Για κάποιους το λειτούργημα του εκπαιδευτικού φαντάζει εύκολο και διαχειρίσιμο. Κάποιοι πάλι το χαρακτηρίζουν κουραστικό και χωρίς εξαίρετες απολαβές. Η αλήθεια είναι ότι χρειάζονται κάποια skills που αν δεν τα έχεις, καλό είναι να μην ακολουθήσεις αυτή την πορεία στην επαγγελματική σου καριέρα. Στο ίδιο μήκος κύματος, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία του χαρακτήρα σου που δε θα σε βοηθήσουν να γίνεις κι ο καλύτερος εκπαιδευτικός. Ποια είναι αυτά;
1. Είσαι ήδη νευρικός από μόνος σου
Αν είσαι ευέξαπτος, οξύθυμος και γενικά τα νεύρα σου δεν είναι και στην καλύτερη κατάσταση, το να γίνεις εκπαιδευτικός μπορεί να μην είναι καλή ιδέα. Φυσικά και παίζει ρόλο πόσους μαθητές θα έχεις, όμως πολλές φορές αρκεί ένα παιδί στην τάξη να είναι λίγο πιο ζωηρό για να φτάνουν σε καθημερινή βάση τα νεύρα σου στα όριά τους. Ο εκπαιδευτικός είναι αυτός που μέσα στο «χάος» μιας τάξης καλείται να έχει καθαρό νου και όχι θολωμένο. Οπότε, αν δυσκολεύεσαι να ελέγξεις τα νεύρα σου και ξεσπάς με το παραμικρό, καλό θα ήταν να επιλέξεις κάτι άλλο στη ζωή σου.
2. Δε θες να φέρνεις δουλειά στο σπίτι
Όποιος σου είπε ότι μετά από 4-5 ώρες μάθημα (ή και παραπάνω) θα πηγαίνεις σπίτι ξέγνοιαστος χωρίς να φέρνεις μαζί σου δουλειά, σε δουλεύει κανονικά. Περίπου το 92% των εκπαιδευτικών έχουν μια γωνιά στο σπίτι που θυμίζει εργαστήριο, ένα τραπέζι ή ένα γραφείο γεμάτο τετράδια με ασκήσεις για έλεγχο, διαγωνίσματα για διόρθωμα, φωτοτυπίες για προετοιμασία, χαρτόνια για κόψιμο και -για να μην ξεχνάμε και τη γραφειοκρατία- χαρτούρα που έχει να κάνει με αποφάσεις και νέες εγκυκλίους. Οπότε, αν σχολάς και θες να γυρίζεις σπίτι κλείνοντας την πόρτα στη δουλειά και αφήνοντάς την απ’ έξω, σου συνιστούμε να μην ακολουθήσεις το επάγγελμα του εκπαιδευτικού.
3. Οι πρωινές εκπλήξεις σε βγάζουν απ’ τα ρούχα σου
Οι εκπλήξεις αρέσουν σε πολλούς. Οι ωραίες όμως και οι ευχάριστες. Οι δυσάρεστες σε λίγους -έως σε κανέναν- αρέσουν. Ειδικά εκείνες που σε βγάζουν εκτός προγράμματος και δεν μπορείς να κάνεις ζάφτι μια ολόκληρη τάξη. Σε 9 στους 10 εκπαιδευτικούς τυχαίνουν κάθε χρόνο μια σειρά από απρόβλεπτες αναποδιές, όπως τάξεις που έχουν πλημμυρίσει, ταβάνια που στάζουν, φωτοτυπικά από την εποχή του Νώε που αποφάσισαν να μη λειτουργούν, εκτυπωτές και υπολογιστές που δε δουλεύουν γιατί έτσι «ξύπνησαν» και άλλα παρόμοια. Έτσι, ενώ μπορεί να έχεις τρομερή διάθεση να δουλέψεις και να προσφέρεις στους μαθητές, καταλήγεις να τους βγάζεις διάλειμμα ή να τους δίνεις κάποια εργασία να απασχοληθούν μέχρι να τελειώσεις το καθάρισμα ή να συνεννοηθείς με τις δημόσιες υπηρεσίες για να μη ζεις με το άγχος αν θα πέσει ο σοβάς ή το δοκάρι. Είναι κάτι τέτοιες εκπλήξεις που σε κάνουν να αναρωτιέσαι γιατί έγινες εκπαιδευτικός.
4. Θες την άδειά σου να την παίρνεις όποτε θες
Οι εκπαιδευτικοί -ειδικά στην Ελλάδα- έχουν στιγματιστεί ως τεμπέληδες, λόγω των «πολλών» διακοπών που έχουν Χριστούγεννα, Πάσχα και καλοκαίρι. Έχει αποδειχτεί όμως ότι σε άλλες χώρες οι διακοπές είναι ίδιες και σε ορισμένες περιπτώσεις και περισσότερες, απλώς είναι διαφορετικά κατανεμημένες μέσα στη χρονιά. Αυτή η άποψη ζει και βασιλεύει και για αυτό κάποιοι σκέφτονται ότι μόλις ξεκινήσουν να δουλεύουν ως εκπαιδευτικοί θα έχουν πολλές άδειες και χρόνο για ξεκούραση. Τα πράγματα όμως διαφέρουν. Πολλές φορές το να πεις ότι χρειάζεσαι μια ή δύο μέρες άδεια –για λόγους υγείας και όχι μόνο– σημαίνει ότι το τμήμα σου πρέπει να κλείσει και αυτό θα είναι εις βάρος των παιδιών και της οικογένειάς τους. Οπότε, μπορεί να χρειαστεί να πας στη δουλειά με νάρθηκα στο χέρι, με δέκατα, ακόμη και με μπανταρισμένο κούτελο, γιατί απλώς δεν υπάρχει άτομο να σε αναπληρώσει. Ειδικά αν υπηρετείς σε ολιγοθέσιο, εκεί τα πράγματα είναι ακόμα πιο δύσκολα. Οι δύο μήνες του καλοκαιριού -όχι τρεις, όπως νομίζουν οι περισσότεροι- είναι για αρκετούς εκπαιδευτικούς μια περίοδος ξεκούρασης αλλά και μετακόμισης. Αν αναλογιστεί κανείς τους αριθμούς που δημοσιοποίησε η UNESCO, ότι 21 ώρες διδασκαλίας ισοδυναμούν με 84 ώρες γραφείου, οι διακοπές δε φτάνουν για να γεμίσεις μπαταρίες.
5. Δε σ’ αρέσει να πιέζεσαι και να ‘χεις μονίμως τα μάτια σου 14
«Έλα μωρέ, σιγά, τι κάνετε εσείς οι νηπιαγωγοί; Κανένα παραμυθάκι διαβάζετε και λέτε και κάνα τραγουδάκι και μια χαρά περνάτε». Αυτό είναι μια φράση που κάθε νηπιαγωγός έχει ακούσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Όταν όμως απαντήσει «Έλα εσύ να αναλάβεις την τάξη μου με 25 παιδιά για μία εβδομάδα», δε βρίσκει άτομο. Αυτός που πιστεύει ότι η δουλειά του εκπαιδευτικού από την πρώτη έως την τελευταία βαθμίδα της εκπαίδευσης είναι απλή, μάλλον δεν έχει επίγνωση του τι συμβαίνει και του πώς λειτουργεί μία τάξη. Παραμυθάκια και ασκησούλες στον πίνακα, ναι, υπάρχουν, αλλά είναι μόνο το 0,0001% αυτών που πρέπει να γίνουν και να αξιολογηθούν σε μια σχολική αίθουσα, όταν έχεις 25 παιδιά -το καθένα διαφορετικό και μοναδικό- και πρέπει να τα ενώσεις σε μια ομάδα και να βοηθήσεις το καθένα να εξελιχθεί με βάση τις δικές του ανάγκες. Παράλληλα, οφείλεις να έχεις τον νου σου σε ατυχήματα ή διαμάχες μεταξύ των παιδιών -ειδικά σε μικρές ηλικίες- και να είσαι μονίμως από πάνω τους, κάτι που φέρνει άγχος και πίεση. Κι αν δεν τα πας καλά με την πίεση, απέφυγε να γίνεις εκπαιδευτικός.
6. Η υπομονή δεν είναι το ατού σου
Το παιδί -είτε είσαι γονιός, είτε εκπαιδευτικός- θέλει υπομονή. Κανένα παιδί δε γεννήθηκε «έτοιμο» και φυσικά καθένα έχει τους δικούς του ρυθμούς. Για αυτό και η υπομονή θεωρείται το μεγαλύτερο και βασικότερο προσόν για έναν εκπαιδευτικό. Δεν είναι ένα, δεν είναι δύο, είναι πολλά παραπάνω και κάθε χρονιά καινούρια παιδιά. Καθένα έχει τις επιθυμίες του και όσο πιο μικρό είναι τόσο λιγότερη υπομονή έχει αναπτύξει. Οπότε πρέπει να του δώσεις χώρο και χρόνο, να είσαι εκεί να του εξηγήσεις και να το βοηθήσεις, κι όχι να θυμώσεις μαζί του, να αγανακτήσεις και στην τελική να χαλαστείς εσύ.
7. Θα προτιμούσες να μην αναλάβεις τόσες ευθύνες
Όλα τα επαγγέλματα έχουν ευθύνες. Ειδικά όταν είσαι εκπαιδευτικός και έχεις να κάνεις με παιδιά, που συχνά βρίσκεσαι υπόλογος μπροστά στους γονείς ή τους κηδεμόνες τους για τις πράξεις ή τη συμπεριφορά σου. Μαζί με τις ευθύνες πάει και η υπευθυνότητα. Αν γνωρίζεις ότι είσαι άτομο που δεν μπορεί να αναλάβει κάτι και να το διεκπεραιώσει, το επάγγελμα του εκπαιδευτικού είναι απ’ τα τελευταία που καλό θα ήταν να διαλέξεις. Δεν είναι μόνο η ευθύνη της γραφειοκρατίας και ο όγκος δουλειάς εκτός τάξης. Είναι κατά κύριο λόγο η ευθύνη μέσα σε αυτή και η προσπάθεια να κάνεις κάθε παιδί να νιώσει μέλος της ομάδα και παράλληλα να μάθει πώς να είναι ανεξάρτητο. Έννοιες όπως η συνεργασία, η επικοινωνία και η ομαδικότητα είναι ευθύνη του εκπαιδευτικού να καλλιεργηθούν και θέλει πολλά guts για να το παραδεχτείς και να το καταφέρεις.
8. Τα επικοινωνιακά σου skills έχουν τα θεματάκια τους
Φυσικά σε όλα τα επαγγέλματα η επικοινωνία είναι βασικό στοιχείο, είτε έχεις να κάνεις με πελάτες, είτε με συναδέλφους. Αν όμως δεν είσαι και ιδιαίτερα επικοινωνιακός, σε μια σχολική ομάδα καθόλου απίθανο να τα βρεις σκούρα. Κάποιοι θα πουν ότι η μεταδοτικότητα είναι αυτό που χρειάζεται ένας καλός δάσκαλος, όμως για να είσαι μεταδοτικός, χρειάζεται πρωτίστως να μπορείς να μεταφέρεις στον άλλο αυτό που έχεις στο μυαλό σου με τρόπο κατανοητό, ώστε να περάσεις το μήνυμα. Κι αν πολλές φορές αυτή η ικανότητα καλλιεργείται, υπάρχουν άτομα που δυσκολεύονται να εκφράσουν τις σκέψεις τους και να τις επικοινωνήσουν σε άλλους.
9. Εσύ και η οργανωτικότητα, καμία σχέση
Κάποιοι άνθρωποι έχουν μάθει να ζουν χωρίς πρόγραμμα. Έχουν βρει τα πατήματά τους και ξέρουν τον χώρο τους, δε χρειάζονται κουτάκια και χρονοδιάγραμμα. Η οργανωτικότητα όμως είναι απαραίτητη όταν μπαίνεις σε μια σχολική τάξη. Πρέπει να ξέρεις και να έχεις υπολογίσει πόσες μέρες χρειάζεται για να βγει η ύλη, για να την κατανοήσουν οι μαθητές, για να κάνετε επανάληψη. Είναι μεν όμορφο να εστιάζεις στις ανάγκες τους και να πας με τους ρυθμούς τους, όμως πρέπει να ορίζεις εσύ το τέμπο και να έχεις ένα πλάνο στο μυαλό σου, να ξέρεις πόσες ώρες θα αφιερώσετε σε κάθε αντικείμενο, ώστε να αποκομίσουν οι μαθητές ό,τι περισσότερο μπορούν.
10. Ονειρεύεσαι να γίνεις εκατομμυριούχος
Η αλήθεια είναι πως από μισθό μην περιμένεις και πολλά. Τον Σεπτέμβριο του 2018 το εξώφυλλο του περιοδικού TIME κοσμούσε μια δασκάλα μαζί με τη φράση: «Έχω μεταπτυχιακό δίπλωμα, 16 χρόνια εμπειρίας, κάνω δύο έξτρα δουλειές και έγινα δότρια πλάσματος και αίματος για να πληρώσω τους λογαριασμούς. Είμαι μια δασκάλα στην Αμερική». Η φράση αυτή έδωσε την πραγματική εικόνα της οικονομικής κατάστασης των εκπαιδευτικών στην Αμερική και φυσικά βρήκε ανταπόκριση σε όλο τον κόσμο, καθώς λίγο-πολύ το επάγγελμα του εκπαιδευτικών -πλην ελαχίστων εξαιρέσεων- είναι ίσως απ’ τα πιο «κακοπληρωμένα» σε πολλές χώρες. Οπότε αν υπολογίζεις να γίνεις εκατομμυριούχος, επέλεξε ένα επάγγελμα που θα σου αποφέρει κέρδη και αν έχεις μεράκι και υπομονή, κάνε μια δωρεά σε κάποιο σχολείο. Πάντα θα είναι καλοδεχούμενη.
Επειδή όμως η λίστα φαντάζει γεμάτη δυσκολίες και κάποια πράγματα ακούγονται υπερβολικά, κάπου εδώ πρέπει να πούμε ότι ναι μεν χρειάζεται να έχεις γερό στομάχι για να τα καταφέρεις ως εκπαιδευτικός αλλά υπάρχει αυτό το ένα χαρακτηριστικό που αν το έχεις σε βοηθάει να τις ξεπεράσεις, που δεν είναι άλλο απ’ το να έχεις αγάπη για τα παιδιά, όποια κι αν είναι αυτά, από όπου κι αν προέρχονται, ανεξάρτητα απ’ το φύλο ή το χρώμα τους. Αυτή η αγάπη, η ανιδιοτελής, που δίνεις χωρίς να περιμένεις να πάρεις, σε κάνει να παραβλέπεις τα εμπόδια και τα ζόρια του επαγγέλματος. Απ’ τη στιγμή που θα δώσεις αγάπη στο παιδί, αυτό με τη σειρά του θα στην ανταποδώσει. Κι αυτή η αγάπη είναι που σε βοηθάει πάνω στο ρινγκ να υπερασπιστείς τα παιδιά, ακόμα κι όταν καταλήγεις να παλεύεις με αυτούς που θα έπρεπε εσύ και τα παιδιά να είχατε δίπλα σας.
Συντάκτης: Κέλλυ Ιακωβίδου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
