Τι σού συμβαίνει πραγματικά όταν το σώμα σου δείχνει αμήχανο;

Μια κοπέλα περιμένει ένα πρόσωπο στο πρώτο τους ραντεβού και στριφογυρίζει αμήχανα τα μαλλιά της γύρω από τα δάχτυλά της. Κάποιος κουστουμαρισμένος άντρας κάθεται σε έναν χώρο αναμονής και όσο περιμένει να τον φωνάξουν για να περάσει από συνέντευξη εργασίας κουνάει νευρικά το κάτω μέρος των ποδιών του. Ένας μαθητής γράφει εξετάσεις και όσο σκέφτεται τρώει τα νύχια του, ενώ μια συμμαθήτριά του λίγο πιο πέρα ανοιγοκλείνει ασταμάτητα το στιλό της.

Αν έχετε δει τον εαυτό σας σε κάποια από τις πιο πάνω καταστάσεις, τότε επηρεάζει κι εσάς το φαινόμενο stimming. Για την ακρίβεια, αυτό το φαινόμενο επηρεάζει σχεδόν κάθε άνθρωπο είτε περιστασιακά και σε μικρό βαθμό, είτε καθημερινά και ασταμάτητα. Στην ουσία, το stimming είναι επαναλαμβανόμενες αμήχανες κινήσεις τις οποίες κάνει κάποιος, πολλές φορές ασυναίσθητα, κάτω από στρεσογόνες καταστάσεις. Αποτελεί ακόμη ένα από τα συμπτώματα του αυτισμού, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι κάθε άτομο που καταφεύγει στο stimming υποφέρει από αυτισμό καθώς σε αυτές τις περιπτώσεις εμφανίζεται συνήθως σε ακραίο βαθμό και συνυπάρχει με πολλά άλλα συμπτώματα.

Αν και δεν είναι απολύτως κατανοητός από επιστημονική άποψη ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι καταφεύγουν στο stimming όταν βρίσκονται κάτω από ψυχολογική πίεση, εντούτοις ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι αυτές οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις διεγείρουν το νευρικό σύστημα του εγκεφάλου το οποίο απελευθερώνει ορισμένες χημικές ουσίες, τις λεγόμενες ενδορφίνες, οι οποίες με τη σειρά τους είναι υπεύθυνες για την παραγωγή ντοπαμίνης, η οποία είναι γνωστή και ως «ο νευροδιαβιβαστής της ευτυχίας». Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν, η κοπέλα που στριφογυρίζει αμήχανα τα μαλλιά της γύρω από τα δάχτυλά της, ο άντρας που κουνάει νευρικά τα πόδια του, ο μαθητής που τρώει τα νύχια του και η μαθήτρια που ανοιγοκλείνει ασταμάτητα το στιλό της, ασυναίσθητα προκαλούν τη χημεία του εγκεφάλου τους προκειμένου να νιώσουν καλύτερα και να μειώσουν τα επίπεδα του άγχους τους.

Αν και το stimming στον μέσο άνθρωπο δεν είναι κάτι που απαραίτητα χρήζει ελέγχου, αφού τις περισσότερες φορές συμβαίνει ασυναίσθητα και για μικρό χρονικό διάστημα ενώ ταυτόχρονα πρόκειται για αβλαβή συμπεριφορά, υπάρχουν περιπτώσεις όπου κάποιος ίσως θα έπρεπε να εξετάσει την πιθανότητα να λάβει βοήθεια προκειμένου να θέσει αυτήν τη συνήθεια υπό έλεγχο. Κάτι τέτοιο ίσως να ήταν μάλιστα απαραίτητο αν η stimming συμπεριφορά οδηγεί το άτομο σε κοινωνική απομόνωση, αν είναι καταστροφική ή επικίνδυνη, αν είναι ενοχλητική για τους άλλους ή αν προκαλεί μαθησιακές δυσκολίες.

Πολλοί άνθρωποι οι οποίοι ήθελαν να θέσουν υπό έλεγχο τέτοιες επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές οι οποίες για τους ίδιους ήταν καταστροφικές, το έχουν καταφέρει με το να τις αντικαταστήσουν με άλλες αβλαβείς συνήθειες, όπως είναι η χρήση της περίφημης μπάλας αντιστρές. Άλλοι το έχουν πετύχει με το να διοχετεύουν την ενέργειά τους σε φυσικές δραστηριότητες, όπως είναι η γυμναστική, ενώ άλλοι προσπαθούν να κρατούν το περιβάλλον στο οποίο ζουν και εργάζονται ήρεμο, ώστε να μην τους δημιουργείται η ανάγκη για εκτόνωση της έντασης μέσω stimming.  Φυσικά, ο καλύτερος τρόπος να θέσει κάποιος υπό έλεγχο αυτήν τη συνήθεια, είναι να βρει την αιτία που την πυροδοτεί. Όπως ακριβώς ο βήχας προκαλείται από κάτι άλλο, είτε αυτό είναι μια ίωση είτε ένα ψίχουλο που κόλλησε στον λαιμό, έτσι και το stimming είναι σύμπτωμα δεν είναι αίτιο. Βρίσκοντας λοιπόν την αιτία που προκαλεί το άγχος και θέτοντας αυτήν υπό έλεγχο, τότε μαζί με όλα τα υπόλοιπα συμπτώματα θα μειωθεί και το stimming. Αναμφίβολα αυτό δεν είναι κάτι απλό και η βοήθεια ενός ειδικού ίσως να ήταν πολύτιμη.

Οι αμήχανες επαναλαμβανόμενες κινήσεις μας λοιπόν, έχουν πλέον όνομα. Έχουν αιτία κι επιστημονική εξήγηση. Κινούμε χέρια και πόδια ασταμάτητα γιατί αν μείνουμε στάσιμοι, θα κάνουμε τέτοια έκρηξη που θα τη ζήλευε κι ο εφευρέτης της βόμβας υδρογόνου.