«Συγγνώμη αλλά δεν μπορείτε να καθίσετε εδώ. Αυτές οι θέσεις είναι για τους VIP. Τους very important people. Εσείς που είστε less important person θα πρέπει να καθίστε πίσω».
Το ακρωνύμιο VIP, το οποίο στα ελληνικά μεταφράζεται ως «πολύ σημαντικό άτομο», έκανε την εμφάνισή του στα μέσα του εικοστού αιώνα και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Βρετανοί πιλότοι της στρατιωτικής αεροπορίας χρησιμοποιούσαν την κωδική ονομασία «VIP» όταν θα μετέφεραν υψηλόβαθμους στρατιωτικούς αξιωματούχους, προκειμένου να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητά τους σε περίπτωση που οι συνομιλίες τους τύγχαναν υποκλοπής από τον εχθρό.
Μετά το τέλος του πολέμου ο όρος αυτός απέκτησε ευρεία χρήση και χρησιμοποιήθηκε για άτομα τα οποία κατείχαν κυβερνητικά ή πολιτικά αξιώματα, για διασημότητες και μεγάλες προσωπικότητες του τομέα των επιχειρήσεων. Σήμερα, ο όρος VIP υποδηλώνει ότι ένας συγκεκριμένος άνθρωπος, ή μία ομάδα ανθρώπων, απολαμβάνει σε ειδικές περιστάσεις περισσότερα προνόμια ή ειδική μεταχείριση σε σχέση με τους υπόλοιπους ανθρώπους, είτε λόγω της θέσης που κατέχουν είτε επί πληρωμή.
Κι ερχόμαστε τώρα στο δια ταύτα. Μήπως είναι καιρός αυτό το ακρωνύμιο το οποίο αποτελεί την επιτομή της διάκρισης και του ρατσισμού να καταργηθεί όπως έχουν καταργηθεί τόσες και τόσες εκφράσεις που χρησιμοποιούνταν στο παρελθόν αλλά σήμερα θεωρούνται ρατσιστικές ή σεξιστικές; Δεν εισηγούμαστε την κατάργηση των πρώτων θέσεων για άτομα με αξιώματα. Ούτε λέμε να μην υπάρχει η δυνατότητα κάποιος να πληρώσει για να απολαύσει κάποια ειδική μεταχείριση. Αλλά εσείς εκεί στην επιτροπή ακρωνυμίων σκεφτείτε κάτι άλλο ως τίτλο αυτών των ατόμων. Κάτι που να λέει την αλήθεια.
Γιατί το VIP μόνο την αλήθεια δε λέει. Κάντε το ας πούμε VRP (very rich person) ή VFP (very famous person). Γιατί, αν το φιλοσοφήσουμε λίγο, είναι αυτός που έχει τη δυνατότητα να πληρώσει εκατό ευρώ για να παρακολουθήσει μια παράσταση, σημαντικότερο πρόσωπο από τα υπόλοιπα που έχουν πληρώσει το κανονικό εισιτήριο των δέκα ευρώ; Πλουσιότερο ναι, σημαντικότερο όχι. Επίσης, είναι ο επίσημος προσκεκλημένος μιας εκδήλωσης σημαντικότερο πρόσωπο από τους υπόλοιπους καλεσμένους λόγω της κοινωνικής θέσης που κατέχει; Διασημότερο ναι, σημαντικότερο όχι.
Γιατί η περίφημη διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πρώτο της κιόλας άρθρο λέει ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Πλούσιοι, φτωχοί, μορφωμένοι, αμόρφωτοι, κληρικοί και λαϊκοί, πολιτικοί και πολίτες, αφεντικά κι εργάτες, είναι όλοι το ίδιο σημαντικά πρόσωπα. Εξακολουθώντας όμως να χρησιμοποιούμε στον εικοστό πρώτο αιώνα το ακρωνύμιο VIP περνάμε εμμέσως πλην σαφώς το μήνυμα ότι η αξία ενός ανθρώπου εξαρτάται από το χρήμα, τη θέση ή τη φήμη του.
Κι αν ακόμη δεν το βρίσκετε τόσο άσχημο, ή αν σας ακούγεται υπερβολική αυτή η ανάλυση, πώς θα σας φαινόταν αν, αντί να υπάρχουν πινακίδες με την ένδειξη VIP εκεί που κάθονται οι καλοπληρωτές, υπήρχαν πινακίδες με την ένδειξη LIP (less important person) εκεί που κάθεστε εσείς; Αυτό θα ήταν πραγματικά ρατσιστικό, έτσι δεν είναι; Έχει διαφορά αν κάτι δεν αναγράφεται ρητώς αλλά υπονοείται ή εξυπακούεται;
Ή πώς θα σας φαινόταν αν την επόμενη φορά που το παιδί σας, σάς τραβούσε από το χέρι για να καθίσετε στην πρώτη σειρά επειδή έχει άδειες θέσεις, αντί να του πείτε απλά «δεν μπορούμε να καθίσουμε εκεί επειδή αυτές οι θέσεις είναι κρατημένες», του λέγατε όλη την αλήθεια; Αυτήν που η πινακίδα VIP θέλει να περάσει; Κάτι του τύπου: «Δε μπορούμε να καθίσουμε εκεί επειδή αυτές οι θέσεις είναι κρατημένες για τα πολύ σημαντικά πρόσωπα. Τους πλούσιους δηλαδή. Εμείς επειδή δεν είμαστε πλούσιοι, είμαστε λιγότερο σημαντικοί και θα καθίσουμε πίσω». Κι ας μένουν άδειες οι θέσεις.
Παίζουμε με τις λέξεις; Ίσως. Από απλές λέξεις όμως ξεκινάνε οι ιδέες. Από απλές λέξεις περνάνε τα μηνύματα. Κι από απλές λέξεις διαμορφώνονται νοοτροπίες, κουλτούρες και συμπεριφορές ολόκληρων λαών. Γι’ αυτό, αν τελικά δε θέλουμε να καταργήσουμε το ακρωνύμιο VIP εντελώς κι αν αυτά που διατυμπανίζουμε ως κοινωνίες περί πραγματικών αξιών στη ζωή τα πιστεύουμε και δεν είναι κούφια λόγια, ας δώσουμε τουλάχιστον αυτόν τον τίτλο σε ανθρώπους οι οποίοι κατέχουν αξίες, ιδιότητες, ή έχουν πετύχει πράγματα στη ζωή τους τα οποία πραγματικά μπορούν να ανεβάσουν τη σημαντικότητα ενός προσώπου.
Ας είμαστε έντιμοι με το τι θεωρούμε σημαντικό στη ζωή. Γιατί δεν είμαστε. Τα μικρά αυτά ζητήματα μάς προδίδουν. Ας είμαστε έντιμοι πρώτα με τους εαυτούς μας, αν θέλουμε ο καθρέφτης της κοινωνίας να μας καθρεφτίζει ως ουσιώδεις και περιποιημένους αντί γελοίους και μασκαρεμένους.
Συντάκτης: Γιώργος Μαυρογιάννης
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
