Όταν το eco-friendly γίνεται δηθενιά

Έχουμε κατακλυστεί τα τελευταία χρόνια από αντιλήψεις και στάσεις ζωής που προσπαθούν να επαναφέρουν στην καθημερινότητά μας έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής: influencers μας μιλούν στα social media για το  γεγονός ότι αποφάσισαν να αποκυρήξουν τα ζωικά και τα επεξεργασμένα τρόφιμα και να ακολουθήσουν έναν vegan τρόπο ζωής και πώς αυτό άλλαξε κυριολεκτικά τη ζωή τους, ενώ δε λείπουν από τις αρχικές μας σελίδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης διαφημίσεις προϊόντων που διαλαλούν το πόσο λιγότερο βλάπτουν το περιβάλλον σε σχέση με εφάμιλλα προϊόντα εταιρειών που όλοι γνωρίζουμε. Από τη σύσταση των προϊόντων που χρησιμοποιεί μόνο φυσικής και φυτικής προέλευσης υλικά μέχρι τη συσκευασία που είναι ανακυκλώσιμη ή και βιοδιασπώμενη σε κάποιες περιπτώσεις, η οικολογική ευαισθητοποίηση μεγάλων εταιρειών ανακλάται στις πρώτες κιόλας γραμμές των ηλεκτρονικών καταστημάτων τους, έχοντας πια δημιουργήσει ένα ολόκληρο κίνημα υγιεινής διατροφής, διαβίωσης και προστασίας του περιβάλλοντος. Κατά πόσο, όμως, είναι όντως έτσι τα πράγματα; Κατά πόσο η ευαισθητοποίηση αυτή είναι πραγματική και όχι απόρροια μιας τάσης, μέσω της οποίας οι εταιρείες αυτές μόνο παραπάνω έσοδα μπορούν να έχουν;

Ας αρχίσουμε, όμως, από την αρχή: γιατί να διαλέξει μια επιχείρηση να αποκτήσει έναν προσανατολισμό περισσότερο φιλικό προς το περιβάλλον; Οι λόγοι είναι πολλοί, κι έχουν σχέση κυρίως με οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες. Ο βασικότερος από όλους είναι η παγκοσμιοποίηση, που αναγκάζει τις επιχειρήσεις να μειώσουν λειτουργικά κόστη προκειμένου να παραμείνουν βιώσιμες και να αυξήσουν το κέρδος τους. Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει ότι εταιρείες που ακολούθησαν πιο οικολογικούς τρόπους λειτουργίας κατά τη διάρκεια περιόδων οικονομικών κρίσεων αύξησαν τα κέρδη τους κατά 15% σε σχέση με αυτές που εξακολούθησαν να δουλεύουν με τον τρόπο που δούλευαν. Παράλληλα, μια εταιρεία, υιοθετώντας οικολογικές στρατηγικές, μπορεί πλέον να στοχεύσει και σε μεγαλύτερο εύρος target group. Λογικό; Επομένως γιατί να χρειάζεται να κοροϊδέψεις το πελατολόγιό σου για κάτι που θα αποφέρει κέρδη και σε εσένα τον ίδιο σαν εταιρεία;

Η πρακτική αυτή σε σχέση με έναν ποιο οικολογικό τρόπο λειτουργίας δεν είναι καινούρια για τον κόσμο των επιχειρήσεων και του marketing: ονομάζεται ‘greenwashing’ και περιλαμβάνει όλες εκείνες τις πρακτικές που χρησιμοποιούν οι εταιρείες ανά τον κόσμο προκειμένου να δημιουργήσουν μια έξωθεν εικόνα φιλική προς το περιβάλλον, ενώ το πιθανότερο είναι ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Οι επιχειρήσεις αυτές, που αυτοπροσδιορίζονται και πλασάρονται ως ‘vegan’, ‘eco-friendly’, ‘environmentally concious’ κ.λπ. στην πραγματικότητα ακολουθούν πρακτικές εφάμιλλα ή και περισσότερο κακοποιητικές προς το περιβάλλον από αυτές τις οποίες μέμφονται. Ωστόσο, αν προσέξει κανείς καλά, υπάρχουν κάποιες λεπτές, πλην όμως ορατές στο έμπειρο μάτι, ραφές στην κατά τα άλλα άψογη ύφανση της πλεκτάνης αυτής, που μπορούν πολύ εύκολα να εκθέσουν μια επίπλαστα «φιλική προς το περιβάλλον» επιχείρηση και να την ξεχωρίσουν από κάποια που όντως είναι.

Και, προς Θεού, δε μιλάμε για κυνήγι φαντασμάτων ή μαγισσών: μπορεί η υποφαινόμενη να μην ενστερνίζεται πολύ τη vegan και την eco-friendly κουλτούρα στην πράξη, ωστόσο αναγνωρίζει ότι κάποιες από τις αντιλήψεις και τις ιδέες που υπάρχουν μέσα της είναι το λιγότερο άξιες θαυμασμού. Είναι κρίμα και άδικο, αν όχι κάτι χειρότερο, επομένως, ο οποιοσδήποτε να καπηλεύεται κάτι τόσο υψηλό σαν αξία στο βωμό του προσωπικού κέρδους. Μια από τις πολύ κλασσικές «ραφές» στην ιστορία, λ.χ., είναι αυτή του πλαστικού: πολλές εταιρείες τροφίμων και καλλυντικών, παρ’ ότι χρησιμοποιούν συσκευασίες από ανακυκλώσιμο υλικό, το κυρίως δοχείο που περιέχει το προϊόν είναι από αγνό, καθαρόαιμο πλαστικό, όπως το γνωρίζουμε. Όσο ψέμα, λοιπόν, κι αν προσπαθούν να τον ταΐσουν, ο καταναλωτής πρέπει να θυμάται πως το 91% του πλαστικού που παράγεται στον πλανήτη στην ετήσια διάταξη είναι μη ανακυκλώσιμο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί μια εταιρεία πλαστικών στην Αυστραλία, που λάνσαρε σακούλες από βιοδιασπώμενο πλαστικό, η οποία πλήρωσε ένα υπέρογκο πρόστιμο και έκλεισε, όταν αποδείχθηκε πως το πλαστικό απλά διαλυόταν σε μικρότερα κομμάτια, χωρίς να διασπάται τελείως.

Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί πως μια τέτοια πρακτική συχνά αποβαίνει επιζήμια και για τις ίδιες τις επιχειρήσεις, τόσο από άποψη διαφήμισης όσο και από οικονομικής πλευράς. Είναι γνωστό ότι, όπως λέει και ο θυμόσοφος λαός, το ψέμα έχει κοντά ποδάρια και, αργά ή γρήγορα, θα έρθουν οι αποκαλύψεις και τα μπλεξίματα της εταιρείας θα είναι πολλαπλά. Επιπρόσθετα, τα χρήματα που ξοδεύονται για «πράσινες» διαφημιστικές καμπάνιες με φανταχτερά γραφικά και επικοινωνιακού τύπου τερτίπια είναι οπωσδήποτε περισσότερα από αυτά που θα αποτελούσαν τον ετήσιο προϋπολογισμό της εταιρείας αν όντως χρησιμοποιούσε τις στρατηγικές τις οποίες διαφημίζει ότι έχει προκειμένου να είναι eco-friendly. Γιατί, λοιπόν, να στιγματιστεί ένας ολόκληρος τρόπος ζωής με άσχημο όνομα και να συνυφανθεί με την εξαπάτηση, επειδή κάποιοι κοιτούν το κέρδος κοντόφθαλμα και όχι μακροπρόθεσμα;

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!