Το σωστό internet troll δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω

Τρολάρισμα: δανεισμένη και εξελληνισμένη λέξη (από το αγγλικό trolling, που σημαίνει «κοροϊδεύω»), η οποία χρησιμοποιείται για να περιγράψει την κατάσταση κατά την οποία κάποιος κοροϊδεύει κάποιον άλλον και τον κάνει να πιστέψει κάτι που ξεκάθαρα δεν ισχύει. Η πρακτική αυτή λαμβάνει χώρα κυρίως εν είδει πλάκας, όχι μόνο στη δια ζώσης αλλά και στη διαδικτυακή επικοινωνία. Σήμερα, λοιπόν, θα κάνουμε ένα ταξίδι στα trolling social media profiles, στη δομή τους, τον τρόπο με τον οποίο επικοινωνούν με τον υπόλοιπο κόσμο, καθώς και τα λεπτά όρια που, σε κάποιες περιπτώσεις, χωρίζουν το internet trolling από την παρενόχληση.

Όπως φαίνεται, βάσει της πραγματικότητας που παρατηρούμε καθημερινά στα social media, δε χρειάζεται και πολλά για να γίνεις internet troll: συνήθως αρκούν ένα ψεύτικο προφίλ με ένα ό,τι να ‘ναι όνομα τύπου «Ιπτάμενη Παντόφλα» ή «Ζαχαρένιο Κεφτεδάκι» και μια (για να το θέσουμε κομψά) λίγο ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ. Θα τους δεις να συχνάζουν σε πάσης φύσεως ομάδες και σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, αφήνοντας σχόλια με βιτριολικού, συχνά, χιούμορ ατάκες ή (σε δεύτερο επίπεδο) συχνά αγενείς απαντήσεις σε σχόλια που δε συμφωνούν με την άποψή τους. Μάλιστα, κάποιοι internet trollers έχουν περάσει πλέον τόσο πολύ στη σφαίρα του «αστικού θρύλου», που υπάρχει περίπτωση να πιάσεις τον εαυτό σου να περιμένει σχόλιό τους κάτω από μία φρεσκοανεβασμένη ανάρτηση που διαβάζεις.

Και, τελικά, να σου το πολυπόθητο το σχόλιό τους να φιγουράρει ψηλά-ψηλά στην ανάρτηση και να έχει ξεκατινιαστεί στα reactions. Το διαβάζεις, το ξαναδιαβάζεις και σου φαίνεται τέρμα εξωφρενικό και εκτός πραγματικότητας να έχει κάποιος μια τέτοια άποψη, πόσo μάλλον να την εκθέτει έτσι, χωρίς καμία ντροπή, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Διαρρηγνύεις τα ιμάτιά σου, τα παίρνεις στο κρανίο και κάνεις το μοιραίο λάθος: απαντάς. Και ξεκινάει ένα μαγικό ταξίδι, το οποίο υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να σου διαλύσει τα νεύρα.

Ας κάνουμε, σε αυτό το σημείο, μία παύση, από κοινού με ένα ψύχραιμο βήμα προς τα πίσω. Οι απανταχού τρολάδες του ίντερνετ νιώθουν τεράστια ασφάλεια λόγω της ανωνυμίας τους να εκφράσουν μία άποψη η οποία, στα μάτια της πλειοψηφίας, ενδεχομένως να φαίνεται άκυρη, ακραία, προσβλητική και μη αποδεκτή. Αυτό, όμως, είναι μια πραγματικότητα του ίντερνετ γενικότερα εδώ και κάποια χρόνια, ανεξαρτήτως επωνυμίας ή ανωνυμίας σε ένα προφίλ. Από τη στιγμή που «ξεψαρώσαμε» με την ύπαρξη των social media και πλέον για εμάς η χρήση τους είναι τετριμμένη, ο μέσος χρήστης, ο οποίος, ενδεχομένως να έχει τα μυαλά στα κάγκελα από μια καθημερινότητα που του τρώει την ψυχή, τα αντιμετωπίζει υποσυνείδητα σαν μία «ανώδυνη» διέξοδο της τσαντίλας του, όπου μπορεί να τρώγεται με τους υπόλοιπους σε μια πληθώρα ζητημάτων, από το πιο απλό μέχρι το πιο σημαντικό. Επομένως, γιατί μας πειράζουν τόσο πολύ οι ακραίες απόψεις που εκφράζονται από τα internet trolls;

Η απάντηση βρίσκεται στην ίδια την ανωνυμία, στη λιτή διάρθρωση του προφίλ τους (είπαμε, ένα καμένο όνομα και μια άκυρη φωτογραφία είναι ό,τι χρειάζεσαι για να φτιάξεις ένα ψεύτικο προφίλ), καθώς και στο γεγονός ότι εδώ δεν πιάνει μία πολύ κλασική τακτική, με την οποία πολύς κόσμος απαντά αγενώς στα σχόλια που δεν του αρέσουν: η επίθεση στο ήθος του αντιπάλου. Ναι, το ξέρω, πήρατε λίγο vibes από Έκθεση Γ’ Λυκείου τώρα, αλλά για σκεφτείτε, έχετε προσέξει ποτέ ότι, σε ένα νήμα σχολίων των social media όπου δύο άγνωστοι άνθρωποι διαφωνούν εντόνως και συχνά, αγενώς, ότι μπορεί μέσα στα σχόλια να υπάρχει αναφορά π.χ. στο επάγγελμα του ενός ή στην οικογενειακή κατάσταση του άλλου; Αυτό είναι ξεκάθαρο δείγμα του ότι ο ένας από τους δύο ή και οι δύο έχουν σκρολάρει ο ένας στο προφίλ του άλλου, προκειμένου να βρουν κάτι επιλήψιμο για να επιτεθούν στο ήθος του συνομιλητή τους. Όπως εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε, λοιπόν, αυτή η πρακτική είναι αδύνατη όταν μιλάμε για ένα internet troll με ψεύτικο προφίλ, αφού σε τέτοια προφίλ δε θα βρει κανείς τέτοιου είδους πληροφορίες.

Υπάρχουν, βέβαια, και οι πιο θρασείς των internet trolls: εκείνοι που μεταφέρουν το τρολάρισμα στα inbox μηνύματα και όχι σε κοινή θέα. Αυτοί μπορεί να είναι πιο θρασείς και προκλητικοί, αφού τους βοηθά η ιδιωτικότητα της one-to-one συζήτησης περισσότερο από την έκθεση στο comment section μιας οποιαδήποτε ομάδας. Προσοχή: δε μιλάμε για ένα απλό «ΙΑΣΟ ΚΟΚΛΑ». Μιλάμε για θρασείς και υβριστικές συμπεριφορές, που φλερτάρουν με πρακτικές του διαδικτυακού bullying και φέρνουν σε πολύ δύσκολη θέση αυτόν που τις υφίσταται. Σε μια τέτοια περίπτωση, το delete και το block σώζουν, εκτός από νεύρα και ζωές, ενώ μπορεί να είναι αναγκαίο να παρθούν και πιο δραστικά μέτρα, εάν τα όρια ξεφύγουν.

Συμπερασματικά, λοιπόν, όσο και αν έχουμε συνηθίσει την παρουσία του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη ζωή μας, είναι πάντα αναγκαίο να εισερχόμαστε σε αυτά με προσοχή. Το internet είναι αδιαμφισβήτητα ένας χώρος που μας δίνει την ευκαιρία να κάνουμε πολλά διαφορετικά πράγματα ενός φάσματος που κυμαίνεται από το «προωθώ τη δουλειά μου» μέχρι το «περνάω ευχάριστα την ώρα μου», ωστόσο δεν πρέπει να αγνοούμε και τη σκοτεινή του πλευρά.