Κατερίνα Γώγου, Ελληνίδα ηθοποιός και ποιήτρια. Γεννημένη την πρώτη ημέρα του καλοκαιριού του 1940, ήταν σχεδόν καρμικό ότι το φως του ήλιου του Ιουνίου θα τη συνόδευε για όλη την υπόλοιπη ζωή της και θα την έκανε να λάμπει είτε στο θέατρο είτε στον κινηματογράφο. Έπειτα, η κατοχή θα της έδινε το άλλο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς της, την αλληλεγγύη και το νοιάξιμο για όποιον συνάνθρωπό της είχε ανάγκη.
Από την πολύ μικρή ηλικία των πέντε ετών, συμμετείχε σε θιάσους, ενώ το ταλέντο της στην ηθοποιία είχε αρχίσει να διαφαίνεται κι έτσι, σαν φυσικό επακόλουθο, φοίτησε στη σχολή υποκριτικής του Τ. Μουζενίδη. Σίγουρα τη θυμάστε ως άτακτη συμμαθήτρια της Αλίκης στο «Χτυποκάρδια στα θρανία», σαν τη μικρή ανυπάκουη αδερφή της Τζ. Καρέζη στην ταινία «Μια τρελή τρελή οικογένεια», σαν αφελή κόρη του Λ. Κωνσταντάρα στο «Ο τρελός τα έχει 400». Αν και συνήθως έπαιζε ρόλους της μικρής αφελούς κι άτακτης, η Κατερίνα ξεδίπλωσε το υποκριτικό της ταλέντο στην «Παραγγελιά» και στην ταινία «Το βαρύ πεπόνι» που σκηνοθέτησε ο σύζυγός της Π. Τάσιος.
Η Γώγου, όμως, όπως έχει λεχθεί από τον αδερφό της, είχε μια τάση αυτοκαταστροφής· όταν τα πράγματα ήταν σε πολύ καλό επίπεδο έκανε μια και τα διέλυε όλα. Το ίδιο συνέβη και με την καριέρα της στην υποκριτική. Την κούρασε ο κόσμος του θεάματος και τότε, στράφηκε στην άλλη Κατερίνα, αυτή της ποίησης.
Η πρώτη της ποιητική συλλογή «Τρία κλικ αριστερά», εκδόθηκε το 1978 και πούλησε πάνω από 40.000 αντίτυπα. Οι εκδότες έκαναν λόγο για σπάνιο φαινόμενο για ποιητική συλλογή· αντίστοιχες πωλήσεις για να κατανοηθεί το μέγεθος, κατάφεραν μόνο ο Ελύτης και ο Ρίτσος. Η Γώγου ζούσε κι έγραφε, για τα βιώματά της, τα δικά της και των ανθρώπων που την περιέβαλαν. Και σε ανθρώπους που η ζωή τους έβγαλε στη σέντρα και το περιθώριο, εκείνη στάθηκε δίπλα τους κι έκανε τα προβλήματά τους γνωστά μέσα απ’ την ποίησή της. Ζούσε κα κινούνταν στα Εξάρχεια και η ποίηση της επηρεάστηκε άμεσα από τους αγώνες κατά του συστήματος που έδειξε να θέλει να το αποτινάξει.
Οι φίλοι της, εκτός από μαύρα πουλιά ήταν κι αναρχικοί, τρ@βεστί (η Πάολα Ρεβενιώτη έχει δηλώσει ότι τη στήριζε πάντα στις δίκες και τους αγώνες της), πολιτικοί κρατούμενοι. Στεκόταν πάντα στο πλάι τους, χρησιμοποιούσε στίχους της για αφίσες και συνθήματα, συμμετείχε σε πορείες και συλλαλητήρια κι ας έμπαινε στο στόχαστρο της αστυνομίας. Δεν τα παράτησε ποτέ.
Οι στίχοι της, βαθιά επηρεασμένοι από την πολιτική στάση της, την αναρχική της αντίληψη και την ασυμβίβαστη φύση της, μας υπενθυμίζουν ότι «Στο μυαλό είναι ο στόχος». Η αποστροφή της για την υποκριτική καθωσπρέπει κοινωνία που έζησε, την έπνιγε και την οδήγησε να γράψει: «Απλώνω τα χέρια στον Ερωτά, στην αλληλεγγύη, στην Ελευθερία. Όσες φορές χρειαστεί κι απ’ την αρχή. Υπερασπίζομαι την Αναρχία.»
Η Κατερίνα Γώγου δε χρειάστηκε ποτέ να παίξει κάποιο ρόλο, πέρα από αυτούς που έπαιξε στο σινεμά και το θέατρο. Η επαναστατική φύση της, άλλωστε, δε θα της το επέτρεπε ποτέ. Έδωσε φωνή και πήρε ζωή απ’ ό,τι η μικροαστική τάξη φοβούνταν, φοβάται και θα φοβάται διαχρονικά. Την πλήρη ελευθερία. Πάντοτε πίστη στην ιδεολογία της, τον έρωτα και τους φίλους της, από την αρχή μέχρι το τέλος.
Η Κατερίνα που, αν και το τέλος της έμοιαζε σκοτεινό, ήταν γεμάτη φως κι ίσως το σκοτάδι της κοινωνίας που αναγκάστηκε να ζει, την οδήγησε να παίξει και με τον θάνατο όπως έπαιζε και με τη ζωή. Το μελαγχολικό της βλέμμα θα ζει, όμως, πάντα μέσα απ’ τις ταινίες της κι η άναρχη φύση της μέσα από τα ποιήματά της.
ΥΓ: Για όλες τις «Μαρίες» του κόσμου και πιο πολύ για τη δική μου.
«Είναι, Μαρία, δε θέλω να λέω ψέματα,
δύσκολοι καιροί και θά ‘ρθουνε κι άλλοι,
δεν ξέρω, μην περιμένεις κι από μένα πολλά,
τόσα έζησα, τόσα έμαθα, τόσα λέω,
κι απ’ όσα διάβασα ένα κράτησα καλά.
Σημασία έχει να παραμένεις άνθρωπος.
Θα την αλλάξουμε τη ζωή
παρ’ όλα αυτά Μαρία.»
Πηγή φωτογραφίας: OLAFAQ
Συντάκτης: Μελίνα Βλασταρά
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
