστάσεις αντιστρέφονται και καταλήγουμε να μπλεκόμαστε σε ένα συνεχόμενο γαϊτανάκι επιρρίπτοντας ευθύνες. Ο πόνος και η απογοήτευση που νιώθει ο αδικημένος λειτουργούν ως κινητήριος δύναμη για να πει ή να κάνει κάτι που θα ενοχλήσει ακόμη περισσότερο την άλλη πλευρά. Έτσι, με γνώμονα τον εγωισμό μας και το δήθεν αίσθημα του δίκιου («αφού με πλήγωσε θα τον πληγώσω») καταλήγουμε σε καταστάσεις που κανείς δεν έχει δίκιο και μόνο πόνο προκαλούν.

Οι πιο ευέξαπτοι, συναισθηματικοί, εκρηκτικοί τύποι προτιμούν τη μέθοδο αυτή γιατί εκτονώνονται, εξωτερικεύουν κάθε συναίσθημα και σκέψη που σιγόβραζε μέσα τους. Ξεσπούν δηλαδή, με ό, τι αυτό θα επιφέρει στη συνέχεια. Για κάποιος είναι καταλυτικό αφού αυτόματα με το τέλος κάθε καβγά έχει κλείσει το θέμα και το αφήνουν πίσω τους. Δεν ισχύει όμως απόλυτα. Βλέπεις όσα λες εν βρασμώ, ίσως να μην τα εννοείς ή να μην έχουν ουσιαστικά τη βαρύτητα που τους έδωσες μέσα στον θυμό σου. Στην πραγματικότητα όμως, αποτυπώνονται βαθιά σε αυτόν που τα απευθύνεις. Δε διαγράφονται ούτε ξεχνιούνται. Είχες ή δεν είχες δίκιο λοιπόν, αυτόματα παραγράφεται από τη στιγμή που κατάφερες να πληγώσεις πίσω αυτόν που σε πλήγωσε.

Τα συναισθήματά μας, η ισορροπία και η ορθή και λάθος πλευρά αποτελούν ευμετάβλητα στοιχεία των ανθρώπινων σχέσεων. Για κάποια θέματα λοιπόν που αποτελούν τις δικές σου κόκκινες γραμμές προσπάθησε να μη χάνεις το παιχνίδι. Δοκίμασε την επόμενη φορά να συγκρατήσεις κάθε σου παρορμητικό ένστικτο. Απομακρύνσου και δώσε χώρο και χρόνο σε εσένα μα και στην άλλη πλευρά. Η απομάκρυνση συνήθως ωθεί τις δύο πλευρές σε μια πιο ολοκληρωμένη συζήτηση αφού καταλαγιάσουν τα πρώτα δυνατά συναισθήματα. Βοηθάει να δοθεί ένα ώριμο και ουσιαστικό τέλος. Δεν είναι λοιπόν προτιμότερο για τα σημαντικά θέματα, αυτά που σε έχουν πληγώσει και δεν επιθυμείς να επαναληφθούν, να κλείσουν χωρίς πικρίες, μισόλογα και με όσο λιγότερο συναισθηματικό παρανάλωμα γίνεται;