Η «προσμονή» είναι συνώνυμη της λέξης «προσδοκία». Δεν είναι απλά η αναμονή. Είναι η ελπιδοφόρα αναμονή. Το να περιμένεις δηλαδή να πραγματοποιηθεί μια επιθυμία, όπως το να έρθει η ημέρα ενός χαρμόσυνου γεγονότος ή να έρθει η στιγμή να δεις ένα πρόσωπο. Η προσμονή λοιπόν ενεργοποιείται την ημέρα που ένα γεγονός ορίζεται προς μελλοντική πραγματοποίηση και επηρεάζει τον άνθρωπο στο διάστημα που μεσολαβεί μέχρι αυτή να συμβεί.
Αν παραλληλίσουμε την καθημερινότητα ενός ανθρώπου με μια φωτιά που καίει, η πραγματοποίηση ενός χαρμόσυνου γεγονότος θα λέγαμε ότι μοιάζει με βενζίνη που ρίχνεται ξαφνικά στο μέσο της. Πυροδοτεί έκρηξη συναισθημάτων και ενθουσιασμού. Η προσμονή, από την άλλη, είναι τα μικρά ξυλαράκια που ρίχνονται στη φωτιά ώστε να τη διατηρήσουν ζωντανή μέχρι την ημέρα της εκπλήρωσης. Μικρές αναζωπυρώσεις θετικών συναισθημάτων προκύπτουν σε μια, έστω φευγαλέα, σκέψη προσμονής. Και καμιά φορά σκεφτόμαστε πως η βενζίνη είναι αυτή που προκαλεί τα πάντα, τι αποτέλεσμα όμως θα είχε αν τη ρίχναμε σε καλά σβησμένες στάχτες;
Αυτά τα συναισθήματα, που είναι ικανή να δημιουργήσει η προσμονή, είναι σημαντικά για την ψυχική υγεία καθώς είναι μικρές δόσεις θετικότητας, οι οποίες μπορούν να λειτουργήσουν ως ασπίδα έναντι αρνητικών συναισθημάτων. Σαν μεγεθυντικός φακός, εστιάζει στο γεγονός που ο άνθρωπος περιμένει, κάνοντας τις αρνητικές καταστάσεις γύρω να μοιάζουν ανούσιες. Η προσμονή ενός ανθρώπου για τη γέννηση του παιδιού του, ή εκείνη για την ημέρα του γάμου του, του προκαλούν τόσο έντονα θετικά συναισθήματα μέσα στην καθημερινότητά του που δεν επιτρέπουν σε μικρές αρνητικές καταστάσεις, όπως θα ήταν για παράδειγμα η σύγκρουση προσωπικοτήτων στην εργασία του, να καταλάβουν μεγάλο μέρος των σκέψεων και των συναισθημάτων του. Σαν μια μικρή ένεση δύναμης που τον κάνει ξαφνικά να νιώθει πως μπορεί να αντιμετωπίσει τα πάντα με χαμόγελο, αφού αυτό που έρχεται θα τον αποζημιώσει.
Ένας άνθρωπος όμως δεν μπορεί ούτε να παντρεύεται, ούτε να αποκτά παιδιά κάθε εβδομάδα. Υπάρχει λοιπόν τρόπος αυτή η θετική συναισθηματική κατάσταση που δημιουργεί η προσμονή, να γίνει μέρος της καθημερινότητας; Αυτό ακριβώς είναι που κάνει τη συγκεκριμένη έννοια τόσο ξεχωριστή. Το ότι η ομορφιά της μπορεί να βρεθεί ακόμα και στα μικρά και καθημερινά, δημιουργώντας εξίσου θετικά συναισθήματα στον κάτοχό της.
Το οξύμωρο βέβαια είναι ότι, αν και η προσμονή μπορεί να βρεθεί στα απλά και καθημερινά, με μια ματιά γύρω μας παρατηρούμε αυτή η πτυχή της να αργοπεθαίνει. Γιατί; Επειδή ο εχθρός της προσμονής είναι η αμεσότητα. Και ζούμε στην εποχή της αμεσότητας. Σίγουρα πρόκειται για συνθήκη που έχει αμέτρητες καλές πτυχές οι οποίες φυσικά και δεν μπορούν να μηδενιστούν καθώς έχει απλοποιήσει τη ζωή αφάνταστα. Για τους ρομαντικούς της προσμονής όμως, η αμεσότητα αποτελεί πολλές φορές το κύριο συστατικό μιας ρουτινιάρικης καθημερινότητας, από την οποία απουσιάζουν τα μικρά ξυλαράκια που θα κρατήσουν τη φωτιά ζωντανή μέχρι την έκρηξη.
Σκεφτείτε για παράδειγμα την αμεσότητα στην επικοινωνία. Το να επικοινωνείς μέσω γραπτών μηνυμάτων, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, με αγαπημένα άτομα που βρίσκονται στην άλλη άκρη του κόσμου, έχει χίλια πλεονεκτήματα έναντι της επικοινωνίας με την κλασσική ταχυδρόμηση γραμμάτων. Αυτό δεν αναιρεί όμως, το γεγονός ότι έχει χαθεί η έξαψη που προκαλούσε η διαδικασία της αλληλογραφίας. Η σύνταξη του γράμματος, η αποστολή του, η αγωνία για το αν το έλαβε ο παραλήπτης, η προσμονή και τέλος η απάντηση. Προσέξτε ότι, όπως αναφέραμε και στον πρόλογο, δε μιλάμε για την αναμονή. Μιλάμε για την προσμονή. Η αναμονή πολλές φορές είναι εξαντλητική. Δε μιλάμε για μια μάνα η οποία περιμένει γράμμα από τον γιο της που είναι φαντάρος στο μέτωπο και μέχρι να έρθει το γράμμα δεν ξέρει αν είναι ακόμη ζωντανός. Μιλάμε για καταστάσεις οι οποίες αποτελούν το αλατοπίπερο στην καθημερινή ρουτίνα.
Για να το πάμε λίγο παραπέρα, ας σκεφτούμε τη διαδικασία της φωτογράφισης. Φωτογραφική μηχανή, με φιλμ των τριάντα έξι ή των είκοσι τεσσάρων. Έκανες ένα σωρό κλικ και δεν είχες ιδέα αν είχες κόψει το κεφάλι των μοντέλων σου, ή αν ο τρίτος της παρέας είχε κλειστά τα μάτια. Και μόλις τελείωνε το φιλμ έπαιρνες τα αρνητικά για εμφάνιση. Προσμονή. Η φωτογράφιση, η εμφάνιση, το τηλεφώνημα ότι οι φωτογραφίες είναι έτοιμες, η παραλαβή σε φάκελο κλειστό, το άνοιγμα του φακέλου και τέλος η χαρά της ανακάλυψης. Σήμερα αυτό δεν υπάρχει. Βγάζεις από το κινητό σου είκοσι τέσσερις ή τριάντα έξι φωτογραφίες σε είκοσι τέσσερα ή τριάντα έξι δευτερόλεπτα, σβήνεις τις μισές από αυτές και βάζεις φίλτρα στις υπόλοιπες. Είναι καλύτερες οι φωτογραφίες σήμερα; Ναι. Σου προκαλεί αυτή η διαδικασία τα όμορφα συναισθήματα που προκαλούσε η προσμονή που περιλάμβανε ο παλιομοδίτικος τρόπος; Όχι.
Επομένως, η προσμονή είναι κάτι που πλέον χρειάζεται συνειδητή προσπάθεια. Χρειάζεται προγραμματισμό. Προγραμμάτισε μια συνάντηση με ένα άτομο που αγαπάς και έχεις καιρό να δεις από κοντά, αλλά αντιστάσου στο να ρωτήσεις όλα τα νέα του από πριν με μηνύματα. Σκέψου μια δραστηριότητα που σε συναρπάζει και άρχισε μαθήματα, χωρίς να μπεις στη διαδικασία να δεις ό,τι υπάρχει στο youtube από την πρώτη στιγμή. Αν σου αρέσει η μαγειρική αλλά η έλλειψη χρόνου σε οδηγεί στην αμεσότητα των έτοιμων φαγητών, στόχευσε να ξεκλέψεις λίγη ώρα προκειμένου να μαγειρέψεις κάτι που αγαπάς στο τέλος της εβδομάδας. Ψάξε συνταγές, αφιέρωσε χρόνο στην επιλογή των υλικών σου και γιατί όχι, πες σε μερικούς φίλους να το απολαύσετε παρέα. Μπορεί να είναι μια βόλτα, μια μικρή εκδρομή, ένα ταξίδι, μια θεατρική παράσταση, μπορεί να είναι το οτιδήποτε. Οτιδήποτε δεν κάνεις συχνά αλλά το αγαπάς και θα σου δημιουργούσε το πολυσυζητημένο αίσθημα. Οτιδήποτε σου δημιουργεί ενθουσιασμό και όχι άγχος. Προκάλεσε την προσμονή και βίωσε τα θετικά της αποτελέσματα. Άσε τη να λειτουργήσει ως ασπίδα έναντι αρνητικών συναισθημάτων και σαν μεγεθυντικός φακός των θετικών. Άσε την προσμονή να προετοιμάσει το έδαφος και να κρατήσει τη σπίθα ζωντανή, επιτρέποντας μετά στη βενζίνη να κάνει τη δουλειά της. Και θα το δεις, ότι η μαγεία δεν κρύβεται στην πραγματοποίηση. Κρύβεται στο χρόνο που περνάς προσμένοντάς τη. Γιατί, όπως έγραψε και ο Καβάφης: «Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξίδι. Χωρίς αυτήν δε θα ’βγαινες στον δρόμο».
Συντάκτης: Γιώργος Μαυρογιάννης
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
