«Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα» τραγουδούσε πριν κάμποσα χρόνια ο «πρίγκιπας». Ποιο παιδί όμως; Το παιδί από τη Γερμανία, τη Συρία ή την Ελλάδα; Υπάρχουν περιορισμοί; Υπάρχουν καλά και καλύτερα παιδιά ανάλογα με το πού μένουν;
Δεν έχει να κάνει μόνο με τα παιδιά, όμως. Τις τελευταίες εβδομάδες, αν κοιτάξεις σε σχόλια άρθρων, για βοήθεια στους πρόσφυγες, μια φράση θα δεις να φιγουράρει παντού: «Toυς Έλληνες τους βοηθήσατε για να βοηθήσετε τους ξένους;». Ο κλασικός Έλληνας. Ο Έλληνας που ξέρει τα πάντα. Ο Έλληνας που ‘χει βοηθήσει όλους τους άστεγους της Αθήνας και τώρα μπορεί να κρίνει. Μακάρι να το ‘χει κάνει δηλαδή, αλλά συνήθως η πρόταση αυτή προκύπτει από συγκαλυμμένη ξενοφοβία.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ίδιες συζητήσεις είχαμε και γύρω στο 1992, όταν το πρώτο μεγάλο κύμα Αλβανών πέρασε τα ελληνικά σύνορα, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη. Τα ΜΜΕ έχουν την τάση να προβάλλουν ό,τι τα συμφέρει. Ξενοφοβία τα συμφέρει; Θα δείξουν μόνο τις εγκληματικές ενέργειες που προέρχονται από ξένους και θ’ αναφέρουν κιόλας με κάθε λεπτομέρεια την καταγωγή του δράστη, μην τυχόν το ξεχάσουμε. Τ’ ότι υπάρχουν κι Έλληνες εγκληματίες δεν έχει καμιά σημασία. Τ’ ότι οι άνθρωποι αυτοί μεγάλωσαν, εργάστηκαν, έκαναν φιλίες και σπούδασαν εδώ δεν έχει καμιά σημασία.
Γιατί και τότε, όπως και τώρα, ένα πράγμα μας ενδιαφέρει. Να νιώσουμε ανώτεροι. Να μη σπιλώσει κανείς τον πολιτισμό των προγόνων μας. Καλά κάνουμε κι είμαστε περήφανοι για τον πολιτισμό μας, όμως μέχρι πότε θα μένουμε κολλημένοι στο παρελθόν; Κάποτε δεν πρέπει να φτιάξουμε κάτι για το οποίο θα ‘μαστε περήφανοι και σήμερα;
Δε χρειάζεται να ‘ναι κάτι υλικό. Μπουχτίσαμε από υλικά αγαθά και μεγάλα σπίτια και τρέχουμε τώρα να τα ξεπληρώσουμε. Ας είναι κάτι μέσα απ’ την ψυχή και την καρδιά μας. Κάτι που κανείς δεν μπορεί να καταστρέψει. Αυτό είναι η αλληλεγγύη. Αυτό δε δίδαξε κι ο Χριστιανισμός; Δεν έχει σημασία αν πιστεύεις ή όχι, η πίστη σ’ οτιδήποτε είναι κάτι πολύ προσωπικό. Κανένας Μουσουλμάνος, Βουδιστής ή Προτεστάντης δε θα σε κάνει ν’ αλλαξοπιστήσεις, πίστεψέ με. Η αλληλεγγύη όμως δεν έχει να κάνει με θρησκείες κι ας υπάρχει ως διδαχή στις περισσότερες. Είναι κάτι πανανθρώπινο.
Κανείς δεν είπε πως επειδή βοηθάει τους πρόσφυγες, δε βοηθάει και τους Έλληνες. Το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, οι άνθρωποι αυτοί είναι που ‘χουν τη μεγαλύτερη ανάγκη, όμως. Υπάρχει κάτι χειρότερο απ’ το να ξενιτεύεσαι απ’ τον τόπο σου λόγω πολέμου; Τα φώτα έχουν πέσει πάνω τους κι είναι λογικό κι αναγκαίο. Και για μας το ίδιο δε θα θέλαμε να κάνουν οι άλλες χώρες αν βρισκόμασταν σε παρόμοια κατάσταση;
Όσο για το κλασικό επιχείρημα: «Είναι τζιχαντιστές, θα μας σκοτώσουν!», ας σκεφτούμε μόνο αυτό. Η παρερμηνεία του Ευαγγελίου έφερε τις Σταυροφορίες. Η παρερμηνεία του Κορανίου, για λόγους καθαρά πολιτικούς, γέννησε τους τζιχαντιστές. Όπως ούτε όλοι οι Χριστιανοί έγιναν Σταυροφόροι, έτσι ούτε κι όλοι οι Μουσουλμάνοι θέλουν «ιερό πόλεμο».
Οι γενικεύσεις αυτές είναι που οδηγούν σ’ εμφυλίους, σ’ αιματοκυλίσματα και σ’ απέραντο πόνο. Δεν έχουμε τίποτα να χωρίσουμε. Ποτέ δεν είχαμε. Ας σταματήσουμε να εστιάζουμε σ’ εθνικότητες και θρησκείες κι ας κοιτάξουμε τον άνθρωπο. Έλληνα ή ξένο. Όπως λέει και το τραγούδι: «Υπάρχουν χέρια που απ’ τ’ άδικο έχουν σφίξει, έχουνε σφίξει κι έχουν γίνει μια γροθιά και μ’ άλλα χέρια έχουν σμίξει για να σβήσουν τη φωτιά, ίσως τα χέρια τα δικά μας να ‘ναι χέρια σαν κι αυτά». Θα ‘ναι. Για όλους.
Επιμέλεια Κειμένου Χριστίνας Κωνσταντουδάκη: Ιωάννα Κακούρη
Συντάκτης: Χριστίνα Κωνσταντουδάκη
