Αυτή η ιστορία ανήκει στην Έλενα.
Η ιστορία που θα σας διηγηθώ απόψε δε μοιάζει μ’ αυτές που συζητάμε συχνά με φιλικούς ή οικογενειακούς κύκλους· μάλλον ανήκει σ’ αυτές που αποφεύγουμε όπως ο διάολος το λιβάνι γιατί «μας φέρνουν σε άβολη θέση», μας «μαυρίζουν» ή γιατί «δεν αφορά εμάς, μωρέ», κι άλλες φορές –λιγότερο συχνά– γιατί μας αφορά και λανθασμένα πιστεύουμε πως η σιωπή είναι ο πιο ασφαλής συνοδοιπόρος.
Η ιστορία της Έλενας δεν έχει να κάνει με έναν ανεκπλήρωτο έρωτα, ένα απωθημένο, μια σχεδόν σχέση ή ένα χωρισμό. Ή ίσως και να ‘χει κάτι απ’ όλα αυτά. Όταν όμως ζεις τη δική της ζωή, αυτά ακούγονται κάπως αδιάφορα και μάταια.
Η ηρωίδα μας δεν έχει συνδέσει την παιδική της ηλικία με ανεμελιά, χρώμα και παιχνίδι. Η ιστορία της θυμίζει περισσότερο μαύρο, πόνο και φόβο. Η Έλενα υπήρξε θύμα κακοποίησης κι ενδοοικογενειακής βίας από πολύ μικρή.
Θύτης ο ίδιος της ο πατέρας που με σύμμαχό του το αλκοόλ αντικατέστησε το πατρικό χάδι και την αγκαλιά με συχνά βίαια ξεσπάσματα και χτυπήματα σ’ όλο της το σώμα.
Διένυε την πρώτη εφηβεία της όταν τον κάλυψε με τη σιωπή της και φτηνές δικαιολογίες. Όταν εμφανίστηκε πρώτη φορά στο σχολείο με σπασμένη μύτη και μαυρισμένο μάτι, προφασίστηκε δικό της ατύχημα.
Τίποτα όμως δεν ήταν πιο μαύρο απ’ την ψυχή της. Κλείστηκε στον εαυτό της, απέφυγε τους λιγοστούς φίλους που θα ζητούσαν εξηγήσεις. Ντρεπόταν, φοβόταν ή ίσως και να ήθελε να τον προστατέψει.
Κάποια στιγμή οι γονείς της αποφασίζουν να χωρίσουν. Στα μάτια της Έλενας άναψε για λίγο και πάλι η ελπίδα, τόλμησε να αντιδράσει, να επιχειρήσει να σταθεί όρθια. Έσβησε όμως γρήγορα, με έναν ακόμη ξυλοδαρμό που η μητέρα της στάθηκε αδύναμη να αποτρέψει.
Παρά τα γεγονότα, ο χρόνος έκανε όπως πάντα την δουλειά του, κυλούσε. Όχι ευχάριστα, ούτε εύκολα, όμως κυλούσε. Η Έλενα κατάφερε, έστω προσωρινά, να ξεφύγει απ’ την κατάσταση αυτή. Οι σπουδές της την έφεραν στην Αθήνα.
Ούτε τότε όμως βρήκε την ακύμαντη ζωή που επιθυμούσε. Η υποστήριξη, όπως είναι αναμενόμενο, για αυτήν παρέμενε άγνωστη έννοια. Ηθική δεν υπήρξε ποτέ, ούτε όμως κι οικονομική. Ταυτόχρονα σπούδαζε κι εργαζόταν, στηριζόταν στις δικές τις δυνάμεις. Όσο δύσκολο όμως και αν ήταν, ήταν μακριά του κι αυτό αρκούσε.
Ένα χρόνο μετά, μπήκε στη ζωή της ένας άνθρωπος που βιάστηκε να ονομάσει «δικό της». Έδωσε όση αγάπη έκρυβε μέσα της – κι ήταν πολλή, ήταν όση δεν πήρε ποτέ κι όση ευχόταν να μπορέσει κάποτε να δώσει. Παρά τη βία και τα σπασμένα κόκκαλα, δεν είχε καταφέρει κανείς να σπάσει την ελπίδα της για αληθινή αγάπη.
Η ψευδαίσθηση της ανέμελης περιόδου της ζωής της διήρκησε ελάχιστα. Μερικούς μήνες μετά –με αιτία το φλερτ με την πρώην του και τον τσακωμό που ακολούθησε– η Έλενα ανακάλυψε πάλι τη σκληρή και σκοτεινή πλευρά ενός ανθρώπου, εκείνη που δε χαϊδεύει αλλά χτυπά.
Ίσως εκείνος να κρυβόταν καλά, ίσως πάλι στην απόγνωσή της για αγάπη να έκλεινε τα μάτια στα σημάδια, ίσως να είχε μάθει να αγαπάει το θύτη όπως επιβάλλει το σύνδρομο της Στοκχόλμης.
Κι εκείνη τη φορά δεν ήταν το σώμα που πόνεσε, εκείνο είχε άλλωστε συνηθίσει, ήταν η ψυχή της που μαύρισε ξανά. Ήταν η εμπιστοσύνη της που προδόθηκε πάλι, ήταν η αγάπη που ποτέ δεν της επιστράφηκε, ήταν ο εφιάλτης που ζωντάνευε ξανά.
Με τη βοήθεια ειδικών, συνεδρίες σε ψυχολόγο, μία κατάθλιψη που ακολούθησε τα γεγονότα αλλά και μεγάλη προσπάθεια και θέληση, κατάφερε κάπως να αναστήσει τη ψυχική της δύναμη.
Τότε όμως είχε κάτι αλλάξει μέσα της. Η Έλενα είχε χάσει πια την εμπιστοσύνη της, είχε μισήσει τους ανθρώπους. Το φλερτ τής έφερνε απέχθεια κι η ιδέα να την αγγίζει κάποιος την αηδίαζε. Ήθελε να μείνει μόνη, πίστευε πως έτσι δε θα μπορούσε να την πληγώσει κανείς. Για τρία χρόνια απομονώθηκε συνειδητά.
Ο καιρός πέρασε και κατάφερε να τελειώσει τις σπουδές της και τότε έπρεπε πάλι να αντιμετωπίσει απ’ την αρχή τους παλιούς της δαίμονες. Επέστρεψε στην πόλη της και το πατρικό της. Τα οικονομικά της δεν της επέτρεπαν να μείνει μόνη κι η μητέρα της αδυνατούσε να τη βοηθήσει.
Εκείνη η πατρική φιγούρα που έτρεμε, έμοιαζε για λίγο να έχει μαλακώσει, να έχει ξεχάσει τον παλιό της εαυτό. Δεν άργησε όμως να ξυπνήσει πάλι, κι η βία μπήκε ξανά στην καθημερινότητά της, με φτηνές αφορμές όπως το ακατάστατο δωμάτιο. Ψυχολογική και λεκτική στην πιο ήπια μορφή της, με βίαια ξεσπάσματα άλλες φορές. «Έβλεπε στο πρόσωπό της τη μητέρα της και τη μισούσε γι’ αυτό».
Ωστόσο, για μένα ακόμη κι αυτή της η θέση μου θυμίζει άλλη μία προσπάθεια της να τον δικαιολογήσει. Δεν υπάρχουν αιτίες κι αφορμές που να οδηγούν έναν άνθρωπο δικαιολογημένα σε βίαιες συμπεριφορές. Είναι μια κατάσταση αρρωστημένη που ξεπερνάει τη λογική.
Στα 24 της χρόνια, η Έλενα είχε υπάρξει και συνέχιζε να είναι θύμα κακοποίησης. Το μοναδικό «ενδιαφέρον» που έδειξε ποτέ ο πατέρας της γι’ αυτήν περιορίστηκε στην προσπάθεια του να την αποκαταστήσει μ’ έναν ευκατάστατο, μπλεγμένο σε ουσίες, πορνεία και βουτηγμένο στην παραβατικότητα φίλο του. Κι αυτό στο πλαίσιο της οριστικής αποτίναξης από πάνω του οποιαδήποτε ευθύνης απέναντί της.
Την άρνησή της ακολούθησε ένα ακόμα πεδίο μάχης με τους ρόλους θύτη και θύματος από χρόνια μοιρασμένους. Καθημερινές επιθέσεις, βωμολοχίες, προσπάθειες να την μειώνει και να την ξεφτιλίζει. Της αποσπά κάθε οικονομικό της πόρο προκειμένου να κρατά το θύμα του εξαρτημένο.
Έχει λίγο καιρό που η Έλενα μπόρεσε να αφήσει έναν άνθρωπο να την πλησιάσει και να μπει στη ζωή της. Τον γνώρισε τυχαία κι αν και μπήκε ξαφνικά στη ζωή της, το δέσιμό τους προέκυψε γρήγορα και μοιάζει ισχυρό. Είναι η πρώτη φορά που αισθάνεται δυνατή και γεμάτη, είναι η πρώτη φορά που μπορεί να μοιραστεί την αγάπη που κρύβει μέσα της τόσο καιρό.
Ο πατέρας της, όπως είναι φυσικό, αντιδρά στη σχέση αυτή. Προσπαθεί να την τελειώσει απομονώνοντας την. Γνωρίζει πολύ καλά πως όταν κάποιος την αγαπήσει, θα προσπαθήσει να τη «σώσει» μα το κυριότερο είναι πως όταν η ίδια αγαπηθεί, θα βρει τη δύναμη να σώσει μόνη της τον εαυτό της. Θα βρει τη δύναμη να φύγει.
Όταν η Έλενα φοβισμένη κι αηδιασμένη απ’ τη ζωή της, θέλησε να τον κρατήσει μακριά απ’ τον προσωπικό της Γολγοθά, λίγο έλειψε να τα καταφέρει. Τρέμει μήπως ο πατέρας της κάνει κακό σε αυτόν που αγαπά. Μένει κι ας υποφέρει, προσπαθώντας να κρατήσει τον μικρό της αδελφό έξω απ’ όλο αυτό, εκείνη έχει ήδη πληγωθεί ανεπανόρθωτα. Κρατά τη μητέρα της μακριά, φοβάται για την υγεία της. Τους προστατεύει όλους, ξεχνά να προστατεύσει τον εαυτό της.
Αυτή τη φορά όμως υπάρχει κάτι που ίσως μπορεί ν’ αλλάξει τα δεδομένα· ο άνθρωπος αυτός προτίμησε το δύσκολο δρόμο κι επέλεξε να μείνει. Μοιάζει να είναι ο μόνος που της στάθηκε ποτέ, είναι το λευκό χρώμα στις μαύρες σκέψεις της. Η Έλενα σκέφτεται σοβαρά να επιστρέψει μόνιμα στην Αθήνα, όσο για τον πατέρα της πάντα θα αναρωτιέται αν υπάρχει θεία δίκη.
Η ζωή της από δω και πέρα δε θα είναι εύκολη, η αγάπη όμως μπορεί να θεραπεύσει τα πάντα. Ίσως πάλι ο άνθρωπος αυτός να είναι ο «φύλακας άγγελος» της, ίσως να έφτασε κι η ώρα να σταθεί στις δικές της δυνάμεις και να αγαπήσει τον εαυτό της.
Αυτή ήταν η ιστορία της Έλενας που θα μπορούσε να λέγεται Μαρία ή Κατερίνα. Θα μπορούσε να ζει στην πολυκατοικία σου, να δουλεύει στο ίδιο γραφείο μαζί σου, να είναι η φίλη, η ξαδέλφη, η συμφοιτήτρια σου ή ακόμα κι εσύ η ίδια.
Ίσως πάλι να είσαι εσύ αυτός που συντηρεί την ιστορία της κάθε Έλενας. Αυτός που στο όνομα της ήσυχης ζωής του, καταδικάζει στην κόλαση τον συνάνθρωπο του.
Ο έρωτας, η αγάπη, ο άνθρωπος που θα γίνει το δεκανίκι σου για να σε στηρίξει μπορεί και να σε σώσει απ’ τον εφιάλτη σου. Το σημαντικότερο όμως είναι να αγαπήσεις εσύ τον εαυτό σου, να στηριχτείς στις δικές σου δυνάμεις, να νικήσεις τους φόβους σου.
Ο «σωτήρας» σου δεν είναι άλλος απ’ τον εαυτό σου. Με τη σιωπή σου δεν ξορκίζεις το κακό, αντίθετα το διαιωνίζεις. Μην περιμένεις να σ’ αγκαλιάσουν τα χέρια που σε χτυπούν, αγκάλιασε εσύ τον εαυτό σου.
Ξέρω πως είναι δύσκολο να ξεφύγεις, πως φοβάσαι. Δεν είσαι μόνη, δεν είσαι η μόνη. Απευθύνσου σε ειδικούς. Οργανισμοί και ΜΚΟ, άνθρωποι πίσω από αυτούς, περιμένουν να σε βοηθήσουν.
Σε κανέναν δεν αξίζει αυτή τη ζωή – μην τιμωρείς τον εαυτό σου για σφάλματα που ποτέ δεν έκανες.
Δώσε φωνή στη σιωπή σου. Η αγάπη είναι η μόνη δύναμη και εσύ είσαι πιο δυνατή απ’ όσο νομίζεις.
Κέντρο Στήριξης Κακοποιημένων Γυναικών
Εταιρία Κατά της Κακοποίησης του Παιδιού
Ήταν η ιστορία της Έλενας για τη στήλη Your Stories Reloaded. Στείλτε και τη δική σας εδώ.
Συντάκτης: Πωλίνα Πανέρη
