10 παράλογες μα συνηθισμένες φοβίες

Αλό και καλησπέρα σας! Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά, για το σημερινό μας θέμα: όλοι μας φοβόμαστε ένα ή και πολύ περισσότερα πράγματα και είναι πολύ λογικό. Το ερέθισμα αυτό που προσλαμβάνουμε, που μπορεί να είναι κάποια εικόνα, ένας ήχος, μια σκέψη, μια αίσθηση ή και συνδυασμός όλων αυτών πυροδοτεί μέσα μας τη σκέψη και το αίσθημα του κινδύνου. Για παράδειγμα, εάν ακουμπήσεις το χέρι σου στο μάτι της κουζίνας την ώρα που δουλεύει, είναι πολύ λογικό ότι θα καείς. Από τότε που το έκανες πρώτη φορά, όμως, και κάηκες, κάθε φορά που βλέπεις την εστία της κουζίνας σε λειτουργία (ανεξάρτητο ερέθισμα), κάτι στον εγκέφαλό σου κάνει «κλατς!» και σε προειδοποιεί ότι διατρέχεις κίνδυνο άμα το ξανακάνεις, θυμίζοντάς σου ότι την περασμένη φορά κάηκες και δε σ’ αρεσε και πολύ (εξαρτημένο ερέθισμα). Ωστόσο, με τους φόβους και τις φοβίες που έχει ο καθένας μας, ο μηχανισμός που ενεργοποιείται στον εγκέφαλό μας είναι κατάτι διαφορετικός (και, πολλές φορές, κατάτι ελαττωματικός).

Προτού, όμως, προχωρήσουμε στο να εξερευνήσουμε μαζί τις δέκα πιο συνηθισμένες φοβίες, είναι σημαντικό να διαχωριστεί κάπως στο μυαλό μας η έννοια του φόβου από την έννοια της φοβίας. Ο φόβος είναι ως ένα σημείο μια κατάσταση που έχει λογική και βάση, η οποία μπορεί, μάλιστα, να αποβεί και χρήσιμη, προστατεύοντάς σε σε κάποιες περιπτώσεις από ενδεχόμενους κινδύνους, ενώ η φοβία δεν μπορεί να εξηγηθεί λογικά και συχνά δυσκολεύει τη ζωή του ατόμου που την κουβαλά. Κοινώς, αν το μυαλό μας ήταν ένα σύστημα σαν το Matrix, οι φόβοι θα ήταν το προσωπικό μας antivirus και οι φοβίες τα «γκλιτσάκια» που ενδεχομένως να παρεμποδίζουν ως ένα σημείο την ορθή λειτουργία του. Ξεκινάμε, λοιπόν, με τις πιο συνηθισμένες φοβίες του ανθρώπινου εγκεφάλου, σε (σχεδόν) τυχαία σειρά.

1. Κλοουνοφοβία

Αρχίζω με μια φοβία που αποτελεί πληγή και της υποφαινόμενης! Δεν είναι αστείοι, δεν είναι γλυκούληδες, είναι απλά τρομακτικοί και δεν αναφέρομαι μόνο στον Pennywise από το γνωστό βιβλίο του Steven King που έχει γίνει και ταινία που εξαφάνιζε μικρά παιδάκια στους υπονόμους.  Ένα πράγμα θα σου πω μόνο: άνθρωπος που έχει τα κότσια να κυκλοφορεί έτσι έξω, είναι ικανός για όλα.

2. Ακροφοβία-Υψοφοβία

Πολύ συνηθισμένη, σχεδόν mainstream πια, η υψοφοβία ταλανίζει ένα αρκετά μεγάλο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού, μα σκέψου από πόσα πράγματα μπορεί να σε αποκόψει, εάν την κουβαλάς σε ακραίο βαθμό! Το λούνα παρκ μόνο διασκεδαστικό δε μοιάζει, αφού μόνο τα συγκρουόμενα σου φαίνονται ασφαλή και η σκέψη ότι πετάς την επομένη για οπουδήποτε (έστω και για Θεσσαλονίκη-Αθήνα, βρε αδερφέ, που το αεροπλάνο μέχρι να ανέβει προσγειώνεται) δε σε αφήνει να κοιμηθείς για καμιά βδομάδα. Άσε που μια τέτοια φοβία σου απαγορεύει δια ροπάλου να αράξεις για μπιράκι σε ψηλά μέρη με όμορφη θέα! Υψοφοβία, καλή μου, κανείς δε σ’ αγαπάει! Next!

3. Γλωσσοφοβία

Άκου τώρα εσύ κάτι πράγματα! Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, λέει, που και μόνο η σκέψη του να μιλήσουν μπροστά σε κοινό μπορεί να τους δημιουργήσει τέτοιο blackout, που να οδηγήσει μέχρι και σε λιποθυμία! Σε ακραίες περιπτώσεις, μάλιστα, η φοβία παίρνει τόσο μεγάλες διαστάσεις και γενικεύεται σε τόσο μεγάλο βαθμό, που το άτομο που την κουβαλά προσπαθεί με νύχια και με δόντια να αποφεύγει να συγκεντρώνει επάνω του την προσοχή του υπόλοιπου κόσμου.

4. Κοινωνική φοβία

Η διαταραχή του «είμαι ένας άλλος» και ζω πραγματικά στην παράνοια. Έρευνες έδειξαν ότι το παραπάνω είδος φοβίας το έχει παραπάνω από το 8% του παγκόσμιου πληθυσμού, κάποιοι, μάλιστα, και χωρίς να το γνωρίζουν. Το άτομο που πάσχει από τη φοβία αυτή (η οποία ονομάζεται και αγχώδης κοινωνική διαταραχή και συγκαταλέγεται στα ψυχιατρικά νοσήματα) συνήθως αυτολογοκρίνει τη συμπεριφορά του μέχρις εσχάτων και παρουσιάζει έναν πολύ διαφορετικό εαυτό στις κοινωνικές του συναναστροφές, από φόβο να μην κριθεί και σχολιαστεί αρνητικά από τον κοινωνικό του περίγυρο.

5. Ορνιθοφοβία

Ε, εδώ που τα λέμε, τα πουλιά (από αετοί μέχρι καναρίνια) δεν είναι και οι πιο συμπαθείς φατσούλες του ζωικού βασιλείου. Ειδικά κάποια που κάνουν και καταδρομικές επιθέσεις κατά ομάδες, εκτοξεύοντας οριακά ραδιενεργά πυρά μην πω από που (γκουχου γκουχου περιστέρια) είναι αυτά που γεννούν και το μεγαλύτερο φόβο στους ορνιθοφοβικούς. Ειδικά αν έχεις δει και τα «Πουλιά» του Χίτσκοκ, εκεί την έβαψες, μεγάλε!

6. Οχλοφοβία

Διαφορετική στα σημεία με την αγοραφοβία, η οχλοφοβία συνιστά φόβο για το συνωστισμό και τη φασαρία που προκαλείται από αυτόν. Μπορεί να συνυπάρχει και με άλλες φοβίες, καθώς το πλήθος και η εικόνα του γεννά στον άνθρωπο με τη φοβία αυτή ποικίλες σκέψεις, από το ότι θα ποδοπατηθούν μέχρι το ότι μπορεί να κολλήσουν κάποια θανατηφόρα ασθένεια.

7. Κλειστοφοβία

Πολύ κλασική φοβία κατά την οποία το άτομο φοβάται πως θα του συμβεί κάτι μέσα σε έναν κλειστό χώρο, συνήθως μικρό σε διαστάσεις όπως, για παράδειγμα, ένα ασανσέρ. Η πιο συνήθης σκέψη των ατόμων αυτών είναι ότι η μικρές διαστάσεις του δωματίου συνεπάγονται και μικρής ποσότητας αέρα μέσα σε αυτό, επομένως πιστεύουν πως διατρέχουν κίνδυνο ασφυξίας. Μάλιστα, πάσχοντες από αυτή τη φοβία αναφέρουν πως είναι φορές που αισθάνονται ότι το δωμάτιο στο οποίο βρίσκονται μικραίνει και ότι οι τοίχοι έρχονται να πέσουν πάνω τους με φόρα.

8. Νυχτοφοβία

Μια φοβία πολύ συνηθισμένη σε παιδιά μικρότερης ηλικίας η οποία, όμως, μπορεί να παραμείνει μέχρι και στην ενήλικη ζωή του ατόμου. Συνήθως το βασικό ερέθισμα που την πυροδοτεί είναι (τι άλλο;) το σκοτάδι. Είναι πολύ κλασική και συνηθισμένη για ένα παιδάκι η φράση «μανούλα, μη σβήσεις το φως» και πολύ λογικό να εκφράζεται ένα τέτοιου είδους αίτημα, καθώς ό, τι μας στερεί προσωρινά κάποια από τις βασικές μας αισθήσεις μας φοβίζει πολύ, αφού αυτές είναι οι δέκτες μας και παράλληλα οι ασπίδες προστασίας μας από τον κόσμο.

9. Τρυπανοφοβία (φόβος για τον τροχό του οδοντιάτρου)

Συγγνώμη, κύριε πρόεδρε, δικαίωμα! Και μόνο ο θόρυβός του, που στοιχειώνει τους εφιάλτες μας είναι αρκετός για να χρωματίσει τη σκέψη της επίσκεψης στον οδοντίατρο με μια αρκετά διευρυμένη γκάμα αρνητικών συναισθημάτων. Κατανοώ ότι ως διαδικασία δεν είναι και ό, τι πιο ευχάριστο, μα μπορεί να προκληθεί χειρότερη ζημιά αν αποφεύγουμε τις απαραίτητες επισκέψεις στον οδοντίατρο γι’ αυτό το λόγο!

10. Νεκροφοβία

Εδώ, φίλοι και φίλες, μη βιαστείτε να πυροβολήσετε τον πιανίστα! Είναι απολύτως λογικό κανείς να μην αισθάνεται άνετα στη θέα οποιουδήποτε άψυχου πλάσματος ή ακόμη και με την ιδέα του θανάτου συλλήβδην, είναι στη φύση μας. Μιλώ για περιπτώσεις όπου και η θέα ενός πεθαμένου εντόμου μπορεί να προκαλέσει ιλίγγους και λιποθυμίες, για τόσο ακραίες καταστάσεις. Αλλιώς, οι περισσότεροι από μας δεν τα έχουμε καλά με τέτοια πράγματα και είναι πολύ λογικό!

Αυτές, λοιπόν, είναι δέκα από τις πιο συνηθισμένες, ωστόσο ακόμα στο μεγαλύτερο τους μέρος αβάσιμες και παράλογες, φοβίες που υπάρχουν επάνω στον κόσμο τούτο. Άλλες τις έχουμε, άλλες μας φαίνονται εντελώς παράλογες, μα δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μια φοβία μπορεί να μας μπλοκάρει πολύ άσχημα και να μας στερήσει πολύ όμορφες στιγμές. Αξίζει να μην τις ζήσουμε για κάτι που είναι ουσιαστικά αβάσιμο;